فردای اقتصاد: دلیل رکود معاملات در تالار شیشه‌ای دلیل چندان جدیدی ندارد. دقیقا ۷۹۳ روز از آغاز عقب‌نشینی شاخص کل بورس تهران از قله ۲ میلیون واحد می‌گذرد و هر چند در این مدت سه موج صعودی در بازار تجربه شد اما هیچ یک از این روندهای افزایشی پایدار نماند و سهامداران هر چه در روزهای مثبت بورس تهران سود کسب می‌کردند، در ادامه از دست می‌دادند تا هر روز فضای ناامیدانه‌تری بر دادوستدها حاکم شود. ضمن آنکه افزایش ریسک‌های سیستماتیک نیز بخشی از سرمایه‌ها را از ورود به جریان دادوستد سهام (که به نظر می‌رسد از منظر ارزش‌گذاری، در سطوح مناسبی قرار دارد)، منصرف کرده است. سرمایه‌گذارانی که فعلا ترجیح می‌دهند تا مشخص شدن برخی عدم قطعیت‌ها بی‌گدار به آب نزنند.  

در برنامه زنگ پایان چهارشنبه همراه با داریوش روزبهانه، کارشناس ارشد بازار سرمایه به بررسی مهم ‌ترین دلایل رکود بورس و راهکارهای برون رفت از آن پرداخته شد. این کارشناس دلیل اصلی وضعیت فعلی بازار سهام را در تامین مالی دولت از طریق بورس خلاصه کردند و اعتقاد داشت تا زمان بهبود ابهامات موجود سرمایه‌گذاران با صبر و دید بلندمدت در بازار سهام حضور داشته باشند.

مسئله اصلی بورس تهران چیست؟

داریوش روزبهانه در رابطه با فضای رکودی حاکم بر بازار سرمایه در ۲۶ ماهه سال گذشته عنوان کرد: حال و روز آشفته بورس تهران با وجود وعده‌ها و اقدامات زیادی که از مسیرهای مختلف و حتی غیرمرتبط با بازار سرمابه حدود ۲ سال و ۲ ماه به طول انجامید. بازار سرمایه ایران با تامین مالی دولت درگیر شده است و مهم‌ترین دلیل رکود بورس را می‎توان در این موضوع جست و جو کرد.

او درباره شروع روند فرسایشی بورس از سال ۹۹ گفت: در دنیا روش‌های تامین مالی دولت به گونه‌ای طراحی شده است که به پایه پولی و بانک‌ها و سیستم‌های تامین اجتماعی فشار وارد نشود. از این رو با توجه به مشکلات دولت در زمینه‌های مطرح شده، متخصصان با توجه به مزیت‌های بازار بدهی به عنوان بازاری که بازیگران اصلی آن در تمام دنیا دولت است، دولت را به این سمت هدایت کردند. در ادامه بازار سهام نیز مورد توجه دولت برای تامین مالی خود قرار گرفت در حالی که بورس جای مناسبی برای تامین مالی نیست. بنابراین در مجموع می‌توان دلیل رکود بازار سرمایه را در تامین مالی دولت از بورس به جای بازار بدهی جست و جو کرد.

دولت در سال ۱۴۰۱ برای تامین مالی از بورس به سمت فروش نفت تغییر جهت داد اما بازار مجددا واکنش مثبتی به این موضوع نشان نداد، داریوش روزبهانه درباره چرایی این رخداد اظهار کرد:‌ شوک وارد شده به بازار سرمایه در سال ۹۹ به قدری سنگین بود که حرفه ای ترین فعلان بازار و حتی نهادهای مالی نیز با توجه به سیاست‌های حاکم بر اقتصاد و حرکت سیاست گذاران به سمت قیمت گذاری دستوری و سیاست های دوگانه در قبال صنایع مختلف از سرمایه گذاری در این بازار خودداری کردند چراکه افزایش بیش از حد ابهامات به ویژه در بورس چشم انداز مناسبی را برای آن ارائه نمی‌داد.

روزبهانه تاکید کرد: تمام بخش‌های تاثیرگذار بر اقتصاد باید نقش بازار سرمایه را در منافع ملی در  نظر بگیرند، نکته ای که در مذاکرات سیاسی، چشم انداز اقتصاد کشور و نحوه تامین مالی دولت دیده نمی‌شود.

مسیر درست حمایت از بورس

این روزها بازار سرمایه در ادامه روند فرسایشی خود همچنان مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار نگرفته است. در هفته‌های جلساتی از سوی سازمان بورس با هلدینگ‌های بزرگ و وزارت اقتصاد انجام شد، این دست جلسات با توجه به تجربه تاریخی اثرات مقطعی بر بازار سرمایه داشته و نمی‌تواند به رونق پایدار بورس کمک کند. از موضوعات مهمی که در این نشست به جمع‌بندی رسید، حمایت هلدینگ‌ها از سهام زیرمجموعه خود در قالب انتشار اوراق اختیار تبعی بود. داریوش روزبهانه در رابطه با عدم واکنش مثبت بورس تهران به ان تحولات خاطرنشان کرد: با توجه به تجربه تاریخی در روزهای رکودی نظیر صندوق توسعه و تثبیت و جلسه با رئیس بانک مرکزی در رابطه با کنترل نرخ بهره بین‌بانکی و همچنین شرایط امروز بازار سرمایه به دلیل اینکه اثرگذاری این دست جلسات از دست رفته است و مکانیزم خاصی از جلسات بیرون نمی‌آید، بورس واکنشی به آنها نشان نخواهد داد. به نظر می‌رسد مکانیزم بازار سرمایه با حمایت کار نمی‌کند و نیاز به تحولات بنیادی ضروری به نظر می‌رسد.

چشم انداز آتی بازار سهام

این کارشناس بازار سرمایه در رابطه با پیش‌بینی آینده بورس اظهار کرد: در حال حاضر حتی فعالان حرفه‌ای بازار نیز از پیش بینی روند آینده بازار سرمایه ناتوان هستند. طی سالیان گذشته همواره نگرانی‌های قابل توجهی با نزدیک شدن به بودجه ریزی برای بورسی ایجاد می‌شود چراکه دولت از بودجه تنها به فکر  تامین مالی خود است و به صنایع و چالش‌های آن ها توجهی ندارد و برای ترسیم چشم اندازی بهتر برای بورس تهران باید سایه تامین مالی دولت از بورس برداشته شود.

او تاکید کرد: سرمایه‌گذاران باید مصرف و پس‌انداز را تفکیک کرده و پس‌انداز خود را بدون نگرانی و با دید بلندمدت در بازار سهام به عنوان امن‌ترین دارایی حتی با وجود ریسک های سیستماتیک موجود نیز نگه دارند.