فردای اقتصاد: همانطور که فیلسوف باستانی هراکلیتوس به ما گفت:《شما نمیتوانید دو بار در یک رودخانه قدم بگذارید. چرا که نه شما و نه رودخانه یکسان نخواهید بود.》 این در مورد اتحادیه اروپا و بریتانیا نیز صادق است. تصمیم برای درخواست مجدد، سرنوشت خروج را تغییر نمیدهد چرا که هم بریتانیا و هم اتحادیه اروپا تغییر کردهاند.
آشکار است که افکار عمومی بریتانیا به شدت تغییر کرده است. بر اساس گزارش مرکز ملی تحقیقات اجتماعی، میانگین شش نظرسنجی اخیر نشان میدهد که ۵۶ درصد از پاسخدهندگان موافق پیوستن مجدد (یا پیوستن) به اتحادیه اروپا هستند، اگرچه در نظرسنجیهای فردی درصد موافقان بین ۶۰ تا ۴۹ درصد بوده است.
اما سوال این است که آیا بریتانیا دوباره به اتحادیه اروپا خواهد پیوست؟ سوالی است که مارتین ولف، تحلیلگر فایننشال تایمز به آن پاسخ میدهد. او میگوید: نه هرگز برای چندین دهه چنین اقدامی رخ نمیدهد و این علیرغم تغییر دیدگاه بریتانیا در مورد خردمندانه بودن برگزیت است. سوال این است که چرا، با توجه به هوشیاری نسبت به واقعیت اشتباه بودن برگزیت نباید برای پیوستن مجدد به آن تلاش کرد؟
سه دلیل قاطع وجود دارد: ابتدا اینکه چنین اقدامی، انبوهی از عدم قطعیتهای جدید و مخرب ایجاد میکند. دوم اینکه سیاست بریتانیا را درست زمانی که آرام گرفته، متلاشی میکند. سوم اینکه، در صورت اقدام به بازگشت نیز توافقی که بریتانیا به دست خواهد آورد کاملاً متفاوت از توافقی است که پیشتر داشته است. به ویژه به این دلیل که همانطور که میشل بارنیه، مذاکره کننده سابق اتحادیه اروپا، به فایننشال تایمز گفته است، «اتحادیه اروپا امروز دیگر آنی نیست که بریتانیا آن را ترک کرد. ما درس گرفتن از برگزیت را آغاز کردهایم.
اکنون نگرانی نسبت به گسترش نااطمینانی مهمترین دلیلی است که بریتانیا را از تلاش مجدد برای پیوستن به اتحادیه اروپا باز میدارد. اگر این بار یک همه پرسی جدید برگزار شود ممکن است نتایج غیرقابل پیشبینی باشند.
این برای تجارت یک کابوس خواهد بود. بله، نتیجه رفراندوم ممکن است این بار برعکس شود. اما قطعیتی برای آن وجود ندارد. مهمتر از همه این است که نتیجه تصمیم نیز صرفا با بریتانیا نیست. اتحادیه اروپا میخواهد کاملاً مطمئن باشد که عضو جدید نسبت به عضو قبلی همکارتر و متعهدتر خواهد بود. با توجه به چالشهای بسیاری که اتحادیه اروپا با آن مواجه است، این سازمان نمیتواند با یک عضو بزرگ و بالقوه متخاصم مواجه شود. چه کسی میتواند این صحنه توهینآمیز را فراموش کند وقتی که نایجل فاراژ و همکارانش در حزب برگزیت در جلسه افتتاحیه پارلمان اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۹ در حالی که سرود اتحادیه اروپا پخش میشد، پشت به تریبون ایستادند؟ پس منطقی است که اتحادیه اروپا اصرار کند که انصراف و تخفیف وجود نخواهد داشت. آنچه اتفاق افتاد بخشی از تاریخ است. در حال حاضر، به نظر میرسد که رویکرد معقول، جایگزینی موضعگیری ایدئولوژیک با گامهای عملگرایانه به سمت یک رابطه نزدیکتر و مشارکتیتر است. اما اگر ترامپ آمریکا را از ناتو خارج کند، همه چیز ممکن است تغییر کند.