کارشناسان عوامل مختلفی نظیر نکات فنی در احداث راه‌ها، توجه به مسائل ایمنی در تولید خودرو، آموزش مداوم، رعایت الزاماتی در زمان صدور گواهینامه، ایمن‌سازی راه‌های برونشهری، نصب علائم هشدار دهنده و البته عوامل انسانی را در بروز حوادث رانندگی تاثیرگذار می‌دانند و طی سال‌های اخیر، تلاش‌هایی را با توجه به این عوامل، برای کاهش حوادث رانندگی و پیامدهای آن در دستور کار قرار داده‌اند.
صاحب‌نظران معتقد هستند که حوادث رانندگی، در کنار خسارت‌های اقتصادی، مشکلات فردی، خانوادگی و اجتماعی متعددی را به دنبال دارد؛ از مسائلی که به دلیل از دست رفتن یا معلولیت عضوی از یک خانواده به ویژه افراد سرپرست خانوار، ایجاد می‌شود تا مشکلاتی که زندانی شدن مقصران در حوادث فوتی و جرحی برای خود و خانواده و جامعه ایجاد می‌کنند.
یک کارشناس بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این رابطه ضمن یادآوری اینکه فوت ناشی از حوادث ترافیکی به آن دسته از مرگ هایی گفته می‌شود که هنگام وقوع یا در مدت ۳۰ روز پس از حادثه به علت آسیب ناشی از آن واقع می‌شود، گفت: سوانح و حوادث ترافیکی در سراسر دنیا به عنوان علت اصلی ناتوانی و مرگ و میر شناخته شده و یک مشکل عمده بهداشت عمومی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته است.
محبوبه دهقانی ادامه داد: اغلب عوامل اصلی عمومی تصادفات شامل عجله، شتاب و سرعت غیرمجاز در رانندگی، حواس پرتی و بی‌توجهی به جلو، خستگی و خواب آلودگی و دو عامل خاص آن انحراف به چپ با سرعت غیر مجاز در جاده‌های دو طرفه و رعایت نکردن فاصله طولی و منجر به تصادفات زنجیره‌ای است.
دهقانی خاطرنشان کرد: سرعت غیرمجاز، حواس‌پرتی و بی‌توجهی به جلو، خستگی و خواب‌آلودگی جزو مهم‌ترین و اصلی‌ترین عوامل موثر در بروز حوادث رانندگی ذکر شده در آمارها است.
عجله، شتاب و سرعت غیرمجاز در رانندگی
او گفت: حدود ۳۰ درصد حوادث و تلفات در جاده‌ها در اثر تجاوز از سرعت مجاز رخ می‌دهد؛ حرکت با سرعتی در حدود ۱۰ کیلومتر بر ساعت بیش از سرعت مجاز، خطر تصادف را چهار برابر افزایش می‌دهد، همچنین شدت تصادفات در سرعت‌های بیش از ۹۵ کیلومتر بر ساعت و احتمال مرگ در سرعت‌های بیش از ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت به شدت افزایش می‌یابد.
راهکار پیشگیری از عجله
این کارشناس بیماری‌های غیرواگیر در بیان راهکارهایی برای پیشگیری از عجله و شتاب هنگام رانندگی، گفت: هنگام رانندگی باید با خود به عواقب شتاب و عجله هنگام رانندگی بیندیشیم و اختلاف زمانی رانندگی ایمن و غیر ایمن را مقایسه کنیم، از تحریک و تهییج برای تعقیب خودروهایی که سرعت غیرمجاز دارند، امتناع کنیم، زمان سفر را به نحوی مدیریت کنیم که نیاز به عجله نداشته باشیم و اگر سرنشین خودرو هستیم نسبت به رفتار راننده حساس باشیم و تذکر بدهیم.
بی توجهی به جلو
او با بیان اینکه ۵ عامل موجب حواس پرتی و بی‌توجهی به جلو می‌شود، گفت: استفاده از تلفن همراه (به ویژه نوشتن متن و پیام)، مشغولیت ذهنی و غرق شدن در افکار، بحث و مشاجره با سرنشینان، اشیای داخل خودرو و مشاهده مناظر مسیر، از عوامل حواس پرتی محسوب می‌شود.
دهقانی در خصوص خستگی و خواب آلودگی به عنوان یکی از عوامل اصلی تصادفات، گفت: این موضوع در مسیرهای بیش از ۳۰۰ کیلومتر به مراتب بیشتر دیده می‌شود؛ رانندگی با حالت خواب آلودگی خطر تصادفات را سه تا چهار برابر افزایش می‌دهد. به عنوان مثال، ۱۷ ساعت بیدار ماندن معادل خطر مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی است.
راهکارهای پیشگیری از تصادف
این کارشناس گفت: اگر به عنوان سرنشین در خودرو نشسته‌ایم به راننده اجازه رانندگی هنگام خستگی و خواب آلودگی ندهیم، زیرا این مسئله باعث کاهش قابل توجه توانایی راننده در دیدن، فکر کردن و تصمیم گیری، عکس العمل و در نتیجه از دست رفتن زمان طلایی برای اقدام مناسب می‌شود.
او ادامه داد: اگر قرار است رانندگی کنیم، برای رانندگی ایمن، قبل از سفر دست کم هفت ساعت خواب کامل داشته باشیم. داروهای خواب آور استفاده نکنیم و به محض احساس خستگی و خواب آلودگی توقف و استراحت کنیم. در طول سفر به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که به ازای هر ۲ ساعت رانندگی ۱۵ دقیقه استراحت داشته باشیم.
دهقانی با بیان اینکه حتی بی‌حرکتی هنگام رانندگی هم موجب خواب آلودگی می‌شود، گفت: هنگام رانندگی به تهویه مناسب داخل خودرو توجه کنیم، از نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، چای و آب استفاده کرده و سعی کنیم شکر و شیرینی مصرف نکنیم؛ البته جویدن آدامس به هوشیاری فرد کمک می‌کند.
این کارشناس بیماری‌های غیرواگیر همچنین توصیه کرد: هنگام رانندگی در شب و شرایط جوی نامساعد به دلیل افزایش احتمال خطر به نکاتی مثل وضعیت سلامت خودرو، تمیز بودن خودرو به دلیل بازتاب نور و دیده شدن، بررسی مسیر و استراحت کافی، توجه کنیم.
او گفت: حفظ فاصله طولی و عرضی به ویژه در شرایط نامساعد جوی بسیاری ضروریست و باید آن را جدی گرفت زیرا برابر آمارها، در شرایط بارانی ۴۰ درصد و در شرایط برف و یخبندان سه و نیم برابر احتمال بروز تصادف افزایش می‌یابد.
دهقانی کسب اطلاعات لازم در خصوص مسیر سفر از طرق مختلف به ویژه سامانه سازمان راهداری و پلیس، استفاده از وسایل ایمنی در خودرو به ویژه کمربند، نصب صندلی ویژه کودکان و توجه جدی به هشدارها، علائم و توصیه‌ها را منجر به حفظ ایمنی و سلامت راننده و سرنیشیان خودرو و دیگر شهروندان دانست.
حواس پرتی عامل ۴۲ درصد تصادفات
رئیس اداره کنترل و نظارت بر عملیات جاده‌ای پلیس راه شمالی استان فارس نیز در این ارتباط گفت: بررسی تجزیه و تحلیل حوادث رانندگی استان در آبان ماه امسال نشان می‌دهد که علت وقوع ۴۲ درصد از تصادفات منجر به فوت، حواس پرتی و بی‌توجهی به جلو بوده است.
سرهنگ علی‌اصغر همایون‌پور ادامه داد: بررسی آمار حوادث و تجزیه و تحلیل داده‌های تصادفات مربوط به آبان امسال مبین این است که ۶۷ درصد از تصادفات جرحی و فوتی در محورهای اصلی می‌شود؛ از طرفی ۲۶ درصد این حوادث به دلیل برخورد موتورسیکلت با اتومبیل و ۴۸ درصد آن ناشی از واژگونی است.
وی با بیان اینکه ۳۲ درصد تصادفات آبان امسال بین ساعت‌های ۸ تا ۱۱ شب به وقوع پیوسته است، گفت: راکب و ترک نشین موتورسیکلت‌ها ۲۶ درصد از کل جان باختگان حوادث رانندگی را تشکیل می‌دهند و ۴۲ درصد از جان باختگان نیز مربوط به حوادث ناشی از حواس پرتی و بی‌توجهی به جلو بوده است.
همایون پور با تأکید بر لزوم اقدامات کنترلی و عملیاتی از طریق اجرای طرح‌های فوق العاده در زمینه برخورد با موتورسواران متخلف و همچنین برخورد با تخلفات حادثه ساز، افزود: با عنایت به اینکه بی‌توجهی به جلو و تصادفات از نوع واژگونی فراوانی بالایی دارد و هر ۲ مورد هم مصادیق بارز حواس پرتی راننده را نشان می‌دهد، انجام اقدامات فرهنگی و آموزشی در این خصوص بر کاهش ناهنجاری‌های رفتاری تأثیرگذار خواهد بود.
رئیس اداره کنترل و نظارت بر عملیات جاده‌ای پلیس راه شمالی استان فارس گفت: استفاده ازتلفن همراه و وسایل وتجهیزات ارتباطی مشابه، خوردن وآشامیدن، استعمال دخانیات و در آغوش داشتن اطفال هنگام رانندگی از عوامل مهم تاثیرگذار در تخلف بی‌توجهی به جلو در رانندگی است.
همایون‌پور گفت: بیان موضع گیری متناسب رانندگان و کاربران ترافیک در قالب آموزش و استمرار بر آن (آموزش) می‌تواند در ایجاد تمرکز و حواس جمعی در امر رانندگی موثر باشد و وضعیت را بهبود خواهد بخشید.
منبع: ایسنا