فردای اقتصاد- هنگامه علیقلی: بالاخره تلاش‌های مضاعف لطف‌الله سیاهکلی نماینده قزوین برای استیضاح سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صمت دولت سیزدهم به ثمر نشست. تا ۱۰ روز دیگر فاطمی‌امین در مجلس استیضاح می‌شود.
شاید فاطمی‌امین را بتوان تنها وزیر کابینه رئیسی نام برد که بیشترین همکاری و پاسخگویی را با مجلس و بیشترین تردد را به مجلس داشته، اما با این حال نمایندگان از عملکرد او راضی نیستند، زیرا معتقدند حتی ۴ مورد از وعده‌هایی که فاطمی‌امین به نمایندگان درباره حوزه‌های انتخابیه‌شان داد؛ عملی نشده است. فاطمی‌امین تاکنون دو بار از خطر خروج از کابینه رهانیده شده و نمایندگان معتقدند که او با ترفند و وعده توانسته از این مخمصه بجهد؛ اینبار آیا لابی‌گری و وعده وعید کارساز است؟
نخستین بار که طرح استیضاح در مجلس جدی شد کار به نشست فوق‌العاده کشید. نشستی شبانه بین قالیباف رئیس مجلس و رئیسی، رئیس جمهور. برآیند آن نشست، وعده رئیس جمهور در صحن علنی مجلس برای بهبود وضعیت و عملکرد وزارت صمت بود. قالیباف به نمایندگان گفت که دو ماه به وزیر مهلت دهند تا اوضاع را اصلاح کند. رئیس جمهور هم قول داد تا با ارسال لایحه تفکیک وزارت صمت اوضاع را مدیریت و دو وزیر هم به مجلس معرفی کند.
چهار ماه گذشت؛ اما نه لایحه‌ای برای اصلاح ساختار وزارت صمت به مجلس آمد و نه وضعیت صنعت خودرو بهتر شد. وضعیت بهتر نشد، زیرا مسائل پیچیده و سنگین آنقدر بر دوش فاطمی‌امین آوار شده بود و مجلس هم مسلسل‌وار بر او خرده می‌گرفت که شاید تیم فاطمی‌امین در حل مسئله گیج شده بودند.
دفعه اول مجلس علت استیضاح را نابسامانی بازار خودرو و عرضه قطره‌چکانی خودرو عنوان کرد. فاطمی‌امین هم از حذف قرعه‌کشی و عرضه خودرو در بورس کالا به عنوان نوش‌دارو پرده‌برداری کرد و وعده افزایش تولید داد.
روزها گذشت. نمایندگان منتظر ارسال لایحه دولت به مجلس بودند تا به قول خودشان برای تقویت دیپلماسی اقتصادی، بخش بازرگانی بتواند بالنده شود و به صورت مجزا راه خود را برود، اما نه تنها دولت لایحه نداد بلکه بین نمایندگان مجلس نیز که طرفدار دولت بودند اختلاف‌نظر رخ داد.
روح‌الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع مجلس از اینکه رئیس‌جمهور طرح روحانی را در دست گرفته و در مجلس از این سو به آن سو می‌رفت ابراز تعجب کرد. او گفته بود چرا دولت دنبال طرح‌های منسوخ و هزینه‌بر می‌رود، در حالیکه با انتصاب دو معاونت قوی و برخی اصلاح ساختارها در وزارت صمت، می‌توان وضعیت را درست کرد.
مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی نیز معتقد بود که تفکیک وزارتخانه راه حل منطقی نیست؛ بلکه باید ساختار را با ایده‌های علمی و مدیریت قوی چابک کرد.
نمایندگان موافق تفکیک مانند فیروزی عضو کمیسیون صنایع و مرحبا عضو کمیسیون اقتصادی هم معتقد بودند که نه بار اضافی بر دوش دولت خواهد افتاد و نه در جذب نیروی انسانی مسئله‌ای وجود دارد؛ زیرا ساختمان‌های وزارت بازرگانی سابق هنوز موجود است و نیروی انسانی هم وجود دارد و تسریع در ایجاد وزارت بازرگانی می‌تواند دولت را در دیپلماسی اقتصادی یاری کند.
استیضاح چهار گزینه‌ای
شاید بتوان رابطه معناداری بین تفکیک وزارت صمت و استیضاح وزیر ایجاد کرد، اما نکته مهم‌تر آن است که این بار چهار مولفه در سناریوی نوشته شده طراحان استیضاح فاطمی‌امین وجود دارد. لطف‌الله سیاهکلی طراح استیضاح فاطمی‌امین در گفت‌وگو با «فردای اقتصاد» از تغییرات طرح دو استیضاح خبر داد. وی افزود: در استیضاح پیشین دو مولفه خودرو و معادن مساله بود، اما در طرح استیضاح کنونی که تا ۱۰روز دیگر در صحن علنی برگزار خواهد شد چهار مساله خودرو، معدن، تنظیم بازار و فولاد مدنظر قرار دارد.
به گفته سیاهکلی، مسائل تولید، توزیع، صادرات و واردات خودرو هنوز حل نشده و نه تنها قیمت خودرو برای مصرف‌کننده مناسب نیست، بلکه قیمت‌ها به نسبت کیفیت خودروهای تولیدی هم قابل قبول نیست.
وی همچنین درباره معادن گفت که جدا از وضعیت معادن نیمه راکد و متروک در کشور که کاری برای احیای آنها نشده است، مساله مهم‌تر در معادن، واگذاری آنها به افراد غیرمتخصص و سفته‌باز است. به گفته طراح اصلی استیضاح فاطمی‌امین، کارشناسان و نمایندگان مجلس معتقدند که اگر بخش معدن در کشور به خوبی فعال شود، به نفت و گاز دیگر نیاز نداریم.
از سوی دیگر، موضوع تنظیم بازار و رشد قیمت‌ها در بخش‌های سرمایه‌ای و تجاری یکی دیگر از مولفه‌های استیضاح وزیر صمت است. سیاهکلی معتقد است که فاطمی‌امین در تنظیم بازار ناتوان بوده و فشار زیادی از این ناحیه به مردم وارد شده است. او گفته است که قیمت‌ها در بازار ثبات ندارد و این موضوع مهم هم یکی از علل استیضاح وزیر صمت است.
در این میان، می‌توان موضوع زنجیره تولید، توزیع و مصرف فولاد را نه تنها به عنوان یکی از نهاده‌های اصلی صنایع مختلف بلکه به عنوان یکی از مولفه‌های مهم استیضاح وزیر صمت نام برد. سیاهکلی در این خصوص معتقد است که وزارت صمت نتوانسته در بازار فولاد کنشگری موثر باشد، زیرا رشد چشمگیر قیمت لوازم خانگی، رشد قیمت مسکن و رشد قیمت خودرو به دلیل افزایش قیمت انواع محصولات فولادی در بازار رخ داده است و وزارت صمت می‌توانست با تنظیم قیمت و افزایش واردات، مانع این افزایش نرخ‌ها شود.
انتصاب‌های ضعیف و سوءمدیریت
«وزارت صمت یک نفر را می‌خواهد که واقعا مدیر باشد. وزیر صمت در مجمع نمایندگان استان ما (آذربایجان غربی) جلسه گذاشت و قول داد. از آن موارد ۱۵گانه حتی چهار مورد هم ایفا نشد.» گوینده این جملات روح‌الله حضرت‌پور، نماینده ارومیه است. او این جملات را در پاسخ به چرایی استیضاح فاطمی‌امین به «فردای اقتصاد» عنوان کرد.
به گفته حضرت‌پور، انتصاب‌های ضعیف در سطوح ادارات کل صنایع و معادن در استان حوزه انتخابیه‌اش باعث بروز مشکلاتی در صنایع استان آذربایجان غربی شده و فاطمی‌امین به هر نماینده‌ای فقط وعده اصلاح داده است، اما خبری از انجام کار نیست. وی یکی از علل استیضاح را سوءمدیریت عنوان کرد که ربطی به سواد ندارد. وی کم‌کاری‌های رخ داده از سوی وزارت صمت در حوزه خودرو و آشفتگی بازارها، رشد قیمت‌ها، تورم و نقدینگی آزارنده را نشان‌دهنده سوءمدیریت فاطمی‌امین دانست. وی به «فردای‌اقتصاد» گفت که مشکلات معیشتی مردم، تورم و آشفتگی بازار آنقدر زیاد است که دیگر وعده‌هایی مانند حذف قرعه‌کشی تا ۶ماه آینده و بهبود اوضاع تا پایان ماه و سال جوابگو و راضی‌کننده نیست.
حضرت‌پور که امروز در مجلس درباره صف‌های ۷ساعته نانوایی‌ها از کمبود سهمیه آرد نانوایی‌های حوزه انتخابیه‌اش به رئیس جمهور گلایه می‌کرد، گریزی هم به صنعت آرد کشور زد و گفت که آنقدر میزان تولید پایین است که سهمیه آرد نانوایی‌های دولتی این استان از سال ۹۵ افزایش پیدا نکرده و این مسئله باعث اختلاف قیمت سه و نیم برابری نان در سوپرمارکت‌ها شده است و مردم ناچارند نان گران بخرند. وی خطاب به رئیس‌جمهور گفت که آیا به خانواده و همسر خود اجازه می‌دهید از ۵ تا ۱۱صبح در صف نانوایی برای خرید چند عدد نان در صف منتظر بایستد؟ حضرت‌پور پس از ایراد این جمله بود که به طرح استیضاح فاطمی‌امین با بیش از ۳۰ امضا اشاره کرد.
مطالب مرتبط: