قهر دولت‌ها در ایران با بازار ارز تبعات زیادی داشته که ازجمله دامن سایر بازارها را نیز گرفته و موجب تغییر سبد سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها شده است. یکی از این تبعات، افزایش چشمگیر حباب سکه و طلا در سال‌های اخیر است.

چرا قیمت طلا بیشتر از دلار در ایران رشد کرد؟

قیمت طلا و سکه در ایران را دو عامل قیمت دلار داخلی و قیمت طلای جهانی تعیین می‌کنند. هم‌اکنون قیمت دلار حدود ۳۳ هزار تومان، سکه امامی حوالی ۱۵ میلیون تومان و قیمت طلای جهانی ۱۶۶۰ دلار بر اونس (هر اونس حدود ۲۸ گرم است) است.

انتظار آن است که میزان تغییرات قیمت سکه و طلا برابر با جمع تغییرات نرخ ارز و اونس جهانی طلا باشد. بر این اساس، با توجه به ۲۶ درصد افزایش قیمت دلار از ابتدای سال و ۱۴ درصد افت قیمت اونس، روی کاغذ قیمت سکه باید فقط ۱۲ درصد رشد می‌کرد. این درحالی است که قیمت سکه امامی از ابتدای سال جهش ۲۰ درصدی را تجربه کرده است؛ یعنی ۸ واحد درصد بیشتر از انتظار واقعی رشد داشته است.

سرمایه گذاران بیشتر طلا می‌خرند یا دلار؟

اما آیا بیشتر بودن بازدهی دلار نسبت به سکه می‌تواند به این دلیل باشد که تقاضای دلار بیشتر است یا برای مثال سرمایه‌گذاران دلار را به سکه و طلا ترجیح می‌دهند؟
در پاسخ می‌توان گفت طلا به طور تاریخی دارایی محبوبی برای سرمایه‌گذاران سنتی در ایران بوده و می‌توان ادعا کرد اقبال عمومی به سمت طلا بیش از دلار است. بنابراین، فرضیه مذکور چندان معقول به نظر نمی‌رسد.

در مقابل، به نظر می‌رسد اصلی‌ترین عامل محدود شدن رشد سکه، افت طلای جهانی است که به دلیل سیاست پولی انقباضی بانک‌های مرکزی در دنیا اتفاق افتاده است.

اگر اثر نوسانات طلای جهانی را از قیمت سکه حذف کنیم، انتظار داریم که روند قیمت سکه و ارز منطبق باشد. چنانکه در نمودار زیر می‌بینیم تا پیش از اردیبهشت امسال هم این انتظار با واقعیت منطبق بوده است. (در این نمودار اثر طلای جهانی را از قیمت سکه بیرون کشیده‌ایم و برای مقایسه بهتر، قیمت دلار و سکه شاخص شده‌اند.)

اما از اواخر اردیبهشت، به دنبال افزایش انتظارات تورمی و در عین حال قوانین جدید محدودکننده خرید ارز، سکه از دلار سبقت گرفته است.

ایرانی‌ها بیشتر به دنبال قیمت دلار هستند یا قیمت طلا؟

تعداد جست‌وجوها برای عبارت «قیمت طلا» در موتور جست‌وجوی گوگل از حوالی سال ۹۷ به بعد کم‌کم بسیار بیشتر از تعداد جست‌وجو برای «قیمت دلار» شده است. در حالی که پیش از آن، این دو عبارت تقریبا به تعداد برابر جست‌وجو می‌شدند. این موضوع می‌تواند حاکی از افزایش تمایل ایرانیان به اطلاع از قیمت طلا نسبت به ارز باشد.

گزارش کامل را اینجا بخوانید: خریداران دلار به کدام بازار کوچ کردند؟