ایسنا: طرح توزیع شیر رایگان در مدارس آذرماه سال گذشته پس از ۱۰ سال توقف با دستور رئیس‌جمهوری در کشور آغاز شد.
این طرح ابتدا در مدارس ابتدایی مناطق محروم با هدف ترویج فرهنگ مصرف شیر بین دانش آموزان، افزایش سطح سلامت دانش آموزان، تامین میان وعده مناسب غذایی برای دانش آموزان، افزایش اشتغال، تشویق دانش آموزان به مصرف شیر، ارتقای آگاهی، کاهش هزینه‌های درمانی جامعه، تامین زیرساخت‌های لازم برای دوره جوانی و میانسالی آغاز به کرد و سپس به مدارس ابتدایی کل کشور تسری یافت.
بر اساس آخرین اظهارات آموزش و پرورش، سال ۱۴۰۲ بیش از ۲۸ نوبت توزیع شیر در مدارس صورت گرفت و قرار است ۱۵ نوبت دیگر نیز توزیع شود. آموزش و پروش همچنین اعلام آمادگی کرده است که اگر اعتبارات طرح تامین شود توزیع شیر رایگان در مدارس راهنمایی نیز اجرایی خواهد شد و حال سوال اینجاست که اعتبارات این طرح ملی و حائز اهمیت باید چگونه و از کجا تامین شود؟
بنابر نظر کارشناسان جواب این سوال کاملا مشخص است. یعنی چون طرح ملی و سراسری است دولت باید اعتبارات مورد نیاز آن را از منابع خود تامین و در اختیار بخش اجرایی قرار دهد. یعنی دولت باید برای چنین طرح هایی ردیف مستقل در بودجه اختصاص دهد تا دستگاه‌های مجری دغدغه‌ای از بابت تامین اعتبار نداشته باشند. موضوعی که نه تنها برای بودجه ۱۴۰۳ در نظر گرفته نشده بلکه در سنوات قبل هم ردپایی از آن در بودجه دیده نشده و کارشناسان می‌گویند دلیل اصلی توقف طرح و عدم موفقیت آن از ۱۰ سال پیش هم همین بحث تامین اعتبار بوده است.
علت توقف طرح در سال‌های گذشته
حسین چمنی - کارشناس صنعت لبنیات - معتقد است که علت موفق نبودن طرح شیر مدارس در سال‌های قبل عدم تخصیص به موقع و کافی منابع مالی بوده است. اگرچه وی معتقد است مواردی چون توزیع نامنظم با عدم توزیع شیر در برخی مدارس، نبود پیوست فرهنگی، رعایت نکردن استانداردها در شیرهای توزیعی، توزیع استانی شیر مدارس، مشکلات تامین زنجیره سود برای توزیع و نگهداری شیر نیز در عدم موفقیت طرح نقش مهمی داشته است.
به گفته این کارشناس اصرار بر مناقصه شیر مدارس منجر به کاهش کیفیت شیرمدارس شد و در عین حال اصرار بر استانی کردن بودجه این طرح منجر به تاخیر در توزیع شیر مدارس شد به نحوی که سال تحصیلی گاها در حال اتمام بود، اما هنوز وعده شیر توزیع نشده بود.اما استانی کردن بودجه طرح یعنی چه؟
بودجه باید متمرکز باشد نه استانی
استانی شدن بودجه طرح یعنی بودجه شیر مدارس زیرمجموعه بودجه آموزش و پرورش در هر استان قرار می‌گیرد و هر استانی مسئول تامین شیر مورد نیاز مدارس خود از کارخانجات موجود در استان می‌شود. یعنی اگر در استانی کارخانه‌ای نباشد که شیر مورد نیاز مدارس را تامین کند امکان تامین شیر از استان دیگر وجود ندارد. حال اگر بودجه طرح شیر رایگان مدارس متمرکز شود و استانی نباشد هر استان می‌تواند استان‌های همجوار و معین خود را پوشش دهد که در نتیجه کل کشور از اثرات این طرح بهره‌مند خواهند شد.
برخی از کارشناسان معتقدند چنین طرح هایی به بودجه‌ای زیادی نیاز دارد که شاید برای دولت تامین آن مقدور نباشد و یا در اولویت قرار نگیرد، حال سوال اینجاست که دولت برای تامین این میزان اعتبار چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد؟
میر اسلام تیموری_رئیس هیات مدیره انجمن صنفی صنایع لبنی می‌گوید پیشنهاد کردیم برای سال تحصیلی آینده از همان خرداد ماه برای اجرای شیر مدارس تمهیدات لازم آغاز شود و دیگر اینکه برای تداوم و تثبیت اجرای شیر مدارس و تامین به موقع اعتبار آن، در بودجه سال آتی محل تامین بودجه شیر مدارس از محل مالیات بر ارزش افزوده کارخانه‌های لبنی به‌خصوص کارخانه‌هایی که در این طرح مشارکت می‌کنند، باشد.
تیموری توضیح داد که برآوردها نشان می‌دهد مالیات بر ارزش افزوده کارخانه‌های لبنی چیزی بالغ بر ۸ هزار میلیارد تومان است که اگر این منابع به شیر مدارس اختصاص یابد، می‌تواند به جای ۳۵ نوبت در ۷۰ نوبت آن هم برای ۱۶ میلیون دانش آموز هم در مقطع ابتدایی و هم در مقطع متوسطه و هم در کلیه مدارس اعم از دولتی و غیر دولتی کافی باشد.
محمدرضا بنی طبا- سخنگوی این انجمن - نیز پیشنهاد کرد که اگر دولت با محدودیت منابع در این بخش مواجه است صنایع لبنی آمادگی دارند که از محل ارزش افزوده این شرکت‌ها شیر با کمترین حاشیه سود تولید در مدارس به صورت رایگان توزیع کنند.