فردای اقتصاد: بورس تهران امروز توانست از ریزش‌های بیشتری که در روزهای اخیر تجربه کرده بود، جلوگیری کند و بازدهی مثبتی را در نماگرهای اصلی خود به ثبت برساند. اگرچه این روند صعودی قدرت چندانی نداشت و به مرور بر فشار عرضه‌ها نیز از نیمه معاملات افزوده شد، اما توقف ریزش‌ها برتری نمادهای سبز نسبت به قرمز اتفاق مثبتی بود که البته تداوم آن به مسائل متعددی بستگی دارد. شاخص کل بورس در انتهای معاملات امروز بازدهی مثبت ۰.۱۱ درصدی را به ثبت رساند که نسبت به سقف روزانه خود عقب‌نشینی کرده بود اما در سمت مقابل شاخص هم‌وزن توانست تا حد خوبی قدرت صعودی خود را حفظ کند و با توجه به روند بهتر صنایع و سهام کوچکتر بازار، افزایش ۰.۴۶ درصدی را تجربه کند. ارزش معاملات و خروج پول اما نکاتی هستند که این روزها دامن‌گیر تداوم روندهای صعودی انگشت شمار بازار شده‌اند. ارزش معاملات در نهایت عدد ۱۸۵۷ میلیارد تومانی را به ثبت رساند که جزو رکوردهای پایین طی چند ماه اخیر بود و در سمت دیگر نیز شاهد خروج ۹۶ میلیارد تومان سرمایه کدهای حقیقی از بازار بودیم.
به طور کلی پس از روند صعودی اخیر بورس تهران که در اواخر اردیبهشت ماه سال جاری پایان یافت، بازار سهام به جز برخی بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت، شرایط سختی را دنبال کرد و دلایل و متهم‌های زیادی نیز برای این موضوع نام برده شد که شاید از مهم‌ترین آن‌ها بتوان به افزایش نرخ سود بدون ریسک، ریزش بازارهای جهانی، خبرهای ضد و نقیض برجامی و... نام برد. در طی چند ماه اخیر شاید بتوان گفت که بیشترین آسیب را ارزش معاملات خرد سهام و روند ورود و خروج پول تجربه کردند به طوری که ارزش معاملات بیش از ۷ هزار میلیارد تومانی جای خود را به اعداد زیر ۲ هزار میلیارد تومان داد و به جز برخی روزهای خاص، اغلب شاهد خروج پول از بازار بودیم که نشان از رکودی کامل در چرخه بازار سهام داشت.
اکنون اما به نظر می‌رسد شرایط برای برخی متغیرهای مهم بازار تغییر کرده و بورس پس از ریزش‌های اخیر، به نقطه‌ای رسیده است که می‌تواند بهانه‌های خوبی برای برگشت به روند صعودی داشته باشد. در حال حاضر حمایت‌های مناسبی از جوانب مختلف برای بورس تهران ایجاد شده است که هم‌زمانی آن‌ها با یکدیگر فضا را برای شروع یک روند صعودی مهیاتر از هر زمان دیگری کرده است.
بازار سهام ارزنده‌تر می‌شود
یکی از حمایت‌هایی که این روزها ارزندگی بنیادی بورس تهران را با قدرت همراه می‌کند، انتشار صورت‌های مالی ۶ ماهه و گزارش عملکرد شرکت‌ها در فصل تابستان است. از اوایل هفته جاری شرکت‌ها اقدام به انتشار گزارش‌های فصلی خود کرده‌اند و تا انتهای هفته نیز تکمیل خواهد شد. گزارش‌های منتشر شده طی چند روز اخیر، اکثرا از وضعیت مناسب شرکت‌ها در فصل تابستان خبر می‌دهند و سودآوری‌های قابل قبولی را گزارش کرده‌اند. البته این موضوع برای تمامی صنایع و شرکت‌ها صادق نیست و شرایط متفاوتی را دنبال می‌کنند. این موضوع دو تاثیر مثبت و مستقیم بر روند بورس تهران خواهد داشت و دلیل محکمی برای شروع یک روند صعودی حداقل در کوتاه‌مدت است. در مرحله اول، انتشار گزارش‌های مناسب از سمت شرکت‌ها باعث افزایش ارزندگی آن‌ها و همچنین بهبود چشم‌انداز برای ادامه راه خواهد شد و از همین رو تقاضا برای سهام آن‌ها در بازار افزایش می‌یابد. باتوجه به گزارش‌هایی که تاکنون منتشر شده و پیش‌بینی‌هایی که کارشناسان ارائه داده‌اند، صنایعی همچون غذایی، سیمانی، دارویی، زراعت، کاشی و سرامیک، پالایشی، روانکار، برخی نمادهای پتروشیمی و... می‌توانند عملکرد مناسبی را گزارش کنند. همانطور که از صنایع پیداست، به نظر می‌رسد امید کارشناسان این بار بیشتر به سمت سهام و گروه‌های کوچک سنگینی می‌کند و صنایع بزرگ به دلیل چالش‌هایی که با بازارهای جهانی و همچنین کاهش تولید و فروش‌هایی که اغلب به دلیل قطعی برق مانند صنعت فلزات اساسی تجربه کرده‌اند، پیش‌بینی رشد سودآوری قابل توجهی ندارند.
موضوع دوم اما در ارزندگی کل بازار تاثیر دارد. نسبت قیمت به سود (P/E ttm) که یکی از نماگرهای اصلی و پذیرفته شده در بسیاری از بازارهاست، در بورس تهران کاهش شدیدی را طی دو سال گذشته تجربه کرد و در حال حاضر حوالی عدد ۶ واحد قرار دارد. این نسبت که از تقسیم ارزش کل بازار به سود کل چهار فصل گذشته شرکت‌ها به دست می‌آید، با انتشار صورت‌های مالی تابستان تعدیل خواهد شد و کوچکتر از اعداد کنونی می‌شود. اینکه نسبت P/E ttm بازار پس از گزارش‌های تابستان چند واحد کاهش می‌یابند کار ساده‌ای نیست و نیاز به برآورد کاملی دارد اما نکته‌ی بااهمیت این موضوع تاثیر قابل توجهی است که بر ارزندگی کل بازار با کاهش آن به زیر ۶ واحد خواهد گذاشت درحالی که به صورت تاریخی نیز اعداد کنونی خود نقاط جذابی محسوب می‌شوند.
سنگر تکینکالی بورس حفظ شد
این روزها حمایت‌ها و مقاومت‌های تکنیکالی نیز نقش مهمی در بازار ایفا می‌کنند و در شرایطی که نوسانات شدیدی ایجاد نمی‌شود، برخی از فعالانی که استراتژی تکنیکالی را در معاملات خود به کار می‌گیرند، با توجه به سطوح آن دست به خرید و فروش‌های روزانه می‌زنند. طی چند وقت اخیر و پس از شکسته شدن حمایت مهمی که در سطح ۱.۴ میلیون واحدی قرار داشت، روند نزولی بازار شدت گرفت و شاهد کاهش آن تا مرز ۱.۳ میلیون واحدی بودیم. در همین حین اندیکاتورها نیز شرایط سخت‌تری را دنبال کردند. rsi با کاهش به زیر مرز ۳۰ خبر از اشباع فروش داد و اجزای ایچی‌موکو نیز همگی گارد نزولی به خود گرفتند.
اکنون اما شرایط در جنبه تکنیکالی شاخص بورس نیز مساعدتر از قبل است و کندل‌ها در سطحی قرار گرفته‌اند که می‌تواند شرایط را به سمت تقاضا برگرداند. محدوده ۱.۳۱ تا ۱.۲۷ میلیون واحدی از حمایت بسیار خوبی برخوردار بوده و در گذشته سقف‌ها و کف‌های مهمی را به ثبت رسانده است. اندیکاتور rsi نیز مدتی است که در زیر مرز ۳۰ واحدی نوسان می‌کند و امروز با توجه به بهبود تقاضا، بار دیگر در تلاش برای شکستن این مقاومت برآمده و در صورتی که از آن عبور کند و خط روند نزولی خود را نیز به سمت بالا بشکند، می‌تواند تضمین مناسبی برای صعود در روزهای پیش رو باشد. بنابراین می‌توان امید داشت که بورس تهران از حمایت‌های تکنیکالی خوبی در کنار حمایت بنیادی خود بهره ببرد و به مدار صعودی بازگردد.
سیگنال سیاستگذاران به بورس تهران
از موضوعات بنیادی و تکنیکالی که بگذریم، به نظر می‌رسد که این روزها سیاستگذاران نیز قصد حمایت از بازار را دارند. طی هفته‌های گذشته جلسات متعددی در سطح کارشناسان، مدیران و سیاستگذاران به منظور حمایت از بازار سرمایه برگزار شد و نکات متعددی را عنوان کردند. یکی از راهکارها برای کمک به رونق بازار انتشار اوراق تبعی از سمت هلدینگ‌های بزرگ کشور بود که طبق آن مقرر شد صندوق‌های با درآمد ثابت با خرید این اوراق نقدینگی کافی برای حمایت هلدینگ‌ها از سهام شرکت‌های زیرمجموعه را تامین کنند. فارغ از اینکه به این موضوع انتقاداتی از جنبه‌های مختلف وارد است، نقدینگی وارد شده به بازار از این سمت می‌تواند تا حدی به بهبود معاملات و خروج بازار از رکود کمک کند. در این جلسات درباره موضوعات بازارگردانی و معاملات الگوریتم نیز انتقادات و پیشنهاداتی ارائه شد که رئیس سازمان بورس وعده بررسی بیشتر آن‌ها را داد.
موضوع اما تنها به اینجا ختم نمی‌شود و فعالان بازار انتظارات بیشتری را از سیاستگذاران دارند. یکی از موضوعاتی که این روزها نگرانی مضاعفی را به بازار تحمیل می‌کند، نزدیک شدن به فصل بودجه‌ریزی و مباحثی است که در آن حیطه می‌تواند به شرکت‌ها و بدنه بازار سرمایه ضربه وارد کند. از همین رو در هفته گذشته پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در رابطه با ارائه بودجه سال ۱۴۰۲ به مجلس در تاریخ ۱۵ آذر عنوان کرد که کمیته‌ای متشکل از مجلس و وزارت اقتصاد تشکیل شده است که به صورت مشخص به ارائه پیشنهاداتی در راستای حمایت از بازار سرمایه بپردازند. موضوع دیگر نیز بحث سقف نرخ گاز برای متانولی‌ها بود که سازمان برنامه و بودجه هرگونه افزایش در آن را رد کرد و حتی صحبت‌هایی از کاهش آن از ۵ هزار تومان به ۳۶۰۰ تومان در میان است. بنابراین می‌توان گفت که به نظر می‌رسد اتحاد همه‌جانبه‌ای برای خروج بورس تهران از رکود ایجاد شده است و می‌توان شرایط کنونی را به عنوان فرصتی مهم برای بورس قلمداد کرد.