مرکز آمار گزارش تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در فصل بهار را منتشر کرد. طبق این گزارش در بهار امسال در پایتخت تنها ۷۳۶ پروانه ساختمانی صادر شده است. از هنگامی که داده‌خهای فصلی پروانه‌های ساختمانی منتشر می‌شود، این کمترین میزان پروانه‌های صادر شده برای ساخت‌وساز در تهران در یک فصل است. تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در بهار امسال نسبت به فصل‌های پارسال تقریبا نصف شده است. این در حالی است که سال گذشته ساخت‌وساز در تهران به شدت کاهش یافته بود و رکورد کمترین میزان پروانه‌های صادر شده در تهران طی ۲۵ سال اخیر را شکست. حال نصف شدن پروانه‌ها در فصل نخست امسال، زنگ خطرها را با شدتی بیشتر به صدا درآورده است؛ زنگ خطر کمبود شدید عرضه ملک در پایتخت.
البته این کاهش ساخت‌وساز محدود به تهران نبوده است و در بهار امسال در کل کشور با صادر شدن حدود ۲۹ هزار پروانه ساختمانی، شاهد افت ۱۵ و ۲۰ درصدی پروانه‌های صادر شده نسبت به بهار و زمستان پارسال هستیم. البته این میزان افت ساخت‌وساز در کشور به مراتب کمتر از افت شدید ساخت‌وساز در تهران بوده است. چیزی که نشان می‌دهد وخامت اوضاع در پایتخت از دیگر نقاط بیشتر است.
چند واحد در تهران ساخته شد؟
طبق گزارش مرکز آمار در بهار امسال ۷۳۶ پروانه ساختمانی برای ساخت ۵۹۵۰ واحد مسکونی صادر شده است که نشان می‌دهد متوسط تعداد واحدهای مسکونی هر ساختمان در دست ساخت در پایتخت به بیش از ۸ واحد رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تهران برای پذیرش این جمعیت انبوه و به منظور نوسازی آپارتمان‌های فرسوده، نیاز دارد که سالانه حدود ۱۰۰ هزار واحد جدید در آن ساخته شود. این یعنی هر فصل حدود ۲۵ هزار واحد. حال با رسیدن تعداد واحدهای پروانه گرفته در یک فصل به کمتر از ۶ هزار واحد، کمتر از ۲۵ درصد نیاز پایتخت پاسخ داده خواهد شد که هشداری جدی برای کاهش شدید عرضه مسکن محسوب می‌شود.
چرا ساخت‌وساز در تهران آب رفت؟
زمین را به دو علت می‌توان مهم‌ترین علت کاهش شدید ساخت‌وساز در تهران دانست. عامل نخست را می‌توان کمبود زمین در تهران دانست. تهران طی چند دهه اخیر مدام شاهد کوچ مردم به این شهر بوده است. این افزایش مهاجرت به پایتخت و رشد جمعیت، طبیعتا تقاضا برای خرید زمین و مسکن را هم افزای می‌دهد. اتفاقی که در سال‌های دور با گسترش ناحیه شهری و سپس با تراکم‌فروشی سنگین توسط شهرداری سعی شد پاسخ داده شود. اما حالا تهران به مرز انفجار رسیده است و زمین دیگری هم برای گسترش ناحیه شهری وجود ندارد.
همین اتفاق باعث شده طی سال‌های اخیر قیمت زمین با شتابی بیشتر از قیمت ملک افزایش یابد. به طوری که در حالی طی دهه ۹۰ متوسط قیمت مسکن در تهران نزدیک به ۲۰ برابر شد، متوسط قیمت زمین رشد ۳۱ برابری داشته است. رشد بیشتر قیمت زمین نسبت به واحد مسکونی، باعث شده تا حاشیه سود ساخت‌وساز در تهران آب رود. اتفاقی که طبیعتا جذابیت ساخت مسکن در پایتخت را کاهش و در پی آن عرضه را هم کم می‌کند.
کاهش عرضه از چند جهت می‌تواند اهمیت داشته باشد. تهران سالهاست با کمبود مسکن و مازاد تقاضا مواجه شد حال با روندی که ساخت‌وساز طی سال‌های اخیر در پیش گرفته و در بهار امسال به اوج رسیده، این کمبود عرضه می‌تواند به مراتب شدیدتر شود و عاملی برای رشد مضاعف قیمت ملک و افزودن بر بحران هزینه مسکن شود. از دیگر آسیب‌های این اتفاق می‌توان به پیر و فرسوده شدن خانه‌های تهران و نبود مسکن نوساز در بازار اشاره کرد.