فردای اقتصاد: نام ۷ شرکت به عنوان واردکنندگان مجاز خودرو در سال جاری اعلام شده است. پارس خودرو، سایپا، مکث موتور، خودروسازی فردا، آرین موتور پویا، سایپا سیتروئن و کرمان موتور فعلا هفت گروهی هستند که توانسته‌اند از هفت‌خوان وزارت صنعت برای ثبت سفارش واردات خودرو به سلامت عبور کنند.
تمام این شرکت‌ها از خودروسازی‌های به‌نام کشور هستند. با این حال، غیبت خودروسازان بزرگی همچون ایران خودرو و همچنین نبود برخی واردکنندگان مشهور خودرو در این لیست جلب توجه می‌کند و ابهاماتی را ایجاد کرده است.
ابهام اول؛ تعداد واردکنندگان خودرو ۷ تا است یا ۲۴؟
وزارت صمت صبح دیروز از پذیرش درخواست ۲۴ شرکت برای واردات خودرو خبر داد. اما در لیست واردکنندگان مجاز که عصر سه‌شنبه منتشر شد تنها نام ۷ شرکت به چشم خورد.
این گمانه‌زنی وجود دارد که هفت شرکت تایید شده، گروه اول واردکنندگان باشند یعنی واردکننده خودروهای «اقتصادی» زیر ۱۰ هزار دلار و سپس در مرحله بعد آن‌هایی که قصد واردات خودروهای بین ۱۰ تا ۲۰ هزار دلار را دارند به لیست اضافه شوند. منوچهر منطقی، معاون وزارت صمت هم امروز به ایسنا گفت «فرآیندی که پیش گرفته شده، این است که طبق آیین‌نامه، اولویت با خودروهای با قیمت کمتر از ۱۰ هزار یورو خواهد بود، ابتدا آن‌ها برای ارائه مدارک انتخاب شدند و پس از آن افرادی که قصد دارند خودروهای در بازه قیمتی ۱۰ تا ۲۰ هزار یورویی وارد کنند، ثبت‌نام کردند. با تکمیل فرایند ارائه مدارک، ثبت‌سفارش آغاز خواهد شد».
مطلب مرتبط: واردکنندگان مجاز از چه برندهایی خودرو می‌آورند؟
۴ گروه غایب واردات خودرو
اگرچه این احتمال وجود دارد که لیست واردکنندگان مجاز خودرو در روزهای آتی گسترش یابد، اما غایبان بزرگ کنونی این لیست را در ادامه بررسی می‌کنیم.
دسته اول: واردکنندگان خصوصی
با توجه به شروط سخت‌گیرانه مصوب در آیین‌نامه واردات خودرو از اول هم انتظار می‌رفت که تنها خودروسازان امکان واردات خودرو را داشته باشند. چراکه لزوم ارائه خدمات پس از فروش و همچنین فراهم کردن زمینه تولید داخل خودروهای وارداتی تنها از خودروسازان برمی‌آید.
دسته دوم: جاماندگان مشکوک
دسته دوم غایبان بزرگ واردات خودرو شرکت‌هایی هستند که قبلا فعالیت گسترده و جدی در زمینه واردات و همچنین سابقه همکاری با برندهای شناخته‌شده‌ای را داشتند که اتفاقا خودروهای این برندها در محدوده مجاز واردات سال ۱۴۰۱ (خودروهای زیر ۲۰ هزار دلار) جا می‌گیرند.
این شرکت‌ها عبارتند از ایران خودرو (واردکننده سابق برند سوزوکی Suzuki و شریک پژو Peugeot)، ایرتویا (نمایندگی رسمی سابق برند تویوتا Toyota)، نگین خودرو (برند رنو Renault)، آسان موتور (برند هیوندای Hyundai)، اطلس خودرو (برند کیا Kia)، فامیلی موتور (برند هوندا Honda) و سیف خودرو (برند سوبارو Subaru).
بزرگ‌ترین غایب را باید ایران خودرو یعنی بزرگ‌ترین خودروساز کشور دانست که هنوز مشخص نیست چه چیزی موجب عدم جذابیت واردات برای این خودروساز یا رد صلاحیت آن از سوی وزارت صمت شده است.
برای نبودن برخی دیگر از شرکت‌های فوق در لیست واردکنندگان مجاز خودرو البته می‌توان توجیهاتی یافت. از جمله آن‌ها نگین خودرو و ایرتویا هستند که پرونده مالباختگان این شرکت‌ها همچنان باز است. شرکت‌های نگین‌خودرو، ایرتویا، آریتا و نگین خودرو ایرسا، متهم به قاچاق سازمان یافته در بازه زمانی سال‌های ۹۰ تا ۹۷ هستند و بعید نیست این موضوع در غیبت این شرکت‌ها نقش داشته باشد. نگین خودرو تا قبل از سال ۹۷ و ممنوعیت واردات خودرو محصولات رنو را توسط و با هماهنگی با رنو پارس وارد کشور می‌کرد. ایرتویا نیز نمایندگی رسمی تویوتا را تحت اختیار داشت. اخیرا دادستان تهران اعلام کرد رسیدگی به پرونده نگین خودرو و ایرتویا در مرحله پایانی است.
دسته سوم: واردکنندگان خودروهای گران‌قیمت
گروه سوم آن‌هایی هستند که اگر فرض کنیم قرار بر واردات از برندهایی بوده که سابقه همکاری با آن‌ها را داشتند، طبیعی است که به دلیل خارج بودن سطح قیمت آن برندها از محدوده مجاز واردات در سال جاری علاقه‌ای به واردات نداشتند. البته اطلاعاتی از آنکه چه شرکت‌هایی برای واردات درخواست داده و رد شده‌اند در دست نیست.
رامک خودرو (وارد کننده سابق برند سانگ یانگ SsangYong و آئودی Audi)، بازرگانی آراد خودروی هرمز (برند ای‌بی‌تی ABT)، خودروسازان بم (برند فولکس واگن Volkswagen)، آلفا موتور (برند آلفا رومئو Alfa Romeo)، توان خودرو جی (برند اپل Opel)، خودروسازی توسعه بین‌المللی لوتوس (برند فیات Fiat)، مهان قشم (برند جگوار Jaguar)، پرشیا خودرو (برند بی‌ام‌و BMW)، تولیدی خدماتی تجارت ستاره ایران (برند بنز Benz)، معین موتور (برند پورشه Porsche)، آرتا تاک موتور (برند مازراتی Maserati)، ماموت خودرو (واردکننده سابق فولکس واگن Volkswagen) و افرا موتور (برند ولوو Volvo) از این گروه هستند.
البته فعالان صنعت خودرو شاید چندان ذهنیت خوبی در خصوص برخی از این نام‌ها به یاد نداشته باشند. یکی از آن‌ها رامک خودرو است که طبق اعلام بانک مرکزی در سال ۹۷، نزدیک به ۶.۵ میلیون یورو و در یک مرحله ۲.۷ میلیون یورو ارز دولتی برای واردات خودرو دریافت کرده بود اما خود رامک‌خودرو در آن زمان اعلام کرده بود هیچ خودرویی برای عرضه ندارد. در سال‌های پیش از آن هم، زمانی خبر کسب نمایندگی رسمی واردات آئودی به کشورمان توسط رامک خودرو منتشر شد و همان موقع بسیاری به وقوع چنین امری مشکوک بودند. این تردیدها زمانی شدت گرفت که شرکت آلمانی آئودی در بیانیه‌ای اعلام کرد که هیچ نماینده رسمی توزیع و خدمات در ایران ندارد و به خریداران هشدار داد. اما رامک خودرو در زمان اعلام شده مراسم رونمایی از خودروی روز آئودی را برگزار کرد کرد. سپس برای رفع ابهامات به وجود آمده، این شرکت اعلام کرد که مجوز فعالیت خود را از نمایندگی آئودی در ایتالیا اخذ کرده است و از طریق این نمایندگی، محصولات آلمانی را وارد کشور می‌کند.
ضمنا ماموت خودرو در حال حاضر تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد و به جای آن، زیرمجموعه‌اش یعنی «مکث موتور» از جمله هفت شرکت مجاز به واردات خودرو است. مکث موتور که سال ۹۹ تاسیس شده است، سابقه مونتاژ خودرو از برندهای چینی دایون و بایک را دارد.
دسته چهارم: واردکنندگان خودروهای چینی
اگرچه خودروهای چینی از گزینه‌های قابل واردات هستند، اما این گمانه‌زنی وجود دارد که با توجه به آنکه محصولات بسیاری از برندهای فوق طی سال‌های پس از ممنوعیت واردات، در داخل کشور مونتاژ شده است، به همین دلیل شاید شاهد حضور برخی واردکنندگان سابق خودروهای چینی در لیست جدید نیستیم.
بازرگانی مدیا قشم (برند ام جی MG)، سازه‌های خودروی دیار (برند فوتون، بایک و گریت‌وال Foton-BAIC- Great Wall)، جیلران موتور (برند جیلی Geely)، البرز خودرودیزل سازان (برند هایما Haima)، گروه بهمن (برند فاو FAW)، خودروسازان راین (برند گریت‌وال Great Wall) و آرین دیزل پایا (برند جک JAC) دسته چهارم غایبان هستند که همگی سابقه واردات از برندهای چینی را دارند.