فردای اقتصاد: صعود بازارهای جهانی سهامی و کالایی در آخرین روز کاری از هفته میلادی و درحالی که روز چهارشنبه نرخ بهره آمریکا با یک افزایش ۰.۷۵ درصدی به سقف ۱۵ ساله خود رسید، کمی دور از انتظار بود. بررسی عوامل مختلف اما نشان می‌دهد که گویا بازارها اکنون با ریزش‌های سنگینی که طی ماه‌های گذشته داشتند، نتیجه سیاست‌های انقباضی را در قیمت خود لحاظ کرده‌اند و اکنون با اندک نشانه‌هایی در جهت عقب‌نشینی فدرال رزرو از سیاست‌های انقباضی تهاجمی خود، با افزایش تقاضا و قیمت همراه می‌شوند.
روز گذشته بازارهای جهانی به یکباره با افزایش تقاضای قابل توجهی همراه شدند و انواع کلاس‌های دارایی از جمله سهام، کالاهای پایه و حتی رمزارها توانستند افزایش قیمت خوبی را تجربه کنند. در این بین شاخص بازارهای سهام همچون داوجونز، نزدک و S&P500 با افزایش بیش از یک درصدی همراه شدند و در بازار کریپتوکارنسی، بیت‌کوین به عنوان پادشاه رمزارزها پس از مدت‌ها به بالای کانال ۲۱هزار دلاری رسید. در بازار کامودیتی‌ها اما شرایط به مراتب بهتر دنبال شد و اغلب کالاهای پایه افزایش‌های حتی بیش از ۵ درصدی را تجربه کردند.
خوابیدن عطش فدرال رزرو؟
چهارشنبه هفته پیش بانک مرکزی ایالات متحده طی ششمین اقدام ضدتورمی و چهارمین افزایش ۰.۷۵ درصدی خود، نرخ بهره را به ۴ درصد رساند که از اواخر سال ۲۰۰۷ بی‌سابقه بوده است. این موضوع اگرچه طبق پیش‌بینی‌ها اتفاق افتاده بود اما سخنان جرومی پاول رئیس فدرال رزرو در حاشیه این نشست، نگرانی دوباره‌ای را در دل بازارها و سرمایه‌گذاران انداخت اما سخنانش نکات قابل توجه دیگری نیز در خود داشت.
او همچون گذشته در ابتدای حرف‌های خود از بالا بودن سطح تورم و نیاز به مقابله جدی با آن سخن گفت و اشاره کرد که همچنان به تداوم سیاست‌های انقباضی نیاز خواهد بود. او همچنین اشاره کرد که مقصد نهایی نرخ بهره نسبت به تصمیمی که در نشست قبلی در ماه سپتامبر گرفته شده بود، افزایش یافته است. این صحبت‌ها باعث شد که بازارها بار دیگر خود را ناتوان در مقابل فدرال رزرو ببنند و با کاهش قیمت همراه شوند اما این تمام ماجرا نبود. پاول در بخشی از سخنان خود به این موضوع اشاره کرد که به دلیل نشانه‌هایی از رکود و اجتناب ناپذیر بودن ورود اقتصاد به آن، شاید نیاز باشد که در برهه‌ای از زمان شدت سیاست‌های انقباضی کاهش یابد.
چندی پیش اقتصاددانان گلدمن ساکس نیز اشاره کرده بودند که مقصد نهایی نرخ بهره فدرال رزرو از ۴.۵ درصد به ۵ درصد خواهد رسید و پس از یک افزایش ۰.۷۵ درصدی در ماه نوامبر، یک افزایش ۰.۵ درصدی و دو افزایش ۰.۲۵ درصدی دیگر را خواهیم داشت که در نهایت نرخ بهره را به ۵ درصد می‌رساند. سخنان جرومی پاول به نوعی تاییدی بر این گزارش تحلیلگران گلدمن ساکس بود که نشان می‌دهد بانک مرکزی آمریکا دیگر تصمیمی بر افزایش‌های شدید بیش از ۰.۵ درصدی را در دستور کار خود نخواهد داشت.
سیگنال بازار کار به بازارهای جهانی
تا قبل از روز جمعه بازارهای جهانی با کاهش قیمت اندکی به کار خود ادامه دادند اما طی معاملات روز قبل این روند تغییر چهره داد و به یکباره به یک جشن تمام عیار برای بازارها تبدیل شد. روز گذشته نرخ بیکاری آمریکا برای ماه اکتبر منتشر شد و این نرخ با افزایش ۰.۲ درصدی نسبت به ماه قبل، عدد ۳.۷ درصدی را به ثبت رساند. بیکاری ایالات متحده در ماه سپتامبر ۳.۵ درصد بود که کمترین مقدار طی ۵۰ سال گذشته محسوب می‌شد.
اگرچه جزئیات این آمار از بهبود فرصت‌های شغلی در ماه اکتبر خبر می‌دهند اما افزایش نرخ بیکاری نشانه‌هایی از رکود را دارد که فدرال رزرو مدت‌ها بود در جهت آن تلاش می‌کرد و این موضوع نشان می‌دهد که گویا تلاش‌های آن اکنون درحال به نتیجه رسیدن باشد. این موضوع باعث می‌شود که بانک مرکزی آمریکا اکنون با سرعت آرام‌تری به ادامه سیاست‌های انقباضی خود بپردازد زیرا ورود به یک دوره رکودی سنگین نیز تبعات خاص خود را دارد و قطعا آن‌ها نمی‌خواهند تجربه تلخی همچون سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ تکرار شود.
چین به بازارها بازمی‌گردد
در کنار این موضوع، دلیل بعدی به چین برمی‌گردد. این کشور که ماه‌های گذشته به دلیل سیاست کووید-صفر ضربه شدیدی را به تولید چین و تقاضای کامودیتی‌ها وارد کرده بود، اکنون از احتمال بالای کاهش محدودیت‌های کرونایی خبر می‌دهد که می‌تواند تقاضای عمده‌ای را روانه کالاهای پایه به خصوص فلزات اساسی کند. چین بزرگترین مصرف‌کننده کامودیتی در دنیاست و برگشت اقتصاد آن به دوران قبل از کرونا، بازارهای جهانی را با رشد همراه خواهد کرد. همین عوامل باعث شد که روز گذشته نفت به مرز ۱۰۰ دلار برسد، مس بار دیگر کانال ۸هزار دلاری را پس بگیرد و دیگر فلزات اساسی نیز با افزایش‌های بیش از ۳ درصدی همراه شوند.
بنابراین تاحدودی می‌توان گفت بازارها دیگر نگرانی شدیدی بابت سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی ندارند و احتمالا از این پس به مرور شاهد کاهش شدت این اقدامات باشیم. البته همچنان به دلیل بالا بودن سطح تورم و همچنین نرخ بهره، انتظار برای برگشت شاخص‌ها و قیمت‌ها به سقف‌های قبلی دور از انتظار است اما پیش‌بینی می‌شود که دیگر شاهد ریزش‌های سنگین نیز در بازارهای جهانی نباشیم مگر اینکه اژدهای تورم تصمیم بر شروع جنگ جدیدی با بانک‌های مرکزی داشته باشد.