فردای اقتصاد: سرمایه‌گذاران صنعتی محتاط شدند؟ نگاهی به آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت در ثلث اول سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که تقاضا برای سرمایه‌گذاری صنعتی نسبت به مدت مشابه در سال قبل حدود ۴۱درصد افت داشته است. به نظر می‌رسد که تداوم تحریم‌ها، بلاتکلیفی مذاکرات برجام و نااطمینانی در اقتصاد، تورم فزاینده، نوسانات ارزی و... از جمله عواملی است که باعث شده سرمایه‌گذاران محتاط شوند. سرمایه‌گذاری به‌عنوان یکی از منابع رشد اقتصادی محسوب می‌شود. بخش صنعت به‌عنوان موتور رشد اقتصادی و محل انباشت دانش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ از آنجا که سرمایه‌گذاری توان تولید و رشد بلندمدت بخش صنعت را تعیین می‌کند، بنابراین بررسی آن دارای اهمیت است.
بر اساس داده‌های صنعتی، تعداد جوازهای تاسیس در چهار ماه منتهی به تیر امسال ۷هزار و ۴۵۸فقره (۷هزار و ۳۸۷فقره جواز در استان‌های کشور و ۷۱ فقره جواز در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی) بوده، این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته، ۱۲هزار و ۶۱۶فقره جواز تاسیس صادر شده بود. میزان اشتغال پیش‌بینی شده این تعداد جواز تاسیس در سال جاری نیز برای ۱۹۲هزار و ۴۰۵نفر است که نسبت به چهار ماه منتهی به تیر سال گذشته، افت ۳۷.۵درصدی را نشان می‌دهد. با وجود این، میزان سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای جوازهای تاسیس بیش از ۳۹۹هزار میلیارد تومان است که رشد ۱۳درصدی نسبت به سال گذشته داشته است.
استان‌های پیشتاز در جذب سرمایه‌ها
داده‌های آماری نشان می‌دهد که بیشترین تعداد جواز تاسیس در استان‌های خراسان رضوی با ۶۴۵فقره، آذربایجان شرقی با ۶۳۴فقره و فارس با ۵۹۷فقره صادر شده است. کمترین جواز تاسیس نیز در منطقه جنوب کرمان با ۳۲فقره، استان کهگیلویه و بویراحمد با ۳۹فقره و استان تهران با ۴۵فقره صادر شده است. نکته قابل توجه در آمارهای وزارت صمت این است که به غیر از استان‌های گیلان و خراسان شمالی، صدور جواز تاسیس در مابقی استان‌های کشور در ثلث اول ۱۴۰۱، با افت نسبت به مدت مشابه در سال گذشته روبه‌رو شده است.
از سوی دیگر، بررسی جوازهای تاسیس صادره به تفکیک مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نشان می‌دهد که بیشترین جواز تاسیس در منطقه ویژه اقتصادی، منطقه آزاد ماکو و منطقه آزاد چابهار صادر شده است. در مجموع در ثلث اول امسال، ۷۱فقره از جوازهای تاسیس صادره مربوط به مناطق آزاد و ویژه اقتصادی است که برای ۲هزار ۸۴۱ نفر شغل ایجاد می‌کند. با این حال، سرمایه‌گذاری در این مناطق نیز در ثلث اول سال جاری افت شدید داشته است؛ به‌طوریکه به لحاظ تعداد جوازهای صادره افت بیش از ۵۱درصدی، به لحاظ پیش‌بینی سرمایه‌گذاری افت بیش از ۴۲درصدی و به لحاظ پیش‌بینی اشتغال نیز افت بیش از ۷۵درصدی را نسبت به چهار ماه منتهی به تیر سال گذشته شاهد هستیم.
رشته‌های صنعتی جذاب برای سرمایه‌گذاران
حال سوال این است که با وجود کاهش عطش سرمایه‌گذاران، کدام رشته‌های صنعتی هنوز برای سرمایه‌گذاری جذاب است؟ از ۷هزار و ۳۸۷فقره جواز تاسیس صادره در استان‌های کشور در ثلث اول سال ۱۴۰۱، بیشترین تعداد مربوط به گروه «سایر محصولات کانی غیرفلزی» با یک هزار و ۱۲فقره، «محصولات از لاستیک و پلاستیک» با ۸۵۵ فقره و «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» با ۸۲۵فقره جواز است. بالاترین سهم پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در گروه‌های صنعتی متعلق به گروه «ساخت فلزات اساسی» با ۲۹.۸درصد از کل سرمایه‌گذاری جوازها است. کمترین تقاضا برای سرمایه‌گذاری نیز مربوط به گروه «تولید انرژی»، «فاضلاب، دفع زباله، بهداشت محیط و سایر فعالیت‌های مشابه»، «کامپیوتر و فعالیت‌های مربوطه» است.
در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز بیشترین جواز تاسیس صادره مربوط به گروه «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» با ۸فقره است. بعد از این گروه «محصولات از لاستیک و پلاستیک»، «ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات»، «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها»، «سایر فعالیت‌های خدمات مهندسی» هر کدام با ۷فقره جواز تاسیس در رتبه دوم قرار دارند.