فردای اقتصاد-مدیر بازرسی سایت و عملیات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در آستانه روز ملی هوای پاک گفت: تست و بازرسی در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها و همچنین فعالیت‌های حوزه بازرسی سایت و عملیات نقش بسیار حیاتی در تضمین ایمنی، کیفیت و عملکرد بهینه تجهیزات و فرآیندها دارند.

به گفته وی، این فعالیت‌ها شامل مراحل مختلفی مانند بازرسی‌های دوره‌ای، ارزیابی سلامت تجهیزات، تست‌های فشار، تست‌های غیرمخرب(NDT) و بررسی شرایط عملکرد سیستم‌ها می‌شوند.
این فرآیند اهداف بسیاری را به دنبال دارد که از اصلی‌ترین آن‌ها ایمنی، عملکرد بهینه، رعایت استانداردها و مقررات و پیشگیری از خرابی‌های غیرمنتظره است.

کهتری تصریح کرد: بازرسی‌ها و تست‌ها کمک می‌کنند تا خطرات احتمالی مانند نشت مواد شیمیایی، آتش‌سوزی، و انفجار شناسایی شوند و از بروز حوادث جلوگیری شود و همچنین از طریق بازرسی و تست تجهیزات، مشکلات عملکردی شناسایی و رفع می‌شوند که در نتیجه باعث بهبود کارایی و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود.
وی افزود: بازرسی‌ها باید با استانداردها و مقررات صنعتی همخوانی داشته باشند تا از تطابق فرآیندها با الزامات قانونی اطمینان حاصل شود.

مدیر بازرسی سایت و عملیات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ادامه داد: انجام بازرسی‌ها و تست‌های پیشگیرانه موجب شناسایی خرابی‌های بالقوه و جلوگیری از توقف‌های غیرمنتظره تولید می‌شود. همچنین
بازرسی‌ها و تست‌ها در پالایشگاه‌ها نقش کلیدی در ارتقاء ایمنی، بهره‌وری، و حفظ سلامت کارکنان و محیط زیست ایفا می‌کنند.

وی در مورد تاثیرتست‌ها و بازرسی‌های انجام‌شده از تجهیزات در پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها بر بهبود کیفیت هوای پاک خاطرنشان کرد: این فرآیندها به شناسایی و رفع مشکلاتی که ممکن است منجر به انتشار آلاینده‌ها به محیط زیست شوند، می‌پردازند و در نتیجه می‌توانند به کاهش آلودگی هوا کمک کنند.

کهتری، شناسایی و جلوگیری از نشت گازهای مضر، کنترل انتشار آلاینده‌ها از سیستم‌های احتراق، بازرسی و نگهداری سیستم‌های تصفیه هوا، کنترل انتشار ترکیبات آلی فرار( VOCs)، پیشگیری از خرابی تجهیزات و کاهش اختلالات و رعایت استانداردها و مقررات زیست‌محیطی را از عوامل تاثیرتست ها و بازرسی ها برشمرد.
وی افزود: یکی از اهداف اصلی بازرسی‌ها، شناسایی نشت‌های گازهای مضر مانند متان، آمونیاک، سولفید هیدروژن، و دی‌اکسیدکربن است که می‌توانند از تجهیزات و لوله‌ها نشتی پیدا کنند. بازرسی‌های منظم و تست‌های فشار در خطوط لوله، مخازن، پمپ‌ها و دیگر تجهیزات می‌توانند نشت‌های گازهای مضر را شناسایی کرده و از انتشار آن‌ها به جو جلوگیری کنند.
به گفته مدیر بازرسی سایت و عملیات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد، در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها، سیستم‌های احتراق مانند کوره‌ها و دیگ‌های بخار ممکن است آلاینده‌هایی مانند اکسیدهای نیتروژن (NOx) و دی‌اکسیدکربن (CO۲) تولید کنند. تست‌های مربوط به کارکرد بهینه این سیستم‌ها و تنظیم درست سوخت، می‌توانند به کاهش انتشار آلاینده‌ها کمک کنند. بازرسی‌های دوره‌ای از این سیستم‌ها همچنین به جلوگیری از سوختن ناکامل سوخت‌ها و کاهش آلودگی‌های هوا می انجامد.
کهتری تصریح کرد: در پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها، سیستم‌های تصفیه هوا مانند فیلترها و سیستم‌های جذب آلاینده‌ها باید به طور منظم بازرسی و نگهداری شوند. این تجهیزات به کاهش آلاینده‌های مضر مانند ذرات معلق، گازهای سمی و ترکیبات آلی فرار(VOCs) کمک می‌کنند. بررسی و تعمیر به موقع این سیستم‌ها باعث اطمینان از عملکرد صحیح آن‌ها و کاهش میزان آلاینده‌ها در هوای محیط می‌شود.
 وی ادامه داد:  ترکیبات آلی فرار می‌توانند به عنوان آلاینده‌های خطرناک در هوا شناخته شوند. بازرسی‌های دقیق و تست‌های مربوط به سیستم‌های تخلیه گازها و بخارات در پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها می‌تواند به شناسایی منابع تولید VOCs و رفع مشکلاتی که منجر به انتشار آن‌ها به هوا می‌شود، کمک کند.
مدیر بازرسی سایت و عملیات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد گفت:با انجام بازرسی‌های منظم از تجهیزات مختلف مانند پمپ‌ها، کمپرسورها و بویلرها، می‌توان از خرابی‌های غیرمنتظره که ممکن است منجر به انتشار آلاینده‌ها یا نشت مواد شیمیایی به هوا شود، جلوگیری کرد. تعمیرات به موقع و بهینه باعث کاهش خطرات محیطی و حفظ کیفیت هوای اطراف می‌شود.
وی ادامه داد: تست‌ها و بازرسی‌ها بطورمعمول طبق استانداردها و مقررات زیست‌محیطی انجام می‌شوند که به کاهش اثرات منفی بر محیط زیست و بهبود کیفیت هوا کمک می‌کنند. این فرآیندها اطمینان می‌دهند که فعالیت‌های صنعتی در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها به حداقل آلودگی محیطی منجر شود.
در نهایت تست‌ها و بازرسی‌های منظم در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها با کمک به شناسایی مشکلات و اطمینان از عملکرد صحیح سیستم‌ها و تجهیزات، نقش مهمی در جلوگیری از انتشار آلاینده‌ها و بهبود کیفیت هوای پاک دارند. این فعالیت‌ها به حفظ محیط زیست و ایمنی کارکنان کمک می‌کنند و از بروز آلودگی‌های شدید هوا جلوگیری می‌کنند.

وی در مورد معیارهای ارزیابی تاثیرات صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها بر کیفیت هوا گفت: کهتری افزود: ارزیابی تاثیرات صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها بر کیفیت هوا شامل بررسی‌های دقیقی است که به شناسایی و اندازه‌گیری آلاینده‌ها و اثرات منفی بر محیط زیست و سلامت انسان‌ها می‌پردازد. در این ارزیابی‌ها از معیارهای مختلفی استفاده می‌شود که برخی از مهم‌ترین آن‌ها  می توان به  اندازه‌گیری آلاینده‌ها، مطالعه مدل‌سازی انتشار، آستانه‌های مجاز آلاینده‌ها، اندازه‌گیری سطح غلظت آلاینده‌ها، اثر بر سلامت انسان و اثر بر اکوسیستم‌ها اشاره کرد.
به گفته وی، معیار اندازه گیری آلاینده‌ها به اندازه‌گیری مقادیر مختلف آلاینده‌ها در هوا می‌پردازد که توسط فرآیندهای تولیدی در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها منتشر می‌شود. این آلاینده‌ها شامل گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های سمی هستند. مهم‌ترین آلاینده‌ها عبارتند از: دی‌اکسیدکربن، اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، ترکیبات آلی فرار و ذرات معلق که این مدل‌ها برای پیش‌بینی و تجزیه و تحلیل نحوه پراکندگی آلاینده‌ها در هوا استفاده می‌شوند. این مدل‌ها بر اساس ویژگی‌های جوی، مکان انتشار و نوع آلاینده‌ها طراحی می‌شوند و به ارزیابی میزان آلودگی هوا و پتانسیل خطرات به سلامت انسان و محیط زیست کمک می‌کنند.
کهتری افزود: هر کشور و سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده (EPA) استانداردهایی برای مقادیر مجاز آلاینده‌ها در هوا دارند. این معیارها به ارزیابی میزان آلودگی هوا کمک می‌کنند و صنایع باید اطمینان حاصل کنند که آلاینده‌های منتشر شده از فرآیندهای تولیدی از حد مجاز تجاوز نکند.
مدیر بازرسی سایت و عملیات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد خاطرنشان کرد: بررسی غلظت آلاینده‌ها در نقاط مختلف جغرافیایی (به ویژه در نزدیکی صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها) از دیگر معیارهای مهم ارزیابی است. این اندازه‌گیری‌ها شامل سنجش میزان آلاینده‌ها در هوا به صورت روزانه، ماهانه و سالانه می‌شود و می‌تواند نشان‌دهنده تاثیرات بلندمدت آلودگی در سطح منطقه باشد.
وی ادامه داد: ارزیابی تاثیر آلاینده‌ها بر سلامت انسان‌ها یکی از معیارهای کلیدی است. آلودگی هوا می‌تواند به مشکلات تنفسی، بیماری‌های قلبی، سرطان و اختلالات دیگر در انسان‌ها منجر شود. ارزیابی‌های بهداشتی با استفاده از داده‌های مربوط به غلظت آلاینده‌ها، اطلاعات پزشکی و اپیدمیولوژی انجام می‌شوند تا خطرات بهداشتی ناشی از آلودگی هوا اندازه‌گیری شود.
به گفته وی، صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها می‌توانند تاثیرات منفی بر اکوسیستم‌ها داشته باشند، از جمله تخریب گیاهان و خاک‌ها به دلیل آلودگی هوا و باران‌های اسیدی. ارزیابی‌های زیست‌محیطی شامل بررسی اثرات آلودگی هوا بر سلامت گیاهان، آب‌های سطحی و زیستگاه‌های طبیعی است.

کهتری در باره برنامه های مورد نیازبرای توسعه تست‌ها و بازرسی‌های جدید در راستای بهبود کیفیت هوای پاک و جلوگیری از آلودگی گفت:، برنامه‌ریزی برای توسعه تست‌ها و بازرسی‌های جدید به منظور بهبود کیفیت هوای پاک و جلوگیری از آلودگی در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها بسیار ضروری است.

وی افزود: در این راستا می‌توان اقدامات مختلفی از جمله توسعه تست‌های غیرمخرب پیشرفته، استفاده از سیستم‌های پایش آنلاین کیفیت هوا، گسترش برنامه‌های بازرسی‌های محیطی و استفاده از حسگرهای قابل حمل و آموزش و بهبود فرهنگ ایمنی و زیست‌محیطی را در نظر گرفت که به طور مستقیم به کاهش آلودگی هوا و ارتقای استانداردهای زیست‌محیطی کمک می‌کنند.
مدیر بازرسی سایت و عملیات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد خاطرنشان کرد:استفاده از روش‌های پیشرفته تست غیرمخرب مانند دوربین‌های حرارتی، شبیه‌سازی‌های دیجیتال و حسگرهای پیشرفته برای شناسایی نشت گازها و دیگر آلاینده‌ها می‌تواند به بهبود دقت و کاهش انتشار آلاینده‌ها کمک کند. این فناوری‌ها امکان نظارت مداوم و دقیق‌تر بر سیستم‌ها و تجهیزات را فراهم می‌آورند و کمک می‌کنند تا مشکلات به موقع شناسایی و رفع شوند.
وی افزود: توسعه و گسترش سیستم‌های پایش آنلاین کیفیت هوا در اطراف پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها می‌تواند به شناسایی و ردیابی لحظه‌ای آلاینده‌ها کمک کند. این سیستم‌ها به طور خودکار داده‌های مربوط به غلظت آلاینده‌ها را جمع‌آوری کرده و به تیم‌های مدیریتی و نظارتی ارسال می‌کنند. این اقدام به پیش‌بینی بهتر وضعیت هوا و جلوگیری از آلودگی‌های خطرناک کمک می‌کند.
کهتری ادامه داد:یکی از برنامه‌ها می‌تواند گسترش بازرسی‌های محیطی با استفاده از حسگرهای پیشرفته قابل حمل باشد که قادر به شناسایی آلاینده‌ها در مناطق مختلف به صورت دقیق و سریع هستند. این حسگرها می‌توانند در مناطق مختلف پیرامون پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها نصب شوند و داده‌های لحظه‌ای و مستمری از آلاینده‌ها جمع‌آوری کنند.
وی تصریح کرد: علاوه بر توسعه تکنولوژی‌ها و تست‌ها، آموزش کارکنان و کارفرمایان و بهبود فرهنگ ایمنی و محیط زیستی در صنایع نفت و گاز می‌تواند نقش بسیار مهمی در جلوگیری از آلودگی و بهبود کیفیت هوا ایفا کند.
مدیر بازرسی سایت و عملیات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد گفت:برنامه‌های آموزشی مداوم برای آشنایی کارکنان و کارفرمایان با استانداردهای زیست‌محیطی و نحوه اجرای تست‌های دقیق‌تر می‌تواند موجب کاهش اشتباهات انسانی و بهبود کیفیت کار شود.

وی افزود:آینده صنعت نفت و پتروشیمی در زمینه رعایت استانداردهای زیست‌محیطی به شدت تحت تاثیر تحولات فناوری، تغییرات مقررات محیطی و فشارهای اجتماعی قرار خواهد گرفت. با توجه به افزایش نگرانی‌های جهانی درباره تغییرات اقلیمی و اثرات منفی آلودگی صنعتی بر محیط زیست و سلامت انسان‌ها، این صنایع مجبور خواهند بود به سمت رعایت استانداردهای زیست‌محیطی پیشرفته‌تر و استفاده از فناوری‌های نوین حرکت کنند.