فردای اقتصاد: در حالی که اتفاقات داخلی کشور چشمانداز احیای برجام را مهآلود کرده و از سوی دیگر اجماع بینالمللی علیه کشور و ارجاع به شورای امنیت و قرار گرفتن ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل بار دیگر بر آینده کشور سایه انداخته است، قیمت دلار در کانال ۳۵ هزار تومان آرام گرفته و طی روزهای اخیر به تدریج به کف این کانال نزدیک شده است.
دلار امروز معاملات هفته جدید را با گپ منفی ۵۰ تومانی و افت به ۳۵۱۷۰ تومان آغاز کرد. اما در لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۴) در سطح ۳۵۳۰۰ تومان قرار دارد.
سفر روز جاری وزیر امور خارجه عمان به ایران در صدر اخبار موردتوجه معاملهگران بازار ارز قرار دارد. عمان از اصلیترین واسطهها میان تهران و واشنگتن در مذاکرات اخیر بوده است.
در کنار آن، اخباری از تبادل پیام میان ایران و آمریکا و امیدواری رئیس کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به حل اختلافات با ایران هم احتمالا موجب شده تا بازار ارز فعلا ریسک تشدید تحریمها را جدی نگیرد. امروز ایسنا به نقل از یک منبع مطلع در وزارت خارجه نوشت: «وزیر امور خارجه در یک جلسه بسته گفت که پیامی در شب آتش سوزی در اوین و در همین رابطه به نقل از وزیر خارجه آمریکا، توسط وزیر خارجه یک کشور منطقه به ایشان منتقل شد».
ترس دلار از صدور قطعنامه توسط شورای امنیت
پنجشنبه گذشته (۲۶ آبان) شورای حکام آژانس اتمی برای دومین بار طی شش ماه گذشته و همزمان با تداوم بنبست مذاکرات وین قطعنامهای علیه ایران صادر کرد. این قطعنامه که توسط آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان تهیه شد، میگوید «لازم و فوری» است ایران درباره منشا بقایای اورانیوم یافتشده در سه سایت خود توضیح دهد. موضوعی که سالها میان ایران و آژانس مطرح بود و طی ماههای گذشته به دنبال مذاکرات احیای برجام، تلاشهای برای حل آن شدت گرفت.
با تصویب قطعنامه شورای حکام زمینه ارجاع پرونده به شورای امنیت فراهم میشود (مگر اینکه تا آن موقع درباره برجام توافق شود). اگر پرونده از طریق قطعنامه آژانس به شورای امنیت برود، ایران مجددا ذیل فصل ۷ منشور سازمان ملل قرار خواهد گرفت.
کشورهایی که ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار میگیرند به عنوان مخل امنیت و صلح جهانی شناخته میشوند.
قرار گرفتن ذیل فصل هفتم، اجرای بندهای ۴۰، ۴۱ و ۴۲ فصل هفتم منشور سازمان ملل را مشروعیت میبخشد. طبق دو ماده ۴۰ و ۴۱ ابتدا اقدامات تنبیهی جنبه سیاسی خواهد داشت و سپس تحریمهای اقتصادی در دستور کار قرار خواهند گرفت. اما این تحریمهای جدید قابل وتو هستند. بنابراین، در آن مقطع رفتار چین و روسیه تعیینکننده خواهد بود. اما طبق ماده ۴۲ امکان استفاده از نیروی نظامی علیه کشور ذیل فصل هفتم نیز مطرح است.
ایران تجربه قرار گرفتن ذیل فصل هفت را در گذشته داردسال ۱۳۸۵ در قطعنامه ۱۷۳۷ به طور مستقیم ذیل ماده ۴۰ و ۴۱ فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد قرار گرفتیم. طی سالهای بعدی شاهد قطعنامههای دیگری از جمله ۱۷۴۷ و ۱۸۰۳و ۱۸۳۵ بودیم. آخرین آن، قطعنامه ۱۹۲۹ بود که در سال ۱۳۸۹ تصویب شد و تحریمهای بسیار شدید و گستردهای را در بر میگرفت. اما ایران شاید تنها کشوری است که توانست به فاصله چند سال و بدون درگیری نظامی، به کمک توافق هستهای در سال ۱۳۹۴ از ذیل فصل هفتم خارج شود.
قابل ذکر است روش دیگر ارجاع پرونده به شورای امنیت از طریق مکانیسم ماشه (اسنپ بک) است که فرآیند آن ۶۵ روز طول میکشد.
دو اتفاق جدید بازار ارز
آغاز فروش اوراق ارزی بانک مرکزی
لازم به ذکر است امروز فروش اوراق دلار بانک مرکزی در شعب ارزی بانک ملی ازسرگرفته شده است. این موضوع نیز میتواند پاسخگوی بخشی از متقاضیان دلار باشد و از التهاب بازار ارز بکاهد هرچند که دوای درد آن نخواهد بود. اطلاعات بیشتر در خصوص این اوراق را در گزارش «روش جدید برای خرید ۴ هزار دلار سهمیه» ببینید.
افزایش ۱۳۰۰ تومانی قیمت دلار مسافرتی
از سوی دیگر، اتفاق جالب توجه دیگر افزایش ۱۳۰۰ تومانی قیمت دلار صرافی ملی طی روز جاری است که چنین رشد قابل توجهی کمتر سابقه داشته است. نرخ دلار صرافی ملی مبنای فروش ارز به مسافران قرار میگیرد و اختلاف آن با نرخ دلار آزاد در هفتههای گذشته به ارقام عجیبی تا سطح ۷ هزار تومان رسیده بود. حال که نرخ دلار مسافرتی به ۳۰۷۵۰ تومان رسیده همچنان حدود ۴۵۰۰ تومان ارزانتر از دلار آزاد است.