اطمینان از ارزندگی سهام با انتشار اوراق تبعی

فیروزه سالارالدینی/ مدیرعامل گروه مالی رایا نیکان

زمزمه انتشار اوراق اختیار فروش تبعی از سوی هلدینگ‌های بزرگ بورسی برای حمایت و اطمینان‌بخشی به سهامداران خرد طی چند روز گذشته به گوش می‌رسد. انتشار این اوراق در شرایط فعلی از سوی سهامدار عمده به دلیل حمایت از سهام زیرمجموعه و حتی کسب بازدهی به دلیل رسیدن قیمت سهام به کف و ارزندگی بازار صورت می‌گیرد.

معمولاً اوراق اختیار فروش تبعی از طریق سهامدار عمده با چهار هدف اصلی منتشر می‌شود که هر ناشر بسته به شرایط خود و بازار اقدام به انتشار می‌کند. تامین مالی سهامدار عمده به پشتوانه سهام شرکت‌های زیرمجموعه به منظور تزریق نقدینگی به آن‌ها یکی از اهداف انتشار این اوراق است.

دومین هدفی که می‌تواند منجر به انتشار اوراق تبعی شود، جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت سهام شرکت‌های زیرمجموعه است. در واقع سهامدار عمده نمی‌خواهد دارایی‌ با کاهش ارزش مواجه شود و حفظ قیمت آن، هدف اصلی است. در این حالت ممکن است الزاما اعتقادی به اینکه سهامش به ارزندگی رسیده است نداشته باشد.

حمایت از سهام شرکت‌های زیرمجموعه نیز از سومین هدف و یکی از اصلی‌ترین اهداف انتشار این اوراق می‌تواند باشد. از آن جایی که سهامدار عمده یا هلدینگ‌ها به طور کامل از وضعیت درونی شرکت‌های زیرمجموعه خود مطلع هستند، وقتی می‌بینند که این سهام به کف قیمتی رسیده و یا حتی زیر ارزش در حال معامله است، فقط با انتشار اوراق تبعی و بدون فروش سهام یا انتشار اوراق اختیار خرید همزمان، اقدام به حمایت از سهمشان می‌کنند.

در این شرایط ناشران معتقدند در آینده نزدیک با افزایش قیمت سهام الزامی برای اعمال این اختیار فروش وجود ندارد. در این صورت بدون خرید سهام شرکت زیرمجموعه و افزایش درصد سهامداری از آن حمایت کرده‌اند. در این حالت فرق اوراق اختیار فروش تبعی با اوراق اختیار فروش معمولی این است که خریداران آن همان سهامداران خرد قبلی هستند و به آنان اطمینان داده می‌شود که نگران کاهش قیمت سهم خود نباشند و بدین شکل فشار فروش از سهم برداشته می‌شود؛ از آن جایی که اوراق تبعی دارای بازار ثانویه نیست هدف خریداران فقط بیمه کردن سهام فعلی‌شان است.

کسب بازدهی از طریق خرید سهام undervalue هدف چهارم و آخری که ممکن است ناشران به دلیل آن اقدام به انتشار اوراق تبعی کنند. در این حالت معمولاً هلدینگ‌ها به عنوان نهادهای مالی متخصص احساس می‌کنند که سهام ارزنده زیادی در بازار وجود دارد که آنان می‌توانند در کنار حمایت از سهام شرکت زیرمجموعه خود اقدام به کسب بازدهی از طریق آنان کنند. به عبارت دیگر سهامدار عمده وقتی احساس می‌کند قیمت سهامش به کف رسیده یا حتی زیر قیمت شده است، با انتشار اوراق تبعی به همراه فروش سهام فعلی خود و بدون انتشار اختیار خرید اقدام به کسب منابع مالی و تزریق آن به بازار سرمایه می‌کند. در این حالت فروش بر مازاد سهامداری برای مجمع عمومی عادی (مالکیت ۵۰ درصدی) یا مجمع عمومی فوق العاده (۶۷ درصدی) بسته به نظر سهامدار عمده انجام می‌شود. این حالت نسبت به فروش سهام شرکت زیرمجموعه دارای این مزیت است که قیمت سهم در بازار افت پیدا نمی‌کند، پرتفویش متنوع‌تر می‌شود، تأمین مالی راحت و نسبتا ارزانی انجام می‌پذیرد و از همه مهم‌تر پیام ارزندگی سهام را هم به بازار مخابره کرده است.

به نظر می‌رسد در شرایط کنونی، انتشار اوراق تبعی با اهداف سه و چهار در حال انجام است که این موضوع سبب ثبات در بازار سرمایه و بازگشت اعتماد نسبی به آن می‌شود.