فردای‌اقتصاد: کارنامه صادراتی محصولات کشاورزی و غذایی ایران در سال گذشته نشان می‌دهد که ۸۹درصد وزن محصولات کشاورزی صادر شده به ۱۵ کشور همسایه بوده که کشور عراق به تنهایی خریدار ۳۷درصد این محصولات از ایران بوده است.
بر اساس اطلاعاتی که سیدروح‌اله لطیفی، سخنگوی سابق گمرک و قائم‌مقام باشگاه تجار ایران و آفریقا منتشر کرده، در سال ۱۴۰۰ بیش از ۸میلیون و ۵۲۸هزار تن از محصولات غذایی و کشاورزی ایران صادر شده و بیش از ۳۰میلیون و ۴۱۹هزار تن کالاهای اساسی کشاورزی نیز وارد شده است که مجموع تجارت خارجی محصولات کشاورزی کشور به حدود ۳۹میلیون تن در سال رسیده است.
در صادرات محصولات کشاورزی سال قبل، ۱۵۴هزار تن کالای دامی و شیلاتی به ارزش ۲۱۴میلیون و ۵۰۰هزار دلار، لبنیات ۴۴۰هزار تن به ارزش ۴۱۷میلیون و ۵۰۰هزار دلار، تخم‌مرغ ۹۰هزار تن به ارزش ۵میلیون و ۵۰۰هزار دلار، عسل هزار و ۸۰۰تن به ارزش ۶میلیون و ۵۰۰هزار دلار، احشا و پوست و روده حیوانات ۶هزار و ۶۰۰ تن به ارزش ۱۳۷هزار دلار، انواع میوه و محصولات کشاورزی و گیاهی همراه با فرآورده‌های غذایی ۷میلیون و ۹۲۰هزار تن به ارزش ۴میلیارد و ۵۶۲میلیون و ۵۰۰هزار دلار بوده است.
بر اساس این گزارش، ۳۶محصول اول صادراتی ایران از لحاظ وزنی به ترتیب سیب تازه با ۹۸۴هزار تن، هندوانه با ۹۱۲هزار تن، گوجه فرنگی زراعی ۶۲۴هزار تن، سیب زمینی ۵۵۶هزار تن، پیاز تازه ۳۷۴هزار تن، خربزه ۲۳۷هزار تن، خمیرهای غذایی ۲۳۳هزار تن، گوجه فرنگی گلخانه‌ای ۱۹۹هزار تن، کیوی ۱۹۵هزار تن، فلفل دلمه‌ای ۱۷۵هزار تن، خیار ۱۶۶هزار تن، بادمجان ۱۶۶هزار تن، کلم ۱۵۸هزار تن، خرما مضافتی ۱۵۷هزار تن، پرتقال ۱۳۸هزار تن، انواع آب میوه تغلیظ شده ۱۳۴هزار تن، بیسکوئیت ۱۳۰هزار تن، رب گوجه ۱۲۴هزار تن، انواع شیرینی بدون کاکائو ۱۱۹هزار تن، پسته با پوست ۱۱۵هزار تن، گل کلم ۱۱۰هزار تن، انواع نان ۹۵هزار تن، کاهو کروی ۹۲هزار تن، پنیر ۸۲هزار تن، تیزابی بی‌دانه ۷۵هزار تن، کاهو معمولی ۷۴هزار تن، دوغ ۶۸هزار تن، هویج ۶۷هزار تن، هلو ۶۷هزار تن، شیر و خامه ۶۶هزار تن، خرمای زاهدی ۵۹هزار تن، کدو حلوایی ۵۷هزار تن، شیر خشک صنعتی از گاو ۵۶هزار تن، انگوری بی‌دانه خشک ۵۲هزار تن، خامه شیر ۵۰هزار تن، سیب‌زمینی آماده ۴۵هزار تن بوده است.
از ۸میلیون و ۵۲۸هزار تن صادرات محصولات کشاورزی، غذایی و شیلاتی در سال گذشته، بیش از ۷میلیون تن (معادل ۸۹درصد) صادرات به کشورهای همسایه بوده است. بر این اساس، میزان صادرات کالا به کشور عراق معادل ۳میلیون و ۲۳۸هزار تن، امارات یک میلیون و ۷۴هزار تن، افغانستان ۸۳۲هزار تن، ترکیه ۲۶۹هزار تن، جمهوری آذربایجان ۲۰۷هزار تن، ارمنستان ۸۱هزار تن، ترکمنستان ۲۰۳هزار تن، پاکستان ۵۰۷هزار تن، روسیه ۶۳۴هزار تن، قزاقستان ۱۲۰هزار تن، عمان ۱۷۱هزار تن، قطر۱۹۰هزار تن، کویت ۷۳هزار تن، بحرین ۳هزار و ۱۲۲ تن و عربستان ۴کیلوگرم ثبت شده است.
واردات محصولات کشاورزی و غذایی در سال ۱۴۰۰ بیش از ۳۰میلیون و ۴۱۹هزار تن به ارزش ۱۶میلیارد و ۴۹۵میلیون دلار بوده است که در این میان، ذرت دامی ۹میلیون و ۷۳۳ هزار تن، گندم معمولی ۷میلیون و ۷۵هزار تن، جو ۳میلیون و ۳۳۷هزار تن، کنجاله ۲میلیون و ۳۳۸هزار تن، دانه سویا ۲میلیون و ۱۴۶هزار تن، شکر تصفیه نشده یک میلیون و ۲۰۳هزار تن، روغن دانه آفتابگردان ۸۹۴هزار تن، موز ۶۰۳هزار تن، روغن خام سویا ۵۳۳هزار تن، برنج نیمه سفید ۴۷۹هزار تن، روغن پالم ۴۶۶هزار تن، برنج کامل سفید ۳۶۲هزار تن، گوشت مرغ ۱۲۵هزار تن، کنجد ۱۱۸هزار تن، عدس ۱۰۱هزار تن، چای سیاه ۷۰هزار تن، انبه ۶۸هزار تن، لوبیا سویا ۵۷هزار تن، نخود رنگی ۴۳هزار تن و ذرت سبز ۳۹هزار تن ۲۰ قلم اول کالاهای وارداتی در سال ۱۴۰۰ به کشور بوده است.
در نیمه نخست امسال نیز ۱۰میلیون و ۹۳۷هزار تن محصولات کشاورزی به ارزش ۸میلیارد و ۳۰میلیون دلار وارد کشور شده است و ۳میلیون و ۳۹۸هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۹۵۱میلیون دلار، صادرات محصولات کشاورزی و غذایی در این مدت بوده است.
به‌طور میانگین، در سال گذشته روزانه ۱۰۶هزار و ۷۰۴ تن کالا در روز مبادله شده که اگر بنا باشد هر ۲۴ تن کالا با یک کامیون حمل شود، روزانه ۴هزار و ۴۴۶ کامیون، ساعتی ۱۸۵کامیون و دقیقه‌ای ۳ کامیون به جابجایی این میزان محصولات مبادرت ورزیدند.
بنابراین علاوه بر بازاریابی مناسب و نیاز به ورود به بازارهای دورتر، حمل و نقل هوشمند، دیپلماسی فعال اقتصادی، مدیریت یکپارچه مرزی و کنترل‌های هوشمند و صدور به هنگام مجوزها، می‌تواند در سرعت صادرات و واردات کالاهای کشاورزی موثر باشد؛ مضاف بر اینکه بهره‌گیری و تشویق به بسته‌بندی مناسب، مطالعه بازار، اطلاع‌رسانی از نظام تعرفه‌ای بازارهای هدف، فرآوری محصولات و ممانعت از خام‌فروشی برای ارزش افزوده بیشتر نیز می‌تواند با ارزآوری بیشتر، مانع ضایعات کالا و هدررفت محصولات کشاورزی در بازارهای صادراتی شود.