فردای اقتصاد: شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در معاملات هفته‌ای که سپری شد بیش از ۲۲ هزار واحد دیگر از ارتفاع خود کاست و به سطح ۲ میلیون و ۱۵۵ هزار واحدی بازگشت. با وجود افت یک درصدی نماگر اصلی بازار سهام، معیار هم وزن توانست با افزایش اندک ۰.۱ درصدی به کار خود در این هفته معاملاتی پایان دهد. ارزش معاملات خرد (سهام و حق تقدم) رقم ۴ هزار و ۲۰۸ میلیارد تومانی را به ثبت رساند و سرمایه‌گذاران رقمی بالغ بر ۸۷۵ میلیارد تومان جریان نقد حقیقی را از گردونه معاملات خارج کردند. در چنین شرایطی صندوق‌های درآمد ثابت تنها ۱۰.۳ میلیارد تومان از منابع مالی سهامداران خرد را توانستند جذب کنند. حال کارشناسان بازار سرمایه با ارزیابی متغیرهای اثرگذار، از روند معاملاتی هفته آینده بورس تهران می‌گویند.
چند ضلعی حائز اهیمت بازار سرمایه
مسعود میرزاباقری تحلیلگر بازار سرمایه با ارزیابی وضعیت متغیرهای اثرگذار در روند معاملاتی بازار سهام گفت: بازار در هفته گذشته شروع و پایان کم رمقی داشت که از جمله دلایل این شرایط می‌توان به گزارشات نسبتا ضعیف آذر ماه شرکت‌ها اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: بخشی از شرکت‌ها در شرایطی که شاهد زمستان نسبتا گرم هستیم دچار افت فشار گاز و کاهش تولید شدند. اما برای هفته آتی باید به متغیرهایی همچون روند قیمت دلار توجه کنیم، در انتهای هفته شاهد حوادث ناگواری در سطح کشور بودیم که باعث شد معامله‌گران دلار آزاد کمی قیمت‌ها را بالا ببرند باید روند را دنبال کرد تا مشخص شود این جرقه شروع یک دور جدید از افزایش نرخ ارز خواهد بود یا با فروکش کردن التهابات به روند خنثی قبل باز خواهد گشت.
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است، در بازارهای جهانی هم فعلا خبر جدید و بزرگی نیست. بازارها در حال و هوای تعطیلات سال نو میلادی هستند، هنوز کاهش نرخ بهره در کشورهای توسعه یافته شروع نشده و از طرفی رکود بزرگ و فراگیری هم مشاهده نمی‌شود. باید دید در سال جدید اوضاع در بازار مسکن چین چطور پیش خواهد رفت، سال گذشته چین بازارها را نسبتا نا امید کرد و حتی انتظار تسری سقوط‌های بخش مسکن به سایر بخش‌ها مخصوصا بانک‌های چین می‌رفت که فعلا اتفاق نیفتاد. شاید سال جدید میلادی یکی از مهمترین رویدادهای قابل پیگیری در کنار نرخ بهره در اقتصادهای پیشرو همین بحران مسکن چین باشد.
میرزاباقری تصریح کرد: از دیگر متغیرهای داخلی می‌توان به کنترل بازار بین بانکی و نحوه تزریق پول به بانک‌ها و کنترل نرخ بهره اشاره کرد. اگر سیاست بانک مرکزی تزریق نقدینگی باشد می‌توان خبر خوبی برای بازارها تلقی شود. اما در بازار سهام هفته گذشته شاخص نتوانست بالای مقاومت ۲ میلیون و ۱۹۰ هزار واحدی تثبیت شود و به سمت پایین برگشت. هر چند خبرهای تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها جدی‌تر می‌شود اما هنوز بازار به طور جدی این شرایط را پیگیری نمی‌کند و تاثیر این اخبار معمولا یکی دو روز بعد از انتشار از بین می‌روند.
وی گفت: شاید این نشانه‌ای باشد که بازار دنبال خبرهای عملیاتی‌تری است مثلا نرخ تسعیر ارز در سال آینده، شاید برای بازار حرکت‌های جدی‌تری رقم بزند و به خاطر همین به خبرهای مرتبط با بودجه وزن بیشتری می‌دهد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: خبرهای شورای رقابت و قیمت خودرو هم در انتهای هفته آمد و سهامداران این بخش منتظرند تا یک بار بعد از چندین سال سرانجام یک سازوکار درست که ضامن منافع همه از جمله شرکت‌های خودرو ساز باشد به وجود بیاید. اوضاع در شرکت‌های خودروساز اصلا جالب نیست و زیان‌ها به بالای ۱۰۰ همت رسیده که بسیار بسیار ترسناک است و شاید در آینده بحران آفرین شود. فعلا اخبار نشانه‌ای از تغییرات جدی ندارد و متاسفانه در به همان پاشنه همیشگی می‌چرخد.
میرزاباقری خاطرنشان کرد: در بازارهای موازی هم فعلا زمستان سردتر از دمای هواست و رکود بازار مسکن بسیار مشهود است. با تمام این اوصاف به نظر می‌رسد که در هفته آینده شروع خنثی و حتی منفی خواهیم داشت و در ادامه هفته هر چه به پیش برویم و آثار و اخبار از متغیرهای گفته شده بیشتر مشخص شود شاهد واکنش‌های مثبت و منفی خفیف از بازار خواهیم بود.
کدام رویکرد سیاست‌گذار، بورس را از رمق انداخت؟
سعید امیرشاه‌کرمی کارشناس بازار سرمایه با ارزیابی وضعیت فعلی و چشم انداز آتی معاملات بازار سهام عنوان کرد: بازار سرمایه ایران طی معاملات هفته‌ای که گذشت بازخوردی منفی از رفتار معامله‌گران را به ثبت رساند. در این هفته شاخص کل بیش از شاخص هم وزن کاهش یافت که نشان می‌دهد فعالین بازار ترجیح می‌دهند بیشتر بر روی سهام شرکت‌های کوچکتر بازار، سرمایه‌گذاری کنند.
وی ادامه داد: کنترل‌ها و نحوه مدیریت سهام بزرگ باعث شده است بازار یک روند فرسایشی و کسل‌کننده به خود بگیرد. هر چند روند اصلاحی، طبیعت بازار است و برای سهامداران خوشایند نیست. در هر صورت شرایط بازار به نحوی است که مبادلات ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود و هنوز راه حلی موثر برای پایان اصلاح این روند فرسایشی اندیشیده نشده است. باید توجه داشت اساس بازار سرمایه بر پایه مبادلات و گردش سرمایه بوده و تا زمانی که ارزش معاملات در حد پایینی باشد شرایط بازار نیز جذاب نخواهد بود.
این تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است، با نگاهی به بازده بازار سرمایه و ارزش مارکتینگ شرکت‌ها، کاملا مشخص می‌شود که بورس نسبت به سایر کلاس‌های سرمایه‌گذاری جا مانده است. اما موضوع اینجاست چه اتفاقی افتاده که نقدینگی تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در بورس ندارد؟ شاید در این برهه از زمان منفعت دولت در این است که بورس در کانون توجهات قرار نگیرد. شاید دولت اعتقاد دارد با کنترل بورس می‌تواند جلوی رشد نقدینگی را بگیرد و به تبع آن نرخ تورم را کنترل کند. شاید مشاوران اقتصادی دولت، به بورس اعتقادی ندارند و طبق اظهار نظرهای غیر مستقیم، بورس را عامل گرانی نهاده‌های اولیه تولید می‌دانند. این اما و اگرها در شرایطی است که متاسفانه وضعیت اقتصادی کشور مطلوب نیست.
امیرشاه‌کرمی تصریح کرد: ذخایر ارزی دولت بر خلاف اظهارات در حد پایینی قرار دارد و با وجود سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی و تثبیت نرخ ارز، تورم سالیانه کشور باز هم در محدوده ۴۰ درصد باقی مانده است. با وجود وعده‌های متولیان امر پیرامون کنترل قیمت مسکن و ساخت واحدهای مسکونی جدید، اما اقدامی موثر در جهت کنترل قیمت مسکن انجام نگرفت و نرخ هر متر واحد مسکونی در محله‌های متوسط تهران به مبلغی بعضا ۱۰۰ میلیون تومان افزایش یافت. حال سوال از سیاست‌گذار اقتصادی این است که اگر بورس را عامل رشد نقدینگی و تورم است، چگونه امکان دارد با وجود سرکوب بازار با هر نوع ابزاری، باز هم رشد نقدینگی و به تبع آن تورم اتفاق افتد؟ پاسخ اینجاست، اساسا سرکوب کردن بورس به بهانه تورم، به جز از بین بردن اعتماد جامعه و فریب افکار عمومی دست آورد دیگری ندارد.
وی با طرح سوال دیگری اذعان داشت: آیا افزایش بهره بانکی به جز ایجاد نقدینگی بدون پشتوانه دستآورد خاصی داشته است؟ آیا بهتر نبود سرمایه‌های سرگردان به سمت بازار مولد و پر پتانسیل بورس هدایت شود که در کنار کنترل نقدینگی باعث رونق بخشیدن به چرخه تولید کشور و بهبود وضعیت شرکت‌های داخلی شود؟
به باور این کارشناس بازار سرمایه در حال حاضر اصلی‌ترین حلقه گم شده بورس ایران کمبود نقدینگی در این بازار است و این بازار به علت پایین بودن ارزش معاملات، شرایط کم رونقی را تجربه می‌کند. به همین دلیل می‌توان گفت که بازار سهام از سایر کلاس‌های سرمایه‌گذاری جا مانده است. اکنون باید منتظر ماند تا این جاماندگی با ورود پول سرمایه‌گذاران مرتفع شود. اتفاقی که شاید در آینده نزدیک رخ دهد.