فردای اقتصاد: زمستان سخت؛ کلیدواژه‌ای که پس از جنگ اوکراین و روسیه و محدودیت‌هایی که در سمت عرضه انرژی ایجاد شد، بسیار بر سر زبان‌ها افتاد. پوتین و متحدانش در انتظار آغاز فصل زمستان، افزایش قیمت انرژی و نهایتا در تنگنا قرار گرفتن اروپایی‌ها به عنوان یکی از واردکنندگان اصلی گاز از روسیه بودند. حالا بلومبرگ تصویر متفاوتی از این زمستان سخت ارائه داده است.
شاخص ردیابی تجارت بلومبرگ (Bloomberg Trade Tracker)، چشم‌انداز تیره‌ای را برای تجارت جهانی نشان می‌دهد؛ جایی که تداوم جنگ در شرق اروپا، تلاش‌های چین برای مهار کووید و قاطعیت بانک‌های مرکزی برای مهار شیطان تورم، مدیران کارخانه‌ها را با چالش‌هایی مواجه کرده است. وضعیت تجارت در سطح جهانی در حال کاهش است. کاهش تقاضا به کاهش تولید خواهد انجامید و تاثیر مستقیم آن بر تقاضای کامودیتی‌ها، افت قیمت آن‌ها به دنبال خواهد داشت تا احتمالا زمستان سختی در انتظار تولیدکنندگان کامودیتی‌ها باشد.
گروه اقتصادی بلومبرگ مدت‌هاست که توسط شاخصی به ردیابی وضعیت تجارت جهانی می‌پردازد و داده‌های منتشر شده از این آمار می‌تواند چشم‌انداز قابل توجهی از آینده اقتصاد جهانی به نمایش بگذارد. از آنجا که وضعیت تجارت جهانی رابطه مستقیمی با تقاضای موجود برای کالاهای پایه دارد، وضعیت مشخصی از تقاضا برای کامودیتی‌ها را به نمایش می‌گذارد و می‌تواند روشنگر مسیر پیش روی آن‌ها باشد.
در این شاخص، آمارهایی همچون میزان کانتینرهای ورودی به بندر لس آنجلس به عنوان شلوغ‌ترین بندر کانتینری در آمریکای شمالی، ظرفیت کانتینر بندر سنگاپور به عنوان دومین بندر شلوغ جهان از لحاظ حجم، ظرفیت کانتینر بندر هنگ کنگ به عنوان یک بندر کلیدی حمل‌ونقل در شمال آسیا و شاخص خشک بالتیک به منظور تغییرات در هزینه جابجایی مواد خام، دنبال می‌شود. در نحوه محاسبه این شاخص، به هر کدام از پارامترهای نامبرده، یک نمره یا به اصطلاح Z-Score تعلق می‌گردد که اگر این نمره زیر منفی یک باشد، پایین‌تر از حالت نرمال، بین منفی یک تا مثبت یک، در حالت نرمال و بالاتر از مثبت یک، بالاتر از حالت نرمال خواهد بود.
میانگین‌های بلندمدت از ژانویه ۲۰۰۳ تا دسامبر ۲۰۱۷ برای همه شاخص‌ها به جز چهار شاخص محاسبه شده است. گزارش صادرات ۲۰ روزه کره‌جنوبی در نوامبر ۲۰۰۴ آغاز شد، انتظارات IFO آلمان و صادرات جدید PMI چین در ژانویه ۲۰۰۵ گزارش را آغاز کردند. میانگین این شاخص‌ها از اولین گزارش آن‌ها تا دسامبر ۲۰۱۷ است. شاخص خشک بالتیک یک شاخص روزانه است، بنابراین میانگین بلندمدت و انحراف معیار با استفاده از داده‌های روزانه محاسبه می‌شود، در حالی که امتیاز Z برای میانگین ماهانه محاسبه خواهد شد.
چشم‌انداز تضعیف تقاضای جهانی
شاخص ردیابی تجارت بلومبرگ (Bloomberg Trade Tracker)، چشم‌انداز تیره‌تری را برای تجارت جهانی نشان می‌دهد زیرا تداوم جنگ در اروپا، تلاش‌های مهار کووید در چین و افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا مدیران کارخانه‌ها را با چالش‌هایی مواجه کرده است. در این شاخص انتظارات تجاری آلمان در ماه اکتبر تقریباً پنج مرتبه پایین‌تر از حد نرمال باقی مانده و شاخص مدیران خرید (PMI) کشور سنگاپور در حوزه الکترونیک برای اولین بار از روزهای اولیه همه‌گیری به زیر محدوده نرمال فرو رفته است. دو اقتصاد بزرگ جهان به طور مشابهی نسبت به چشم‌انداز صادرات احساس ناامیدی دارند، به طوری که دو کشور ایالات متحده و چین در ماه اکتبر وضعیت انقباضی در صنایع و تولید داشتند و اقتصاد آمریکا به زیر محدوده نرمال سقوط کرده است.
سورن اسکو، مدیر اجرایی غول کشتیرانی AP Moller-Maersk A/S، در ابتدای نوامبر در تلویزیون بلومبرگ گفت: «تجارت جهانی امسال در حال عقب‌گرد است. مدت‌هاست که رونق کالاهای پرتقاضا در دوران کووید از بین رفته است. اسکو می‌گوید که تلویزیون، کاناپه و دیگر محصولات رفاهی که در طول همه‌گیری با تقاضای بالایی همراه بودند و خریداری شدند، برای مدتی نیازی به تعویض ندارند. ما اقداماتی را در مورد حجم حمل‌ونقل، احساسات و صادرات برای ردگیری انتخاب کرده‌ایم. به عنوان واضح‌ترین نشانه، ما اندازه‌گیری کردیم که هر نماگر چقدر از میانگین‌های تاریخی خود فاصله دارد. این داده‌ها در زمان واقعی از ترمینال بلومبرگ همانطور که گزارش شده‌اند به روز می‌شوند.
تضعیف کامودیتی‌ها با کاهش تقاضا
روند قیمتی کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی طی بیش از دو سال گذشته از عوامل متعددی تاثیر پذیرفته است. شیوع ویروس کرونا و همه‌گیری آن در اقتصادهای بزرگ دنیا، بهبود وضعیت اقتصادی در پساکرونا، شروع روند صعودی تورم در کشورهای توسعه یافته، شروع جنگ روسیه و اوکراین، سیاست‌های انقباضی تهاجمی در جهت کنترل تورم، تضعیف تقاضای اقتصادی چین با تداوم سیاست‌های کووید صفر و... همگی نقش مهمی در نوسانات مثبت و منفی این بازارها داشته است اما در این بین به قطع وضعیت عرضه و تقاضا هر کالا نیز به صورت جداگانه بر روند قیمتی آن تاثیرات مقطعی دارد و این موضوع می‌تواند در ادامه مسیر با کاهش اثر دیگر عوامل، بیش از پیش خودنمایی کند.
تضعیف وضعیت اقتصاد جهانی و چشم‌انداز رکودی باعث شده است که چشم‌انداز تقاضا برای کامودیتی‌ها نیز روندی کاهشی به خود بگیرد. همانطور که شاخص ردیابی تجارت بلومبرگ نیز به خوبی نمایش می‌دهد، وضعیت تجارت در سطح جهانی در حال کاهش است و این موضوع می‌تواند تقاضا برای محصولات را کاهش دهد. از همین رو کاهش تقاضا به کاهش تولید خواهد انجامید که تاثیر مستقیمی بر تقاضای کامودیتی‌ها می‌گذارد و می‌تواند بر روزهای سخت آن فشار مضاعفی را وارد کند. حال باید دید که تداوم سیاست‌های انقباضی از سمت بانک‌های مرکزی تا چه زمان ادامه خواهد داشت و رکود پیش رو تا چه حد عمیق خواهد بود.
منبع: بلومبرگ