فردای اقتصاد: بازارهای جهانی سهامی و کالایی به خصوص فلزات اساسی، در آخرین روز کاری از هفته میلادی، با افزایش قابل توجهی همراه شدند که کارشناسان بخش عمده‌ای از آن را به دلیل احتمال تعدیل و کاهش سیاست‌های کووید-صفر کشور چین می‌دانند. تحلیلگران اعتقاد دارند که شواهد و آماری که طی چند وقت اخیر مشاهده شده است، نشان از رفع بخشی از محدودیت‌های قرنطینه‌ای این کشور دارد.
اکونومیست اما در گزارشی که منتشر کرده است، نظر متفاوتی دارد و ادعا می‌کند که سرمایه‌گذاران برخلاف چیزی که در صحبت‌های خود در رابطه با چین و فرصت‌های سرمایه‌گذاری آن عنوان می‌کنند، در عمل تمایل چندانی به این موضوع ندارند.
پایان رویای «شهر جهانی آسیا»؟
هنگ کنگ خود را «شهر جهانی آسیا» می‌نامد. برچسبی که در سه سال گذشته توسط سرکوب سیاسی و انزوای ناشی از همه‌گیری کرونا بیشتر به عنوان تمسخر به کار رفته است. با این حال، مسئولان این شهر مایل هستند که بار دیگر این شعار را به واقعیت تبدیل کنند. امید بود که اجلاس سرمایه‌گذاری جهان در ۲ نوامبر که از بزرگان مالی استقبال کرد، بازگشت این شهر نیمه مختار به جهان را تبلیغ کند اما در عوض این رویداد به نماد دیگری از سردردهای سرمایه‌گذاران غربی در چین تبدیل شد.
بازار سهام چین نمونه دیگری از موانعی را ارائه می‌دهد که سرمایه‌گذاران خوشبین را با چالش مواجه می‌کند. اگرچه قیمت سهام در بازار چین در روزهای اخیر اندکی افزایش یافته است اما با وجود شایعات بی‌اساس مبنی بر پایان زودهنگام سیاست کووید-صفر، شاخص Hang Seng China Enterprises که سبدی از سهام چینی فهرست شده در هنگ کنگ را در خود دارد، تقریبا ۴۰ درصد از ارتفاعش را از دست داد و عدم تغییر لحن در کنگره حزب کمونیست در اواسط اکتبر دلیل اصلی این ریزش بود. در این بین چراغ‌های خطر دیگری نیز درحال چشمک زدن هستند. شرایط رو به وخامت بازار مسکن، تیره شدن روابطه با آمریکا و محدودیت‌های تجاری جدید که اخیرا بر روی تراشه‌های پیشرفته وضع شده است، مدل رشد اقتصادی چین را تهدید می‌کند.
آفتاب پیش‌بینی‌ها پشت ابر کرونا
طی چند سال گذشته اما شرایط متفاوت بود و شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ پیش‌بینی‌های خوبی در مورد سهام چین انجام می‌دادند. کلم کلهر، رئیس شرکت UBS، در سخنانی در هنگ کنگ گفته بود که بانکداران جهانی همگی از طرفداران پر و پا قرص چین هستند. سال گذشته تحلیلگران بانک ژاپنی Nomura، پیش‌بینی کردند که دهه ۲۰۲۰، دهه‌ای خواهد بود که ارزش سهام کشور چین را دو برابر می‌کند. تقریبا در همان زمان، شرکت سرمایه‌گذاری Black Rock پیشنهاد کرد که باید دو تا سه برابر سطح فعلی از سبد سهام و شاخص‌ها را به سهام چینی تخصیص داد. مفروضات بلندمدت جی‌پی مورگان چیس برای بازار سهام نیز که در اواسط سال ۲۰۲۰ منتشر شد، بازده سالانه ۸ درصدی را برای سهام چینی طی ۱۵ سال آینده پیش‌بینی کرده بود.
آیا این شرکت‌ها می‌توانستند مشکلات امروز چین را پیش‌بینی کنند یا این فقط حکمت آینده‌نگری است؟ حقیقت این است که پیش‌بینی همه‌گیری و واکنش دولت چین به آن دشوار بود. در سال ۲۰۱۶ تیم آتویل که در آن زمان در شرکت Portfolio Associates Parametric فعالیت می‌کرد، در مورد قرار دادن سهام چینی در شاخص‌های عمده بازارهای نوظهور تردید داشت. او استدلال کرد که این صنعت به صورت کورکورانه تخصیص عمده به بازار و دولتی را می‌پذیرد که علاقه کمی به حقوق سرمایه‌گذاران خارجی نشان داده است. لغو محدودیت‌های دوره ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۸ دقیقا در زمانی که شی جین پینگ شروع به تثبیت خود در راس سیاست چین کرد، نشانی از همین موضوع داشت و زمانی نیز که شی شروع به سرکوب غول‌های فناوری کشور در سال ۲۰۲۰ کرد، مسیر این سفر کاملا مشخص بود.
ناهماهنگی در حرف و عمل
با تمام این تفاسیر، واقعیت آن است که گاوهای چینی کمتر از آنچه که در نگاه اول به نظر می‌رسد بازارها را صعودی می‌کنند. حتی بسیاری از صندوق‌هایی که به صورت عمومی درباره فرصت‌های سرمایه‌گذاری چینی سخن می‌گویند، خود را به تخصیص چند درصدی در سهام چینی محدود می‌کنند. این اختلاف بین شور و شوق در عموم و رویکرد محتاطانه‌تر در عمل، منعکس کننده دو واقعیت است. اولین مورد این است که صحبت کردن علیه چین پیامدهای ناخواسته‌ای دارد. برای مثال جی‌پی مورگان پس از اینکه در ماه مارس گزارشی مبنی بر غیرقابل سرمایه‌گذاری بودن چین منتشر کرد، موقعیت خود را به عنوان پذیره‌نویس اصلی برای فهرست یک شرکت محاسبات ابری چینی در هنگ کنگ از دست داد.
موضوع دوم این است که سرمایه‌گذاری در چین اکنون با یک ریسک جدی همراه است. اگر سیاست چین به طرز وحشتناکی اشتباه پیش برود یا تنش بر سر تایوان افزایش یابد، ممکن است سرمایه‌گذاری روزی به صفر برسد تا جایی که روابط تجاری و مالی بین چین و غربه به طور کامل قطع شود. با وجود تمام تلاش‌هایی که در هنگ کنگ پیشنهاد می‌شود، تصور چنین ریسک‌ها و مشکلاتی است که در ذهن سرمایه‌گذاران اجازه سرمایه‌گذاری قابل توجه در چین را نمی‌دهد.
بازارهای جهانی فردا کار خود را از سر می‌گیرند و باید منتظر ماند و دید که آیا رشدی که با یک امید چینی در تلاطم افزایش نرخ بهره اقتصادهای بزرگ دنیا شکل گرفته است، خواهد شکست؟