فردای اقتصاد: بعد از جنگ روسیه و اوکراین، مجددا قیمت‌های جهانی نفت به بیش از ۱۰۰ دلار بر هر بشکه صعود کرد. این رقم چیزی بیش از پنج برابر قیمت سال ۱۳۹۹ بود. هر چند در ادامه بهای نفت تا حدودی تعدیل شد اما همین میزان نیز کافی بود تا کرک اسپرد پالایشی‌ها بهبود یافته و به تبع سود خوبی برای این شرکت‌ها به ارمغان آورد.

آنگونه که بررسی‌ها نشان می‌دهد گزارش‌های نسبتا خوب پالایشی‌های بازار سرمایه در تابستان در کنار سودآوری کم سابقه این شرکت‌ها در فصل بهار، منجر به کاهش P/E ttm این صنعت به ۳.۳۹ شده است. با این حال زمزمه‌های بحران انرژی اروپا و سیاست‌های ناهماهنگ کشورهای تولید و مصرف‌کننده انرژی به خصوص نفت، بازار محصولات و مشتقات نفتی را با آینده‌ای مبهم‌تر از گذشته روبرو کرده است.

در این گزارش به بررسی سودآوری و قیمت سهم و کرک محصولات مهم پالایش نفت اصفهان در نیمسال نخست سال جاری خواهیم پرداخت تا با دیدی جامع، کارنامه این شرکت پالایشی بازار سرمایه برای سهامداران ملموس تر باشد.

پالایش نفت اصفهان که با نماد «شپنا» و ارزش بازار ۱۱۶هزار میلیارد تومان در بازار اول بورس معامله می‌شود، جزو شرکت‌هایی است که در بهار سال جاری عملکرد فراتر از انتظاری داشت و با کرک اسپردهای بالای ۲۰درصدی بنزین و ۴۰درصدی گازوئیل  توانست تنها در فصل بهار، ۷۹ درصد کل سود به ازای هر سهم سال گذشته خود را محقق کند. اهالی بازار سرمایه پس از کاهش قابل توجه قیمت نفت و کرک اسپردهای بنزین و گازوئیل در انتظار گزارش‌های سه ماهه فصل تابستان این شرکت بودند تا عملکرد نیمسال نخست این شرکت را در عین کاهش بیش از ۱۲ درصدی اسپرد بنزین و قیمت نفت بسنجند. اما تفاوت پالایش نفت اصفهان با سایر شرکت‌های پالایشی افتتاح بخش جدید واحد پالایش این شرکت بود که با استانداردسازی گوگرد محصولات این شرکت سبب خواهد شد ۵ درصد تخفیف بر محصولات این شرکت برداشته شود.

حالا جدیدترین گزارش‌ها نشان می‌دهد شرکت پالایش نفت اصفهان در فصل تابستان سال جاری با درآمد فروش ۸۹هزار میلیارد تومانی و بهای تمام شده ۸۱ هزار میلیارد تومانی توانسته به ازای هر سهم ۳۹.۶ تومان سود بسازد تا با وجود افت ۴۲ درصدی نسبت به فصل بهار با رشد ۲۸۴ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه شده و بتواند در نیمسال نخست سال جاری ۱۲۴ درصد سود سال گذشته خود را تحقق ببخشد.

بهار شیرین «شپنا»

قیمت سهام پالایش نفت اصفهان در سال جاری همزمان با میانگین کرک اسپرد ۱۵درصدی بنزین و ۳۴ درصدی گازوئیل در فروردین‌ماه، توانست قیمت ۵۴۶ تومان را تجربه کند تا سقف قیمتی این نماد در فروردین ماه در این سطح رقم بخورد.

اردیبهشت ماه اما کرک اسپرد بنزین به ۲۵ درصد و کرک اسپرد گازوئیل به ۳۹ درصد رسید تا همزمان با رشد قیمت بنزین و  نفت در بازارهای جهانی  قیمت «شپنا» به بالاترین سقف خود در سال جاری یعنی ۶۶۲ تومان برسد.

خردادماه برای پالایشی‌ها به عنوان شیرین‌ترین ماه در نیمسال نخست محسوب می‌شد چرا که میانگین ماهانه کرک اسپرد بنزین به ۳۱ و گازوئیل به ۴۷ درصد رسید تا این سطوح بی‌سابقه اسپرد مشتقات نفتی در سال‌های اخیر در فصل پایانی بهار، حاشیه سود ۱۴درصدی، سود ناخالص ۱۳هزار میلیارد تومانی را به همراه سود ۶۹ تومانی را برای این پالایشی‌ها به ارمغان بیاورد.

تابستان کاهشی اما امیدوارکننده برای «شپنا»

ماه اول فصل تابستان برای پالایشی‌ها به مانند بهار با شرایط مناسبی همراه شد به طوری که میانگین کرک بنزین در تیر ماه ۲۰ درصد و گازوئیل ۴۴ درصد بود. در این میان با وجود اینکه اسپرد محصولات نفتی به دلیل کاهش قیمت نفت که این موضوع نیز به دلیل سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو و حرکت اقتصاد جهانی به سمت رکود رخ داده بود نسبت به خرداد با کاهش قابل توجهی مواجه شد  اما نسبت به میانگین اسپرد این محصولات در سال‌های قبل همچنان فاصله قابل توجهی داشت (میانگین اسپرد بنزین در سال‌های اخیر بین ۵ تا ۹درصد بود)؛ در واقع تیرماه آغاز شیب تند کاهش اسپرد محصولات نفتی بود که در همین راستا «شپنا» با بازدهی منفی ۱۲ درصد به سطح قیمتی ۵۸۲ تومان بازگشت.

مرداد ماه برای «شپنا»، یادآور اسپرد سال‌های گذشته پالایشی‌ها بود. میانگین اسپرد بنزین در این ماه به ۸.۵درصد و میانگین اسپرد گازوئیل به ۳۲ درصد رسید، که در همین راستا قیمت هر سهم «شپنا» با بازدهی منفی ۱۲ درصد به سطح ۵۸۲ تومان در پایان مرداد بازگشت. مردادماه برای پالایشی‌ها از آن جهت که مصوبه تغییر نرخ خرید نفت تغییر کرد مهم بود. در این مصوبه تعیین شد که  کیفیت خوراک دریافتی پتروپالایشگاه‌ها بر تخفیف موثر بر فرمول دریافت خوراک پالایشی‌ها محاسبه خواهد شد.

در شهریورماه همزمان با کاهش قیمت انواع سبدهای نفتی به پایین‌ترین سطوح چند ماه اخیر یعنی کانال ۸۰ دلار در هر بشکه برای شرکت‌های نفتی، کرک اسپرد بنزین و گازوئیل هم در پایین‌ترین سطوح ۸ ماه اخیر  خود یعنی ۴ درصد رسید، اما به سبب عرضه کمتر از انتظار گازوئیل توسط چین، کرک گازوئیل در شهریورماه برخلاف بنزین صعودی بود و به ۳۹ درصد رسید. در ادامه شهریورماه نیز برای «شپنا» بازدهی منفی ۶ درصد را به همراه داشت.

بررسی گزارش تابستان این شرکت و بررسی کرک‌ اسپرد محصولات «شپنا» اما از بازدهی منفی ۱۵ درصدی و کاهش ۵هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی سود خالص این شرکت حکایت می‌کند. اما روند رو به رشد قیمت نفت در مهرماه و افزایش دوباره کرک اسپرد گازوئیل و تحقق سود ۱۲۴ درصدی شپنا در نیمسال نخست سال جاری سبب شد تا در کنار بازگشت جو مثبت به پالایشی‌ها، این نماد در مهرماه با بازدهی ۱۳ درصدی همراه شود.