فردای اقتصاد- هنگامه علیقلی: ورودی و کیفیت آب شرب در برخی از محلات تهران طی چند روز اخیر به‌شدت کاهش یافته است. مصرف آب شرب تهرانی‌ها با میزان ذخایر تامین‌کننده آب پشت سدها همخوانی ندارد و این امر باعث شد تا مرکز کنترل آبفای تهران درباره مصرف لحظه‌ای آب در تهران هشدار دهد که قطعی آب در تهران بسیار محتمل است.
عارفی، کارشناس مرکز کنترل آبفای تهران گفت: مصرف لحظه‌ای آب شهر تهران حدود ۳۰هزار لیتر بر ثانیه است و میزان ذخیره آب در مخازن سطح شهر تهران حدود ۶۸۰هزار مترمکعب است. به گفته این کارشناس مرکز کنترل کیفی آب تهران، تداوم خشکسالی دو سال گذشته و کافی نبودن میزان بارش‌ها باعث شده تا راه بسیار سختی برای تامین کسری آب پیش‌رو داشته باشیم. عارفی گفت: با یک بارندگی، کمبود آب در پشت مخازن سدها جبران نخواهد شد و همشهریان باید با صرفه‌جویی و بهینه مصرف کردن به آبرسانی و تأمین آب کمک کنند.
منابع آبی تهران در وضعیت فرابحران
بنا به اطلاعات موجود پارسال ذخایر مخازن سدهای تامین‌کننده آب تهران ۳۱۴میلیون مترمکعب کاهش یافته بود. کارشناسان حوزه آب اعلام این عدد را معنادار و وحشتناک اعلام می‌کردند. تهران نیازمند تامین پایدار آب است. هم‌اکنون دو سامانه در تهران وجود دارد، سامانه غرب شامل سدهای طالقان و امیرکبیر و سامانه شرق هم شامل زنجیره سدهای لار، لتیان و ماملو می‌شود؛ از سدهای امیرکبیر و طالقان بخشی از نیاز آب شرب شهرهای کرج و هشتگرد و بخش عمده‌ای از آب شرب شهر تهران در تصفیه‌خانه‌های شماره یک، دو و شش، واقع در مرکز و غرب تهران تأمین شده و آب خام ارسالی از سدهای سامانه شرق نیز در تصفیه‌خانه‌های سوم، چهارم، پنجم و هفتم واقع در شرق، شمال شرق و جنوب شرق تهران تصفیه و وارد شبکه توزیع آب شرب شهری می‌شود.
موجودی مخزن سد امیرکبیر کمتر از ۸۰ میلیون مترمکعب آب است. پارسال این مخزن ۱۲۸میلیون مترمکعب آب داشت. سد طالقان هم کمتر از ۱۹۰میلیون مترمکعب ذخیره مخزن دارد که پارسال ۲۸۰میلیون مترمکعب آب در آن ثبت شده بود.
کاهش ۱۷۵میلیون مترمکعبی ذخایر آب تهران
تجمیع ذخیره مخازن سدهای امیرکبیر و طالقان در سامانه غرب ۲۹۶ میلیون مترمکعب می‌شود که سال گذشته در چنین روزی این حجم ۴۰۸میلیون مترمکعب بود و کاهش ۱۲۳میلیون مترمکعبی در سامانه غرب مشاهده می‌شود.
بنا به اطلاعات موجود درسدهای لار لتیان و ماملو که سامانه‌های تامین آب در منطقه شرق تهران محسوب می‌شوند هم ذخایر آب مخازن کاهش چشمگیر داشته است. در حال حاضر سد لار ۳۰میلیون مترمکعب، سد لتیان ۱۵میلیون مترمکعب و سد ماملو ۵۰میلیون مترمکعب ذخیره دارند، اما سال گذشته در چنین روزی سد لار ۹۶میلیون مترمکعب، سد لتیان ۵۴میلیون مترمکعب و سد ماملو ۱۷۱میلیون مترمکعب ذخیزه آبی داشتند. در این سامانه از پارسال تاکنون ذخایر آب ۱۷۵ میلیون مترمکعب کاهش داشته است.
آب، یکی از سه چالش حاکمیت
به گزارش «فردای اقتصاد»، موضوع آب به عنوان یکی از سه چالش پیش روی حاکمیت نام برده شده است. در هنگامه پارسال کشاورزان اصفهانی که بر سر کم‌آبی اصفهان و خشکی زاینده‌رود برپا شد، قالیباف رئیس مجلس در نخستین جلسه هم‌اندیشی خود با رئیس جمهور اقتصاد، آب و جمعیت را سه چالش اصلی کشور عنوان کرد.
بی‌آبی هر روز چتر خود را در گوشه‌ای از این سرزمین باز می‌کرد. اصفهان، شهرکرد، یزد، اهواز و همدان از این بحران بی‌نصیب نبودند. در قائله بی‌آبی همدان سازمان هلال احمر روزانه یک میلیون بطری یک و نیم لیتری، آب آشامیدنی توزیع می‌کرد. همین طور اختیار توزیع ۲۰هزار گالن ۲۰ لیتری به استاندار همدان داده شده بود. نه تنها تانکرهای چرخ‌دار و ۳۰ تریلی حمل آب از تهران به همدان منتقل شد، بلکه فراخوانی داده شد تا خیرین در آن روزها که درآستانه اربعین حسینی هم بود آب نذر کنند.
تهران تشنه و بروز ناامنی
بی‌تردید بحران‌های مختلف به بروز و تشدید ناامنی منجر می‌شود. در قائله اصفهان شبانه خط انتقال آب به یزد با بیل و کلنگ شکسته شده بود و برای دو روز، آب یزدی‌ها هم قطع بود. تبعات اجتماعی و نارضایتی عمومی ناشی از بی‌آبی برای نظام حکمرانی بسیار بالا است. تاکنون تصمیم‌سازان در برخورد با بحران‌های مشابه به شکل ضربتی با مساله مواجه می‌شدند، اما در مساله آب نه تنها این شیوه برخورد پاسخگو نیست، بلکه در کنار تقویت دیپلماسی آب با کشورهای همسایه، راهکار اصلی را می‌توان در تولید آب با استفاده از روش‌های نوین علمی جستجو کرد. جنس بحران بی‌آبی در پایتخت با بی‌آبی سایر شهرها متفاوت است. تهران مانند سیستان و بلوچستان نیست که بتوان با طرح‌های پرهزینه انتقال آب دریای عمان، بی‌آبی‌اش را درمان کرد. جا دارد که سیاستگذاران کلان از طرح‌های منسوخ و پرهزینه انتقال آب از دریاها چشم‌پوشی کنند و اعتبارات را به سمت تولید آب هدایت کنند.