فردای اقتصاد: همایش تجاری ایران و روسیه امروز در حالی برگزار شد که ایجاد زیرساخت‌های حمل و نقل، توسعه روابط بانکی و تسهیل صدور ضمانت‌نامه‌های بانکی و فعال‌تر شدن کریدور سبز گمرکی به عنوان پیش نیاز توسعه روابط دو کشور مطرح شد.
غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران حجم کلی تجارت دو کشور ایران و روسیه در سال ۲۰۲۱ را حدود چهار میلیارد دلار اعلام کرد و ادامه داد: به منظور توسعه بیشتر روابط تجاری دو کشور، ایجاد ارتباط بین تشکل‌های تخصصی و شناسایی فرصت‌های موجود ایران و روسیه، باید در دستور کار قرار گیرد. از سوی دیگر، جهت رفع موانع از جمله تسهیل در صدور روادید تجاری باید تلاش بیشتری صورت گیرد.
رئیس اتاق ایران امضای توافقنامه موقت تعرفه ترجیحی ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا را فصل جدیدی در گسترش روابط تجاری ایران با کشورهای منطقه ارزیابی کرد و ادامه داد: مذاکرات تجارت آزاد بین طرفین نیز در حال اتمام است و با اجرایی شدن تجارت آزاد بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بخش بزرگی از موانع توسعه تجارت مرتفع خواهد شد.
شافعی گفت: قطعا همکاری بیشتر بخش‌های خصوصی دو کشور با حمایت دولتمردان در برنامه‌ریزی بلندمدت و در جهت ارائه تسهیلات در مدیریت و توسعه شبکه حمل‌ونقل به خصوص کشتی‌های رو-رو، استفاده از حمل‌ونقل ترکیبی، سازماندهی خطوط کشتیرانی مسافری دریایی، توسعه راه آهن، ترغیب سرمایه‌گذاری به منظور توسعه زیرساخت‌های دریای خزر، تاسیس صندوق مشترک تامین مالی پروژه های مشترک، سهولت در صدور روادید تجاری، ارتباطات مستمر بانکی، حفاظت از محیط زیست و مبارزه با آلودگیهای زیست محیطی و... محقق خواهد شد.
در این همایش، مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه با بیان اینکه روابط نزدیک ایران و روسیه همچنان در حوزه اقتصاد به جایگاه شایسته‌ای نرسیده است، اظهار کرد: بر همین اساس سفر وزرای مختلف کشورمان به روسیه به منظور زمینه‌سازی برای توسعه روابط تجاری انجام شده و در دیدار روسای جمهور دو کشور نیز این مهم مورد تاکید قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه توسعه تجارت ایران و روسیه در سه حوزه اصلی نیازمند تسهیل و تسریع است، افزود: حمل و نقل، گمرک و مسیر مالی، سه فاکتور بسیار مهم در تجارت ایران و روسیه است که در هر کدام از این موارد کارهای خوبی انجام شده است.
از توافق نتایج ملموس باید گرفت
وی همچنین با اشاره به مذاکرات بسیار با روسیه به منظور ارتقا تجارت دو جانبه، اظهار کرد: در مرحله‌ای هستیم که باید از این توافقات نتایج ملموسی به دست بیاوریم و مسئولیت این اتفاق بر عهده تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی دو کشور است که در این همایش حضور دارند. صفری با تاکید بر اهمیت حمل و نقل در توسعه تجارت، گفت: ما موفق شدیم تعرفه های عبور در رابطه با راه‌آهن را همسان سازی کنیم و اخیرا موفق شدیم تعرفه‌های راه آهن از ترکمنستان به قزاقستان و ایران را نیز همسان کنیم. همچنین در مورد حمل و نقل دریایی خزر و دریای سیاه، کشتی‌های ایران می‌توانند در بنادر دریایی سیاه پهلو گرفته و بارگیری کنند و در دریای خزر نیز کشتی‌های رو-رو و چند کشتی موقت برای کانتینربری خریداری شده است.
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه علاوه بر این اقدامات، همچنان چند شرکت بخش خصوصی و بانک مشغول خریدن کشتی هستند تا توان باربری در دریای خزر را بالا ببرند، افزود: در حوزه هوایی نیز ما در شرایط فعلی ماهانه ۶۰ تا ۸۰ پرواز به روسیه داریم و در بحث جاده‌ای هم توافقات خوبی بین ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان و کشورهای منطقه اوراسیا برای همسان‌سازی تعرفه‌ها انجام شده است. وی با اشاره به راه‌اندازی گمرک سبز با جمهوری آذربایجان و روسیه گفت: مشکلات حوزه حمل و نقل و گمرک، ضایعات زیادی برای روابط تجاری ما به همراه داشت اما مشکلاتی که ایجاد شده بود از دیروز رفع شد.
صفری تاکید کرد: در بحث توسعه تجارت، گمرک بسیار اهمیت دارد و حتی اگر قراردادها هم بین دو کشور بسته شود و حمل و نقل و گمرک ایراد داشته باشد به بن بست می‌خوریم. معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه یکی از اقدامات خوب برای افزایش مبادلات تجاری ایران و روسیه را پیشنهاد پلمپ الکترونیکی عنوان کرد و گفت: ما این پیشنهاد را مطرح کردیم که کامیون اینجا پلمپ شود، در روسیه قابل قبول باشد و در مسیر کاری با آن نداشته باشند. در ابتدای امر، گمرک روسیه هم این موضوع را قبول کرده و امیدواریم با حل این مساله یک مسیر تجاری آرام و یک زمینه مساعد برای جهش تجارت داشته باشیم.
صفری با ابراز امیدواری نسبت به اینکه در این همایش قراردادهای خوبی نوشته شود، گفت: همه کارهای مورد نیاز برای توسعه همکاری‌ها انجام شده است و اکنون همه چیز به شما بستگی دارد. بانک مرکزی تا امروز ۵هیات بلندپایه به روسیه اعزام کرده و مذاکرات طولانی داشتند. در مقابل بانک‌های روسی هم به ایران آمدند و زیرساخت‌ها در حال آماده شدن است؛ به گونه‌ای که بانک مرکزی می‌گوید تا ۴ ماه دیگر رابطه تجاری ما با روسیه از لحاظ مالی بسته خواهد شد و اگر این کار انجام شود، چنین رابطه با بیش از ۱۰ کشور دیگر نیز شکل خواهد گرفت.
صفری با اشاره به وعده اولیه روسای جمهور دو کشور برای افزایش ارزش تجارت به ۵میلیارد دلار در مرحله اول، گفت: تجار می‌توانند این کار را شکل دهند. در بخش‌های مختلف با همدیگر قرارداد ببندند و به تعهدات پایبند باشند ضمن اینکه ما انتظار داریم در جریان سفر هیات روسی به اصفهان و گیلان، از ظرفیت‌های خوبی که دو طرف دارند استفاده شود.
الکسی ددوف، سفیر فدراسیون روسیه در ایران نیز اظهار کرد: تا پایان سال جاری حضور هیات‌های بلند پایه روسی در حوزه‌های مختلف در ایران می‌تواند زمینه‌ساز روابط دوجانبه و چندجانبه شود و دسترسی به اهداف را ممکن کند. اعزام هیات‌ها و تبادلات کالایی که ۴ میلیارد دلار برآورد می‌شود نیز از همین مسیر ارتقا خواهد یافت. به باور وی، سطح روابط تجاری بین ایران و روسیه تا همین حد نخواهد ماند و امکان توسعه آن وجود دارد. رئیس اتاق بازرگانی و صنعت فدراسیون روسیه در همایش تجاری ایران و روسیه گفت: مسیر دستیابی به تجارت ۴۰ میلیارد دلاری میان ایران و روسیه طراحی شده و فعالان اقتصادی دو طرف منتظر اجرایی شدن توافقنامه تجارت آزاد هستند.
چشم‌انداز ۴۰میلیارد دلاری تجارت
سرگی کاترین از تلاش برای توسعه روابط بین تجار ایرانی و روسی سخن گفت و تاکید کرد: در چارچوب این نشست‌ها امروز بیش از ۳۰۵ نماینده و کارآفرین از استان‌های مختلف روسیه در تیران حضور دارند و این آمادگی را داریم تا برای توسعه روابط استانی بین دو کشور برنامه‌ریزی کنیم.
وی تبادل اطلاعات بین تجار را موضوع بسیار مهمی عنوان کرد و افزود: تصمیماتی در اتاق روسیه برای افزایش سطح مناسبات با طرف ایرانی طراحی و بیش از ۱۰۰ نفر را در این سفر همراه کردیم تا بگوییم که بیشتر شدن روابط با ایران تا چه حد برای روسیه مهم است. کاترین حضور این تعداد تاجر روسی در ایران را یک رکورد برشمرد و تصریح کرد: فعالان اقتصادی دو طرف منتظر اجرایی شدن توافقنامه تجارت آزاد هستند و چشم انداز ۴۰ میلیارد دلاری را برای خود در ارتباط با ایران در حوزه های‌تک، کشاورزی، گردشگری و غیره طراحی کردیم.
به اعتقاد کاترین، بازار روسیه برای کشورهای دوست از جمله ایران باز است و با خروج برخی کشورهای غربی از روسیه، شرکت‌های ایرانی جایگزین خوبی در بازار روسیه هستند و حمایت‌های بازم از این شرکت‌ها از سوی دولت روسیه اعمال خواهد شد. وی به اهمیت روابط رودررو بین تجار ایرانی و روسی اشاره و از همه فعالان اقتصادی ایرانی دعوت کرد تا در نمایشگاه‌های تخصصی حضور پیدا کنند و در راستای رفع مناقشات احتمالی، مکانیزم‌های حکمیت و داوری را پیشنهاد کرد.
رئیس اتاق صنعت و بازرگانی روسیه از لجستیک و تبادلات ارز ملی به عنوان مهم‌ترین موضوعات در حوزه تبادلات تجاری یاد و اظهار امیدواری کرد که به همت دولت‌ها این دو مسئله برطرف شود. وی توسعه کریدور شمال-جنوب را بسیار ضروری خواند و آماده شدن زیرساخت‌ها در این بخش را خواستار شد.
ژیگانشین، رئیس نمایندگی روسیه در ایران نیز با اشاره به سطح بسیار بالای روابط سیاسی ایران و روسیه بیان کرد: امیدوارم سطح روابط اقتصادی دو کشور هم به اندازه روابط سیاسی ارتقاء یابد. این امر انگیزه مناسبی برای توسعه همکاری‌های بخش خصوصی و تجار دو کشور خواهد بود.
ضرورت آشنایی با قوانین حاکم بر روسیه
وادیم چوباروف، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی و صنعت فدراسیون روسیه، آشنایی تجار ایرانی با موضوعات حقوقی و قانونی حاکم بر روسیه را مهم دانست و با استناد به این قوانین اظهار کرد: مدارکی وجود دارد که تجار باید از آن استفاده کنند و این مدارک بنا به هر بازار متفاوت است. پس آشنایی با قوانین برای تجار و سرمایه‌گذاران بسیار ضرورت دارد.
بر اساس اظهارات او، کارشناسان حقوقی در روسیه به صورت مستمر قوانین را بررسی کرده و هرکدام که نیازمند اصلاح هستند را شناسایی و مورد بازنگری قرار می‌دهند. چوباروف قوانین منطقه‌ای را نیز در روسیه متنوع برشمرد که هر کدام از آن‌ها باید از سوی فعالان اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. او اعلام کرد: روسیه به تازگی قانونی تجاری حاکم بر منطقه کریمه را مورد ارزیابی و بازنگری قرار داده است. نایب‌رئیس اتاق روسیه همچنین از صدور ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ سند مرتبط با شرایط کووید ۱۹ و ۸۰۰ سند در شرایط اضطرار سخن گفت که باید متناسب با شرایط بازنگری شوند.