فردای اقتصاد: ممنوعیت عرضه لوازم یدکی و قطعات خودرو از فردا (۱۵مرداد ماه) عملیاتی می‌شود. طبق اعلام سخنگوی وزارت صمت، اگر بعد از این تاریخ، بازرسان، لوازم یدکی مشمول طرح را بدون شناسه در سطح عرضه مشاهده کنند، طبق قانون، قاچاق محسوب شده و نسبت به جمع‌آوری آن اقدام خواهد شد.

بازار ۱۳میلیارد دلاری

مطابق آمارها از ارزش ۱۳میلیارد دلاری بازار لوازم یدکی برآورد می‌شود که معادل ۳۰درصد کالای قاچاق و تولیدات بی‌کیفیت باشد که به ترتیب سه میلیارد دلار سهم قاچاق و یک میلیارد دلار هم سهم تولید غیراستاندارد است. در این زمینه امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت اعلام کرده که این حجم وسیع از قاچاق و تولید بی‌کیفیت برای کالایی که با جان مردم سر و کار دارد به هیچ وجه قابل پذیرش نیست و یکی از اولویت‌های وزارت صمت در دولت سیزدهم ساماندهی بازار لوازم یدکی است که پس از ماه‌ها جلسه هماهنگی با بیش از ۱۱دستگاه حاکمیتی و اتحادیه‌ها و تشکل‌های خصوصی، در گام اول، ۵۳قلم لوازم یدکی که ۸۰درصد مصرف بازار را شامل می شود، از ۱۵مرداد الزام به درج شناسه و کد رهگیری دارند. پیش از این، باتری و کمک فنر نیز مشمول درج شناسه کالا و کد رهگیری شده بودند. 

قالیباف گفت: برای نخستین بار از یک مدل تعاملی-اقناعی برای ساماندهی یکی از پیچیده‌ترین بازارها استفاده شده است. نتیجه این مدل جدید، آن شده که اجماع خوبی میان تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان ایجاد شود که اجرای طرح را آسان‌تر می‌کند. 

شناسایی چهار دسته لوازم یدکی

سخنگوی صمت، لوازم یدکی موجود در بازار را در چهار گروه قاچاق محرز، بدون منشا، تولید داخل، و واردات، تقسیم‌بندی کرد و گفت: تکلیف کالای قاچاق محرز که طبق قانون مشخص است اما، اگر در شبکه توزیع، کالاهایی وجود دارند که از آن با عنوان «بدون منشا» نام می‌بریم، واحد عرضه‌کننده با تایید کمیته فنی اتحادیه ذیربط، یک هفته زمان دارد تا نسبت به اخذ شناسه کالا از طریق سامانه جامع تجارت اقدام کند. قالیباف گام دوم ساماندهی بازار لوازم یدکی را شامل ۱۵۰قلم کالا ذکر کرد که پس از اتمام عملیات اجرایی مرحله اول آغاز خواهد شد. وی گفت: روی دیگر سکه حذف قاچاق لوازم یدکی، دادن بازاری به ارزش چهار میلیارد دلار به قطعه‌سازان است که باید از این فرصت به خوبی استفاده شود.

وی گفت: هدف بزرگ دیگری که ساماندهی بازار لوازم یدکی دنبال می‌کند، به‌روز شدن استانداردها است، چراکه به دلیل عدم شفافیت در این بازار گاها استاندارها ۵۰ سال است به‌روز نشده که این مشکل، علاوه بر اشکال در ایمنی وسایل نقلیه بر آلودگی هوا نیز موثر است.

سخنگوی صمت پیش بینی کرد بازار لوازم یدکی در سطح عرضه شاهد یک دگرگونی اساسی خواهد شد و از شکل سنتی کنونی به سمت شیوه‌ای نوین و قابل نظارت نظیر هایپرهای لوازم یدکی یا فروش از طریق شبکه‌های مجازی تغییر خواهد کرد.

قالیباف با یادآوری فرسودگی وسایل نقلیه گفت: برآورد می‌شود سه میلیون و پانصد هزار خودرو و بیش از ۹میلیون موتورسیکلت در شرایط اسقاط قرار دارند که فعلا از آنها استفاده می‌شود و پایش بازار لوازم یدکی به این بخش، تا رسیدن به سازوکارهای تشویقی برای اسقاط، کمک خواهد کرد. وی با اشاره به اینکه مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند از طریق سامانه اصالت‌سنجی، از خرید کالای خود اطمینان حاصل کنند، گفت: بدون همراهی مصرف‌کنندگان حذف لوازم یدکی بدون استاندارد و قاچاق ممکن نیست و از این رو وزارت صمت از همه مصرف‌کنندگان لوازم یدکی درخواست می‌کند، از فروشگاه‌های معتبر و لوازم یدکی دارای شناسه خرید خود را انجام دهند.

بر اساس این گزارش، لوازم یدکی و قطعات خودرو در اولویت اجرای طرح مبارزه با قاچاق و تقلب قرار گرفته تا با اجرای این طرح با اولویت‌های تعیین شده، کاهش‌ آثار زیان‌بار کالای قاچاق در اقتصاد کشور اثرگذار باشد. ضمن اینکه اجرای این طرح علاوه بر آثار اقتصادی مبارزه با قاچاق کالا، از نظر امنیت خودرویی و قطعات مورد استفاده مردم نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است.