فردای اقتصاد: قیمت دلار طی یک هفته گذشته با رشد ۱۰ درصدی به ۳۶ هزار تومان رسیده است. تنها در روز جاری نرخ ارز حدود ۱۲۰۰ تومان افزایش یافت. هر چند پس از رسیدن به سقف ۳۶۴۰۰ تومان، به سمت مرز ۳۶ هزار تومان عقب‌نشینی داشته است.
تحلیلگران تکنیکال نیز از مرز ۳۶ هزار تومان به عنوان سقف مقاومتی قیمت دلار یاد می‌کنند. به باور برخی، همین موضوع موجب عقب‌نشینی برخی خریداران بالای این مرز شد. به عقیده تکنیکالیست‌ها عبور از این مرز می‌تواند زمینه تغییر ابرکانال را برای دلار فراهم کند.
در این شرایط، گویا بازارساز بار دیگر آدرس غلطی از دلیل رشد قیمت دلار می‌دهد. بانک مرکزی در روزهای گذشته بر تصمیم خود به افزایش عرضه تاکید کرده است. بدون توجه به آنکه ارزپاشی بدون چشم‌انداز رفع تحریم برای فعالان بازار دلار معنایی جز کاهش ذخایر ارزی در بلندمدت ندارد. ضمن آنکه افزایش شکاف قیمت دلار بازار آزاد و نیما به ۲۴ درصد هم ریسک کاهش انگیزه صادرکنندگان برای رفع تعهد ارزی و محدود شدن عرضه را به همراه دارد.
آزادسازی برخی پول‌های بلوکه‌شده و افزایش درآمدهای ارزی ناشی از رشد قیمت انرژی، دست بازارساز را برای عرضه ارز طی هفته‌های اخیر باز کرده بود. پیش از این در گزارش‌های متعددی همچون «سومین آژیر دلار در دولت سیزدهم» به خطرات عرضه سنگین که همچون مُسکن اثر موقتی دارند و صرفا پتانسیل رشد شدیدتر در آینده را افزایش می‌دهند اشاره شده بود.
در همین حال، یک مقام مسئول در بازار متشکل ارزی نیز امروز در گفت‌وگو با تسنیم مدعی شد «همزمان با راه اندازی سامانه برخط بازار متشکل ارزی، برخی صراف‌ها فروش ارز به مراجعان حضوری را متوقف کرده بودند که همین امر باعث نوساناتی در قیمت شد». گویی که مقامات مسئول صعود دلار به ۳۶ هزار تومان را نامربوط به عوامل بنیادی و ناشی از اختلال در عرضه ارز می‌دانند.
این در حالی است که بررسی روند قیمت ارز در حدود ۳ سال اخیر به خوبی محرک کنونی رشد دلار را نیز روشن می‌کند.
دلار با خروج ترامپ از برجام و تشدید تحریم‌ها در سال ۹۷ از حوالی ۴ هزار تومان شروع به رشد کرد. هر چند کاهش درآمدهای نفتی شاید حرف اول را در رشد دلار می‌زد، اما سلسله‌ای از برخوردهای اشتباه بازارساز از جمله ایجاد ارز ترجیحی که به کسری بودجه سنگین و اتلاف منابع منجر شد این روند صعودی را حمایت کرد. سال ۹۸ هم ناآرامی‌های پس از افزایش قیمت سوخت جرقه رشد قیمت‌ها را زد و در ادامه با بروز بحران کرونا و نزدیک شدن به انتخابات آمریکا که ریسک باقی ماندن ترامپ بر کرسی قدرت را داشت، قیمت دلار تا ۳۲ هزار تومان پیش رفت.
پس از انتخاب جو بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا بود که نرخ ارز تغییر مسیر داد. نگاهی به روند قیمت دلار در دو سال گذشته به خوبی حاکی از افزایش فروشندگان در مقاطع پیشرفت مذاکرات و در سوی مقابل رشد قیمت دلار در دوره‌های توقف مذاکرات و ناامیدی به توافق است.
نکاتی که برای پیش بینی قیمت دلار مهم است را می‌توان این موارد دانست: از دست دادن فرصت احیای برجام در بزنگاه‌های توافق، معامله‌گران دلار را نسبت به توافق هسته‌ای دلسرد کرده است. هر چند کارشناسان همچنان توافق را غیرممکن نمی‌دانند. در گزارش‌های قبلی نیز اشاره کرده بودیم که هر چند احیای برجام پس از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا ممکن است، اما احتمال تشدید هیجانات تا آن زمان وجود خواهد داشت.
حالا برتری جمهوری‌خواهان در نظرسنجی‌های مربوط به انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا و نیز بازگشت نتانیاهو به قدرت در اسرائیل و ترس از اجماع جهانی علیه ایران به واسطه استفاده از پهپادهای ایرانی در اوکراین معادلات احیای برجام را پیچیده‌تر کرده و در شدت گرفتن ابهامات، بسیاری به فکر پوشش ریسک خود در برابر افت بیشتر ارزش ریال افتاده‌اند. رشد ۲۲۵ درصدی نرخ ارز در سه سال گذشته و شکستن مداوم لنگرهای ارزی در ذهن مردم، می‌تواند پیش‌بینی سقف رشد قیمت‌ها را دشوار کند.
در همین رابطه بخوانید: چگونه با کارت ملی دلار سهمیه ای بخریم