فردای اقتصاد - در حالی که کاربران اینترنت ایران به طور ملموسی از افت سرعت اینترنت طی ماه‌های اخیر خبر می‌دهند بر اساس جدیدترین گزارش اسپید تست میانه سرعت اینترنت ثابت ایران با دو پله سقوط در رده ۱۴۷ جهان قرار گرفته است. 

بر اساس همین گزارش رتبه اینترنت موبایل ایران با یک جایگاه افزایش ۶۹ است. 

هرچند به صورت ظاهری هم مشخص است که سرعت اینترنت موبایل در ایران به مراتب از سرعت اینترنت ثابت بهتر است اما بهتر است نگاهی به نحوه سنجش سرعت اینترنت توسط اسپیدتست بیندازیم چیزی که مشخص می‌کند حتی رده ۶۹ و یا ۱۴۷ هم جایگاه واقعی اینترنت ایران نیست. 

به بیان واضح‌تر رتبه‌های واقعی اینترنت ایران از این هم ضعیف‌تر است. 

هرچه دورتر، کندتر 

بر اساس قوانین فیزیک و پروتکل‌های شبکه،  نتایج سنجش سرعت اینترنت وابسته به نزدیکی یا دوری از سرور مورد تست و پهنای باند است. به طور پیش‌فرض اگر یک تست سرعت روی  اپلیکیشن اسپیدتست انجام دهید سرور اول انتخاب شده محلی خواهد بود.  یعنی مثلا در هنگام ایجاد تست با سیم کارت ایرانسل، دسترسی کاربر به سرور ایرانسل و از طریق آن به یک سرور داخل ایران مبنای سنجش قرار میگیرد.

بنابراین آنچه اسپیدتست از حدود ۴۰۰ کاربر تست می‌گیرد می‌تواند عمدتا شامل سنجش‌هایی باشد که سرور داخل ایران است که طبیعی است سرعت داخل ایران برای سرویسهای داخلی ( مثل فیلیمو، نماوا، دیجی‌کالا و ....) بسیار بیشتر است و این معیار مناسبی برای سرعت دسترسی به سرویس‌های اینستاگرام، تلگرام، سایت‌های خارجی و ... نیست.

این را در نظر بگیریم که بخش عمده مصرف اینترنت ایران را محتواهای سرویس‌ها و سایت‌های خارجی تشکیل می‌دهد. بنابراین سرعت اسمی اتصال داخلی نمی‌تواند مبنای سرعت واقعی اینترنت ایران باشد.

دسترسی به پهنای باند هم ویژگی دیگری است که بر معیار سنجش کیفیت اینترنت موثر است. هم اکنون دسترسی ایران به اینترنت از طریق فیبر جهانی صورت می‌گیرد در حالی که شاهرراه‌های اصلی اینترنتی از داخل کشور ما عبور نمی‌کنند. 

فاکتورهای دیگر کیفیت اینترنت

به جز مسافت فاکتورهای دیگری هم در سرعت اینترنت ایران و دسترسی به محتوا موثر است. 

بسیاری از شرکتهای بزرگ مانند گوگل، آمازون، فیسبوک، اینستاگرام و ... با قراردادن CDN در کشورهای مختلف تلاش می‌کنند چالش مسافت را برای کاربران آن کشور حل کنند. به این ترتیب مثلا یک کاربر اماراتی یا ارمنستانی برای دیدن یک سرویس گوگل به راحتی و با سرعت بالا به CDN گوگل در خود امارات یا ارمنستان متصل می‌شود.

در ایران اما به دلیل تحریم و یا فیلترینگ این شرکتها CDN در داخل کشورمان ندارند بنابراین درخواست دسترسی به این سایت‌ها و سرویسها باید از مرزهای ایران خارج شود و همین باعث کندی اینترنت خواهد شد. 

فاکتورهایی چون جیتر و پینگ هم در کیفیت اینترنت بسیار موثرند. جیتر و پینگ بالاتر نشان از کیفیت ضعیف‌تر و جیتر و پینگ پایین‌تر نشان از کیفیت بالاتر اینترنت دارند. اسپیدتست این فاکتورها را هم در هنگام تست سنجش می‌کند اما در نهایت فقط سرعت دانلود را ملاک قرار می‌دهد و همین نشان می‌دهد فقط عدد دانلود اسپیدتست شاخص واقعی کیفیت نیست.

توضیح عکس: دو تست متفاوت سرعت با سرور ایرانسل ( سمت چپ) و سرور دوچ تلکام. این تست نشان می‌دهد هم سرعت دانلود و آپلود  و هم جیتر سرور ایران بسیار بالاتر است

به این ترتیب می‌توان گفت سرعت اینترنت ایران حتی از سرعت اسمی اسپیدتست هم پایین‌تر است بنابراین این ابزار سنجش سرعت اینترنت نمی‌تواند معیار دقیقی برای کیفیت اینترنت باشد ضمن اینکه حتی همین ابزار هم نشان دهنده جایگاه نامناسب  اینترنت کشور است.