ایلنا: اگر دادههای تورمی بهمن را مبنای کار قرار دهند و وزن اقلام در سبد معیشت را واقعی در نظر بگیرند، حتماً رقم سبد معیشت در کلانشهرهای کشور از ۳۰ میلیون تومان هم فراتر رفته است.
آمارهای تورمی و مصرفیِ تودههای فرودست مردم و دهکهای کمدرآمد، به غایت نگرانکننده است؛ این آمارها گواه روشنی هستند بر سقوط سنگین به زیر خط فقر مطلق.
مسیر حذف کالاهای پروتئینیِ مرغوب مانند گوشت قرمز و در مرحلهی بعد انواع گوشتهای سفید از سفرههای طبقهی کارگر از سالهای میانهی دهه ۹۰ شمسی آغاز شد؛ این مسیر در سال ۹۸ با گرانی یکباره بنزین و شوکدرمانیِ آنی اقتصاد در مسیر صعود قرار گرفت و سپس از ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ وارد مرحلهی جدیدی شد؛ مرحلهای که به گفتهی علیرضا خرمی، فعال کارگری و عضو شورای اسلامی کار شرکت پلیاکریل اصفهان، میتوان آن را «حذف کامل پروتئینِ باکیفیت از سفرههای زحمتکشان» نام نهاد؛ و همهی اینها در حالیست که صعود شاخصهای تورمی خوراکیها همچنان با قدرت بسیار ادامه دارد؛ جدیدترین دادههای مرکز آمار ایران از گرانی خوراکیها در کشور نشان میدهد «۳۸ درصد اقلام خوراکی منتخب، در بهمن ماه تورمی بیشتر از تورم سالانه داشتهاند»؛ در بهمن ماه ١٤٠٢، از ٥٣ قلم خوراکی منتخب در نقاط شهری، تعداد ٢٠ قلم، درصد تغییر قیمت سالانهشان بالاتر از نرخ تورم نقطهای نقاط شهری کشور (۳۶.۲ درصد) بوده است. در این میان، انواع پروتئین همچنان رکورددار تورم سالانه است.
تورم ماهانهی اقلام پروتئینی در بهمنماه رکورددار است؛ دادههای مرکز آمار ایران نشان میدهد «در بهمن امسال، اقلام ماهی قزلآلا با ۳.۲ درصد، گوشت گوسفند با ٢.٩ درصد و کنسرو تن ماهی با ٢.٠ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشتهاند».
و در این اوضاع، واقعیت تلخ این است که با حذف گوشت قرمز و سفید از سفرههای فرودست، «تخممرغ» به تنها کالای پروتئینی سفرهها تبدیل شده است؛ کالایی که به گفتهی یک کارگر شهرداری ایرانشهر، «چند بار در هفته، در فهرست غذایی کارگران و طبقات کمدرآمد کشور ظاهر میشود».
این کارگر که مانند همکارانش سالهاست در انتظار مرتب شدن پرداخت حقوق و مزایای مزدیست، با بیان اینکه «هر ماه که برای خرید میرویم، با سبدی خالیتر از ماه قبل به خانه برمیگردیم» اضافه میکند: «بقای ما فقط با تخممرغ میسر شده است، فقط نان و تخممرغ؛ حبوبات هم در سالهای اخیر به شدت گران شده، باید بگویم تخممرغ هم گران است، ولی راه دیگری برای بقا باقی نمانده..»
نشانههایی از این واقعیت تلخ که کارگران گزینهی دیگری برای پر کردن سفرهها به جز نان و پنیر و نان و تخممرغ ندارند و تخممرغ به تنها قلم پروتئینی خوراک فرودستان تبدیل شده، در اظهارات مقامات رسمی نیز دیده میشود.
یازدهم اسفندماه، رئیس اتحادیه مرغ تخمگذار تهران گفت: «روزانه ۳۷۰۰ تا ۳۸۰۰ تن و ماهانه ۱۰ تا ۱۵ هزارتن تخممرغ در کشور تولید میشود. مصرف تخممرغ بالا رفته، زیرا ارزانترین کالای پروتئینی بوده و همچنین در نیمه دوم سال نیز تقاضا بیشتر میشود. سرانه مصرف تخممرغ در کشور در سالهای اخیر به حدود ۱۴ تا ۱۵ کیلو رسیده است.»
رشد ۶۰۰ برابری قیمت دلار
در چنین شرایطی، با توجه به صعود بیسابقه قیمت ارز در کشور برای چندمین بار در سالهای اخیر، احتمال گرانی و تورم بیشتر در آیندهای بسیار نزدیک – از نخستین ماه سال بعد- یک احتمال بسیار جدیست.
احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی، در نمودار زیر تحت عنوان «۶۰ سال قیمت دلار در ایران» مسیر صعود سهمگین قیمت دلار را به تصویر کشیده؛ به گفته او، «جای تاسف دارد که پس از ۵ سال شوکهای پیاپیِ قیمت ارز و افزایش بیسابقه قیمت آن، باز هم سفتهبازان و رانتیها از سرکوب قیمت ارز گلایه میکنند و این در حالیست که این نمودار صعودی، جز فقر و فلاکت برای مردم حاصلی نداشته است».