همشهری آنلاین: پس از چند دهه انحصار شرکتهای خودروساز دولتی بهنظر میرسد رفتهرفته انحصار شرکتهای دولتی در حال کاهش است.
در طول سالهای چند دهه گذشته ۲ شرکت ایرانخودرو و سایپا بخش عمده خودروهای داخلی را در ایران تولید میکردند و همین موضوع چالشهای بزرگی را برای صنعت خودروسازی بهوجود آورده بود بهطوری که هرگاه سطح تولید در این دو شرکت با کاهش مواجه میشد بازار خودرو هم دچار آشفتگی میشد.
نمونه عینی این رویداد در طول سالهای گذشته بهویژه از سال ۱۳۹۷به بعد اتفاق افتاد که خروج آمریکا از برجام و افزایش تحریمها منجر به محدودیت در ورود قطعات شد و همین عامل سطح تولید را بهشدت کاهش داد.
در چنین شرایطی بهنظر میرسد رویکرد جدید وزارت صنعت توجه به خودروسازان بخش خصوصی است که عمدتا خودروهای مونتاژی تولید میکنند. این خودروها که عمدتا چینی هستند در قالب قطعات آماده وارد کشور و مونتاژ میشوند و آمارها نشان میدهد که تولید خودروسازان بخش خصوصی به سرعت در حال رشد است. اخیرا وزیر صنعت نیز در سفری که به چین داشت ضمن بازدید از کارخانههای خودروسازی چینی، خواستار همکاری دوجانبه با این کشور برای افزایش تیراژ تولید خودرو شد.
رشد ۸۱درصدی تولید
آنطورکه آمارها نشان میدهد، خودروسازان بخش خصوصی از ابتدای سال تا پایان پاییز جمعا نزدیک به ۱۸۰هزار خودروی سواری تولید کردهاند که این تعداد ۸۱درصد بیشتر از پارسال است. این در حالی است که در همین مدت خوروسازان دولتی و بهطور عمده ایرانخودرو و سایپا جمعا نزدیک به ۶۵۸هزار دستگاه خودروی سواری تولید کردهاند که این تعداد نسبت بهمدت مشابه سال قبل یک درصد کاهش نشان میدهد.
خودروسازان بخش خصوصی همچنین در تولید کامیون، کامیونت و کشنده هم گوی سبقت را از خودروسازان دولتی ربودهاند. طبق اطلاعات موجود تیراژ تولید بخش خصوصی در این بخش در۹ماهه امسال ۴۸درصد افزایش داشته است در حالی تیراژ تولید در این بخش درکارخانههای دولتی ۹درصد افت کرده است.
تنها بخشی که نرخ رشد تولید در بخش دولتی بیشتر از بخش خصوصی بوده تولید ون و به میزان اندکی تولید وانت بوده است.
برآورد میزان تولید تا پایان سال
چنانچه رویه رشد تولید خودروهای سواری توسط بخش خصوصی با همین نرخ ادامه داشته باشد، احتمالا تیراژ تولید بخش خصوصی در امسال از مرز ۲۴۰هزار دستگاه خواهد گذشت و این احتمال وجود دارد که درسال بعد حتی به ۴۰۰هزار دستگاه برسد.
با این حال حفظ نرخ رشد تولید در این سطح برای سال آینده کار دشواری است اما بهنظر میرسد چنانچه سطح همکاری با خودروسازان چینی پس از سفر وزیر صنعت به این کشور، افزایش یابد بخش خصوصی بتواند به این میزان تولید دست یابد.
برخی برآوردها نشان میدهد سطح تقاضا برای خودروهای سواری در ایران سالانه رقمی نزدیک به ۱.۵میلیون دستگاه است و چنانچه بخش خصوصی بتواند نرخ رشد تولید را در سطوح کنونی حفظ کند، بازار میتواند به تعادل برسد و به مانعی برای رشد قیمت در بازار تبدیل شود.