فردای اقتصاد - هفته پیش سم بنکمن-فراید مهم‌ترین فرد دنیای رمزارزها بود. این مدیر ۳۰ ساله مدیرعامل صرافی بزرگ FTX (سومین صرافی بزرگ بازار ارزهای دیجیتال) است و هفته پیش میلیاردر بود. زمانی که قیمت ارزهای دیجیتال اوایل سال گذشته وارد فاز نزولی شد، او وام‌های چند صد میلیونی را به شرکت‌های BlockFi، Voyager داد و دارایی‌های شرکت Three Arrows را در اختیار خود گرفت. وی قصد داشت تا صنعت کریپتوکارنسی را نجات دهد و خیلی‌ها خاطرات جان پیرپونت مورگان، بانکداری که صنعت مالی آمریکا را در سال ۱۹۰۷ نجات داد را به یاد دارند و سم بنکمن-فراید را با او مقایسه می‌کردند.
سم بنکمن-فراید زمانی که ثروتش به بیش از ۲۶ میلیون دلار رسیده بود، میلیون‌ها دلار برای حمایت از کمپین‌های سیاسی در مورد قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال هزینه کرد. وی همچنین به کمپین‌های و خیریه‌های نوع‌دوست هم کمک‌های قابل توجهی را انجام داده است. بنابراین فردی درگیر سیاست و به ظاهر نوع‌دوست نمی‌تواند ناجی و برادر ارزهای دیجیتال باشد. چراکه بسیاری معتقدند او می‌تواند صنعت ارزهای دیجیتال را نجات دهد، اما این شهرت او را دلسرد کرد.
بزرگترین سقوط ثروت یکروزه تاریخ
پس از اینکه شایعاتی مبنی بر اینکه FTX به اندازه کافی نقدینگی ندارد، در بازار پیچید، مشتریان این کارگزاری عددی بالغ بر ۶۵۰ میلیون دلار دارایی‌های خود در این صرافی را در ۷ نوامبر خارج کردند. ارزش توکن FTX که مکانیزمی برای واریز سود شرکت بود از ۴ نوامبر حدود ۹۰ درصد کاهش پیدا کرد.
در تاریخ ۸ نوامبر ۲۲ یعنی سه روز پیش، بنکمن-فراید و ژانپنگ ژائو (CZ)، مدیر عامل صرافی بایننس (بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال) اعلام کردند که بایننس نامه‌ای مبنی بر خرید FTX امضا کرده است. اما یک روز بعد پس از اینکه بایننس نگاهی به اسناد FTX انداخت و آنها را بررسی کرد، از این خرید عقب کشید. گفته می‌شود بنکمن-فراید به سرمایه‌گذاران خود گفته است که FTX با ۸ میلیارد دلار کسری مواجه است و بدون تزریق سرمایه جدید به این شرکت، ورشکست خواهد شد. به گفته بلومبرگ، او اکنون کمتر از یک میلیارد دلار ارزش دارد که کاهشی ۹۴ درصدی را نشان می‌دهد که بزرگترین سقوط یک روزه در تاریخ است.
پس‌لرزه‌های فروپاشی صرافی FTX
ویروس فروپاشی شرکت‌های رمزارزی در حال پیش روی به سایر بخش صنعت است. بیت کوین از ۸ نوامبر تا امروز افت قیمت بسیار جدی را تجربه کرده است و بسیاری از حمایت‌های مهم خود را از دست داده و اعدادی کمتر از ۱۶ هزار دلار را هم دیده است. اهمیت شرکت FTX برای اکوسیستم رمزارزها به حدی بالاست که بانک جی. پی. مورگان هشدار داده است که بازار ارزهای دیجیتال ممکن است با آبشاری از ورشکستگی شرکت‌ها و مارجین کال ها مواجه شود و مجموعه‌ای از موسسات قوی می‌توانند برای نجات این بازار وارد عمل شوند.
رمزگشایی از رابطه پیچیده صرافی بایننس و FTX
بنکمن-فراید صاحب سه شرکت: FTX، صرافی جهانی رمزارز، FTX.us صرافی آمریکایی، Almeda Research صندوق تجارت رمزنگاری است. در تئوری این شرکت‌ها موجودیت مستقلی دارند اما رابطه بین آلمدا و FTX مبهم است. کوین‌دسک در ۲ ام نوامبر ۲۲ گزارش داد که توکن‌های صادر شده توسط ftx دو پنجم دارایی‌های Alameda را تشکیل می‌دهند و ارزش آن ۵.۸ میلیارد دلار است. این مبلغ سنگین این نگرانی را ایجاد کرد که ظاهرا Alameda علیه خود FTX وام گرفته است. آقای ژائو توییت کرد توکن‌های FTX ای را که در اختیار دارد را واگذار خواهد کرد و ارزش این توکن‌ها در آن زمان بیش از نیم میلیارد دلار بود.
بعدتر با تغییر موضع ژائو برای خرید FTX، بسیاری به این باور رسیدند که خود او این هرج و مرج را سازماندهی کرده است و در ظاهر داستان قابل قبولی به نظر می‌رسد. رییس بایننس مدت‌هاست که مدعی شده دفتر مرکزی شرکت او «هیچ‌جایی» نیست. بایننس به دلیل فقدان اطلاعات در مورد رعایت مقررات، از ارائه برخی خدمات در کشورهایی از جمله بریتانیا منع شده است. اما گزارش شده است که آقای بانکمن-فرید آقای ژائو را در این مورد تشویق کرده است. این موضوع و موضوعاتی از این دست که نشان دهنده رابطه خوب بین این دو مدیرعامل است سبب پیچیده‌تر شدن معادلات می‌شود.
متهم ردیف اول سقوط رمزارزها
میزان کسری که در ترازنامه FTX وجود دارد، نشان دهنده مشکلاتی بسیار عمیق‌تر از شایعاتی است که شاید توسط رقیب این شرکت به وجود آمده‌اند. جزئیات آنچه میان ftx و Alameda رخ داده است هنوز مشخص نیست. به طور کلی صرافی‌ها بین خریدار و فروشنده قرار می گیرد و کارمزد می‌گیرد. بنابراین نباید تجارت آسانی برای ورشکستگی باشد.
با این حال، وقتی چنین شرکت‌هایی اقدام به وام‌دهی می‌کنند و به مشتریان اجازه می‌دهند با اهرم خرید کنند، یا توکن‌های رمزنگاری را که از طرف سرمایه‌گذاران در اختیار دارند را به جای وثیقه‌های رایج مانند پول نقد یا سایر توکن‌ها، قرض بدهند، امکان بروز مشکل به وجود می‌آید. به نظر می‌رسد ftx به Alameda اجازه داده است که دارایی‌های مشتریان را با ارسال توکن‌های ftx (که توسط خود صرافی صادر می شود) به عنوان وثیقه قرض کند. پس با کاهش ارزش توکن‌های ftx، شرکت دیگر دارایی کافی برای پوشش بدهی‌های خود به مشتریان را نداشته و باعث شکل‌گیری مارپیچ نزولی شده است. بلومبرگ در برآورد ثروت خود از این دو شرکت فرض کرده است که Alameda و ftx اکنون فقط یک دلار ارزش دارند. سکویا، شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر هم به سرمایه‌گذاران گفته است که سهام خود از این شرکت را در بورس به صفر رسانده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) یعنی بالاترین مقام تنظیم‌گر مالی در ایالات متحده، ماه‌ها قبل تحقیقاتی در مورد مدیریت وجوه توسط FTX و همچنین ارتباطات بین شرکت‌های بنکمن-فراید آغاز کرده است. گزارش شده است که وزارت دادگستری آمریکا نیز در حال بررسی این شرکت است. اما FTX هنوز در مورد هیچ یک از این داستان‌ها اظهار نظر نکرده است.
مرثیه‌ای بر یک رویا
سقوط رمزارزها و شرکت‌های وابسطه عواقب گسترده‌تری خواهد داشت. زمستان کریپتو قبلاً فقط قربانیان مورد انتظاری مانند استیبل کوین‌ها با طراحی ضعیف، صندوق تامینی و چندین پلتفرم که وام‌های پرخطر می‌دادند را تهدید می‌کرد و نابود کرد. اما این که موج فروپاشی به FTX، که یک تجارت مورد توجه و مشهور و Bankman-Fried رسیده، ضربه بزرگ و مهلکی برای بازار ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود. این امر باعث شده موسسات دیگر برای اطمینان بخشیدن به مشتریان خود به تکاپو بیافتند. کوین‌بیس، صرافی بزرگ دیگر در بازار ارزهای دیجیتال پیام‌های اطمینان‌بخشی را برای مطبوعات ارسال کرده است. با این حال، قیمت سهام این شرکت هم در روزهای اخیر یک پنجم ارزش خود را از دست داده است و به پایین ترین سطح تاریخی‌اش نزدیک شده است.
فروپاشی FTX ممکن است سبب شود تحقق رویای پذیرش رمزارزها توسط موسسات، مردم عادی و دولت‌ها را نابود یا شاید خوش‌بینانه به تاخیر بیافتد. سرمایه‌گذاران نهادی از جمله تمسک، یک صندوق ثروت در سنگاپور، سافت بانک، گروه سرمایه گذاری فناوری ژاپنی و برنامه بازنشستگی معلمان انتاریو، یک صندوق سرمایه‌گذاری کانادایی، همگی با خرید سهام FTX، درگیر این ماجرا شده‌اند. قانون‌گذاران اکنون با شک بیشتری به ارزهای دیجیتال نگاه خواهند کرد. علت دقیق انفجار FTX هرچه که باشد، در حال حاضر تبدیل به یک تراژدی برای این صنعت شده است.
منبع: اکونومیست