فردای اقتصاد: بورس تهران نخستین روز هفته را منفی آغاز کرد و دماسنج اصلی این بازار پس از توقف هفت روزه در ابرکانال ۱.۴ میلیون واحدی، مجددا به یک کانال پایین‌تر نزول کرد. روز گذشته شاخص کل سهام افتی ۱.۴۴ درصدی را تجربه کرد و در پایان بازار در سطح یک میلیون و ۳۹۳ هزار واحد آرام کرد. نماگر هم‌وزن نیز هر چند شرایط بهتری را شاهد بود اما ۰.۸۷ درصد کاهش ارتفاع داد و این شاخص نیز که در پایان هفته گذشته، به یک کانال بالاتر وارد شده بود مجددا به جایگاه قبلی خود بازگردد. همزمان سهامداران خرد نیز خالص فروش ۷۹۳ میلیارد تومانی را رقم زدند که در ۱۴ روز کاری گذشته سابقه‌ای برای آن نمی‌توان یافت. تجمیع برخی رخدادهای منفی پایان هفته همچون ریزش شب گذشته قیمت نفت در بازار جهانی و قطعنامه جدید شورای حکام علیه ایران منجر شد تا امروز سهامداران با نقد کردن بخشی از پرتفوی خود، تصمیم‌گیری نهایی را به روزهای آتی و روشن شدن برخی از ابهامات موکول کنند. این واکنش هیجانی سبب شد تا امروز یکی از منفی‌ترین روزهای بورس پس از ۴ آبان‌ماه رقم بخورد.
بادهای نامساعد از سمت بازار کامودیتی‌ها
نگرانی از افزایش تعداد مبتلایان به کرونا در چین و همچنین اظهارات مقامات فدرال بانک در ادامه سیاست‌های انقباضی باعث شد شب گذشته قیمت جهانی نفت کاهش قابل توجهی را تجربه کرده و سایر کامودیتی‌ها نیز هر چند ملایم‌تر اما رنگ و روی کاهشی به خود بگیرند. ارتباط این موضوع با بازار سهام ایران را می‌توان در سهم بالای شرکت‌های کامودیتی‌محور در این بازار جستجو کرد که عمل بورس تهران را بورسی کالاپایه کرده است. در این میان چشم‌انداز آتی بازارهای جهانی نیز چندان مطلو نیست. شاخص ردیابی تجارت بلومبرگ (Bloomberg Trade Tracker) در آخرین گزارش خود از یک زمستان طولانی برای فعالیت شرکت‌ها و تقاضای جهانی کامودیتی‌ها خبر می‌دهد. تداوم جنگ در اروپا، تلاش‌های مهار کووید در چین و افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا مدیران کارخانه‌ها را با چالش‌هایی مواجه کرده است. مضاف بر اینکه دو اقتصاد بزرگ جهان به طور مشابهی نسبت به چشم‌انداز صادرات احساس ناامیدی دارند، به طوری که دو کشور ایالات متحده و چین در ماه اکتبر وضعیت انقباضی در صنایع و تولید داشتند و اقتصاد آمریکا به زیر محدوده نرمال سقوط کرده است. موضوعی که می‌تواند تقاضا برای محصولات را کاهش داده و چشم‌انداز آینده بازار کامودیتی‌ها را نیز تیره کرده است.
در این خصوص بخوانید: بازارهای جهانی در انتظار زمستان سخت تجارت
سایه ریسک‌های سیستماتیک
یکی از موضوعاتی که به گفته کارشناسان بخشی از فشار فروش‌های به وجود آمده در دادوستدهای روز شنبه را می‌توان به آن ارتباط داد، نگرانی بورسی‌ها از افزایش فشارهای بین‌المللی بود. پنجشنبه گذشته (۲۶ آبان) شورای حکام آژانس اتمی برای دومین بار طی ۶ ماه گذشته و همزمان با تداوم بن‌بست مذاکرات وین، قطعنامه‌ای علیه ایران صادر کرد. این قطعنامه که توسط آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان تهیه شد، می‌گوید «لازم و فوری» است ایران درباره منشا بقایای اورانیوم یافت‌شده در سه سایت خود توضیح دهد. موضوعی که سال‌ها میان ایران و آژانس مطرح بود و طی ماه‌های گذشته به دنبال مذاکرات احیای برجام، تلاش‌های برای حل آن شدت گرفت. با تصویب قطعنامه شورای حکام زمینه ارجاع پرونده به شورای امنیت فراهم می‌شود (مگر اینکه تا آن موقع درباره برجام توافق شود) و اگر پرونده از طریق قطعنامه آژانس به شورای امنیت برود، ایران مجددا ذیل فصل ۷ منشور سازمان ملل (به عنوان مخل امنیت و صلح جهانی) قرار خواهد گرفت.
روز سبز سیمانی‌ها
روز شنبه در تابلوی قرمز بازار سهام، زیرمجموعه‌های سیمانی با رنگی متفاوت خودنمایی می‌کردند. واکنش سبزی که به درخواست افزایش ۳۵ درصدی قیمت پایه سیمان بازمی‌گشت. شاخص صنعت سیمان امروز ۱.۴۹ درصد افزایش ارتفاع داد. علی‌اکبر الوندیان دبیر انجمن صنعت سیمان طی نامه‌ای به بورس کالا اعلام کرد: «با توجه به افزایش بی‌رویه هزینه‌های تولید سیمان و درخواست‌های مکرر شرکت‌های سیمانی در خصوص منطقی کردن قیمت پایه سیمان در بورس کالا و با عنایت به اینکه قیمت‌های پایه از حدود دو سال گذشته ثابت مانده و به‌دلیل تبعات ناشی از راکد بودن بازار و پیش‌بینی تشدید رکود ناشی از ورود به فصل سرما که نهایتاً منجر به زیان و سوق دادن این صنعت به‌سمت ورشکستگی خواهد شد، به‌رغم درخواست کارخانه‌ها برای افزایش ۶۰درصدی قیمت پایه، نظر به بررسی‌های صورت‌پذیرفته از طرف گروه کارشناسی انجمن در قیمت تمام‌شده کارخانه‌های سیمان و شرایط حاکم بر جامعه، افزایش حداقل ۳۵ درصد به قیمت پایه سیمان خاکستری در انواع مختلف محصولات، معقول و مورد تقاضای صنعت است». دبیر انجمن صنعت سیمان در پایان این نامه تاکید کرده بود افزایش قیمت های پایه از عرضه هفته جاری اجرایی خواهد شد.
سهام‌یار ۴ روز دیگر تمدید شد
پس از پایان تایم معاملاتی بورس در روز شنبه، شرکت بورس تهران در اطلاعیه‌ای از تمدید دوره عرضه اوراق اختیار فروش تبعی «سهام‌یار» تا پایان هفته جاری خبر داد. آمارها از دادوستد نماد «سهام یار» در ۶ روز کاری گذشته نیز نشان می‌دهد تاکنون بیش از ۳۲۱هزار نفر با افزودن یک سهم «سهام یار» پرتفوی خود را برای یک سال آینده بیمه کرده‌اند. بر اساس گفته‌های مهدی صبایی، مدیر نظارت بر بورس‌ها سازمان بورس و اوراق بهادار بر روی کاغذ ۹ میلیون و ۸۵۰ هزار کد حقیقی وجود دارد که دارایی آن‌ها زیر ۱۰۰ میلیون تومان است و کسانی که بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان در بازار سهام دارند و امسال هم فعال بودند (در سال ۱۴۰۱ حداقل ۱۰ میلیون تومان معامله داشتند) تعداد این سهامداران بین ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار نفر است. حالا با تمدید طرح سهام‌یار تا پایان هفته باید دید تعداد متقاضیان بیمه سهام چقدر افزایش می‌یابد و می‌تواند از فشار فروش سهام بکاهد یا خیر؟
مشوق‌هایی برای بورس
در این میان امروز خبر رسید در جلسه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و با پیگیری سازمان بورس و به منظور حمایت از سهامداران، کاهش ۸۰ درصدی مالیات فروش سهام در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی به تصویب رسیده است و همزمان گفته شد طبق رایزنی‌های صورت گرفته و برنامه‌ریزی جدی سازمان بورس در خصوص بندهای اثرگذار بودجه سال آینده بر شرکت‌های بورسی، دولت و مجلس از عدم تصویب هر بند ضدبورسی در بودجه سال ۱۴۰۲ خبر داده‌اند. خبرهایی که می‌تواند بخشی از نگرانی سهامداران و شرکت‌های بورسی را مرتفع کند.