فردای اقتصاد: شرکت‌های چینی در خط مقدم عرضه اولیه سهام قرار دارند در حالی که در سایر نقاط دنیا همچون آمریکا، اروپا و حتی هنگ‌کنگ درصد تغییرات عرضه‌های اولیه نسبت به سال گذشته منفی بوده است. افزایش عرضه‌های اولیه سهام در سرزمین اصلی در حالی اتفاق می‌افتد که شرکت‌ها و معامله‌گران منتظر قوانین نهایی کمیسیون تنظیم مقررات اوراق بهادار چین و اداره فضای سایبری چین هستند که بر فهرست‌های خارج از کشور، به‌ویژه برای شرکت‌هایی که داده‌ها را مدیریت می‌کنند، نظارت می‌کند.
به هر حال در یک جهان موازی، شرکت تکنولوژی CloudWalk ممکن است تاکنون صدها میلیون دلار در هنگ کنگ یا نیویورک جمع‌آوری کرده باشد. این شرکت یکی از پیشروترین شرکت‌ها در زمینه تشخیص چهره در جهان است که فناوری آن می‌تواند افراد را در چند میلی ثانیه با دقت شگفت‌آوری تشخیص دهد. اما ژئوپلیتیک مدرن آن را به سمت دیگری سوق داد. آمریکا این شرکت را به دلیل ادعای نقض حقوق بشر به دلیل ارتباط مشهورش با ارتش چین تحریم کرده است. بنابراین، CloudWalk به جای فهرست شدن در بورس نزدک در نیویورک، بازار ستاره شانگهای را انتخاب کرد، بورسی که در سال ۲۰۱۹ برای جذب شرکت‌های فناوری در حال رشد چین تأسیس شد. قیمت سهام این شرکت از زمان آغاز به کار در ماه می، یک پنجم افزایش یافته است.
فهرست شدن CloudWalk یکی از صدها شرکتی است که ستاره شانگهای و ChiNext شنژن (یکی دیگر از بازارهای متمرکز بر فناوری) را در قلب عرضه‌های اولیه جهانی امسال قرار داده است. شرکت‌های فناوری چینی تاکنون ۶۳ میلیارد دلار از مبادلات این کشور جذب کرده‌اند، در حالی که این رقم در نیویورک تنها ۲۱ میلیارد دلار و در هنگ کنگ ۶ میلیارد دلار بوده است. اکثریت قریب به اتفاق درآمدها توسط سازندگان نیمه هادی، استارتآپ‌های هوش مصنوعی و نرم افزارهای تجاری، شرکت‌های رباتیک و سایر شرکت‌هایی که فناوری‌های پیشرفته را توسعه می‌دهند، جمع آوری شده است. انبوهی از شرکت‌های مخابراتی کوچکتر نیز به بازار بورس پکن که سال گذشته تحت هدایت شی جین پینگ، رهبر چین راه‌اندازی شد، هجوم آورده‌اند.
حمایت‌های حزب کمونیست در بازار سهام
در نگاه اول، این موضوع نشان می‌دهد که طرح شی جین پینگ برای تطبیق صنعت رو به رشد فناوری با بازارهای سرمایه در حال رونق - بخشی از تلاش بزرگ‌تر برای تبدیل چین به کشور پیشرو در فناوری‌های نسل بعدی - رو به کمال است. با این حال، اما اگر کمی عمیق‌تر نگاه کنیم، تصویر تیره‌تر از چیزی است که نشان می‌دهد. سرمایه دولتی یا به قول حزب کمونیست «سرمایه هدایت» در حال هجوم به بازارهای سهام است. تجزیه و تحلیل اکونومیست از ۳۸ سهام بزرگ در بازارهای چین در سه فصل اول امسال، که مجموعا ۲۴۲ میلیارد یوان (۳۴ میلیارد دلار) یا حدود ۵۰ درصد از پول نقد جمع‌آوری شده را تشکیل می‌دهند، نشان می‌دهد که نهادهای دولتی ۲۲ درصد از بودجه را به این موضوع اختصاص داده‌اند. بررسی نمونه مشابهی از عرضه اولیه‌ها در سال گذشته نشان می‌دهد که سرمایه ایالتی ۱۴ درصد کمتر است. معامله CloudWalk اما معمولی دنبال می‌شود. سرمایه‌گذاران دولتی، از جمله دولت شهر شانگهای، یک تولیدکننده اسلحه و صندوق‌های دولتی محلی، بیش از ۵۰۰ میلیون یوان را برای کمی کمتر از یک سوم سهام این شرکت به دست آوردند.
اگرچه بازارهای سرمایه چین به طور فزاینده‌ای توسط حزب کمونیست هدایت می‌شود، این رونق دلایل دیگری نیز دارد. برخی از ناظران صرفا افزایش تقاضای شرکت‌های نوآور را در بازارهای سرمایه سیال مشاهده می‌کنند. نیکلاس آگوزین، مدیر اجرایی بورس اوراق بهادار هنگ‌کنگ، هجوم عرضه‌های اولیه فناوری را «انفجار بزرگ مالی» خوانده است. رسانه‌های دولتی چین نیز تنش‌ها با آمریکا را برجسته می‌کنند. چندین شرکت فناوری چینی علاوه بر CloudWalk تحریم شده‌اند. امسال بازارهای نیویورک به جز شرکت‌های چینی بسته شده‌اند (اگرچه نشانه‌هایی وجود دارد که وضعیت شروع به بهبود کرده است).
در همین حال، نهادهای نظارتی چین سخت‌گیری خود را نسبت به قبل کاهش داده‌اند. چندی پیش، سختی‌گیری‌های زیادی برای عرضه‌های جدید وجود داشت که این موضوع منجر به عقب‌ماندگی‌هایی در این خصوص شد و در نهایت منجر به خروج سرمایه‌گذاران سهام خصوصی از سرمایه‌گذاری شد. گفته شده یک سیستم جدید آزمایش شده در مبادلات ستاره و ChiNext، در اواخر امسال برای دیگران عرضه خواهد شد. این بیشتر مطابق با استانداردهای بین المللی است؛ چرا که شرایطی را برای لیست تعیین می‌کند و بازرسی‌های سخت را کنار می‌گذارد. نقدینگی و ثبات نیز بهبود یافته است. طی پنج سال گذشته، اصلاحات به سمت حرفه‌ای شدن حرکت کرده و سرمایه‌گذاری را تشویق کرده است. همه اینها با چشم‌انداز عمومی شی جین پینگ مطابقت دارد که در آن بازارهای مالی آزادتر از مداخله و بیشتر شبیه به بازارهای آمریکا هستند.
جذابیت سهام مورد حمایت دولت
با این حال به سختی می‌توان هجوم پول دولتی را نادیده گرفت. اگرچه بخشی از نقدینگی از سوی بیمه‌گران و صندوق‌های بازنشستگی تامین می‌شود، اما بیشتر آن از صندوق‌های تحت حمایت دولت که وظیفه سرمایه‌گذاری در بازارهای دولتی و خصوصی را دارند، اغلب با حواله‌ای برای حمایت از صنایع خاص، مانند تولیدکنندگان نیمه هادی یا صنعتی -ربات‌ها، تامین می‌شود. همانطور که Ngor Luong از مرکز امنیت و فناوری‌های نوظهور، یک اتاق فکر، خاطرنشان می‌کند، این پول به سرمایه‌گذاران دیگر سیگنال می‌دهد که کدام شرکت‌ها شایسته تامین مالی هستند، به این معنی که وزن بیشتری را به همراه دارد.
استفاده از پول دولتی برای هدایت سرمایه‌گذاری خصوصی رویکردی است که از بازارهای خصوصی به بازارهای دولتی گسترش یافته است. بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱، شرکت‌های سهام خصوصی با حمایت دولت بیش از ۷ تریلیون یوان جذب کردند. شرکتی که سرمایه دولتی را در مراحل اولیه خود می‌گیرد، بعداً برای سرمایه‌گذاران خصوصی جذاب‌تر می‌شود؛ موضوعی که نشان می‌دهد که شرکت با چشم‌انداز رسمی نوآوری مطابقت دارد. این شرکت‌ها اغلب از اشکال دیگر کمک‌های دولتی از جمله معافیت‌های مالیاتی، اجاره‌بهای ارزان‌تر و تشریفات اداری کمتر بهره می‌برند. به همین ترتیب، تامین امنیت سرمایه‌گذاران تحت حمایت دولت در عرضه اولیه سهام، اکنون می‌تواند معاملاتی را انجام یا شکست دهد. به گفته یک بانکدار که روی سهام چینی کار می‌کند، این بدان معناست که سیاستگذاران به طور فزاینده‌ای در هدایت سرمایه خصوصی به سمت صنایعی که می‌خواهند اولویت‌بندی کنند، موفق‌تر هستند.
شرکت‌های درگیر در فناوری‌هایی که توسط سیاستگذاران مهم ارزیابی می‌شوند، اکنون ممکن است سرمایه دولتی را در طول چرخه عمر خود دریافت کنند. لونگسون، یک شرکت نیمه هادی مستقر در پکن است که واحدهای پردازش مرکزی را طراحی می‌کند. بیشتر سهام این شرکت متعلق به هو ویوو، موسس آن است. اما این شرکت در سال ۲۰۰۸ با سرمایه آکادمی علوم چین و دولت شهر پکن راه‌اندازی شد. وجوه دولتی، از جمله یک حامی نیمه هادی که ۲۰۰ میلیارد یوان سرمایه‌گذاری کرده است، در سال‌های اخیر علی‌رغم وضعیت مالکیت خصوصی آن، به لونگسون یارانه پرداخت کرده است. هنگامی که این شرکت در سال جاری در بورس به فروش رفت، سرمایه‌گذاران دولتی در عرضه اولیه سهام شرکت کردند و حداقل ۱۰ درصد از عرضه را خریداری کردند.
بیماری‌های سرمایه دولتی
این نوع سرمایه‌گذاری فقط برای تقویت صنایع مورد علاقه نیست. Pan Fenghua از دانشگاه عادی پکن خاطرنشان می‌کند که مقامات مدتی است که پیامی در مورد اهمیت سرمایه دولتی در بازار ارسال می‌کنند. سال گذشته رگولاتورها شروع به صحبت از «گسترش بی‌رویه سرمایه» کردند که ظاهراً به عدم تعادل اقتصادی منجر شده است. در سرمقاله اخیر یک روزنامه دولتی استدلال شده است که سرمایه بازار آزاد بیماری‌های بسیاری را به همراه داشته است که این بیماری‌ها شامل افزایش شکاف ثروت، مشکلات زیست محیطی، خطرات مالی و انحصارها می‌شود. در اقتصاد بازار سوسیالیستی مانند چین، سرمایه باید توسط حزب کمونیست هدایت شود.
یک مدیر سرمایه‌گذاری در شانگهای می‌گوید از آنجایی که شرکت‌های زیادی سرمایه‌گذاری دولتی را انجام داده‌اند، سرمایه‌گذاران اکنون باید یا طرح حزب را بخرند یا خارج از آن بمانند و این درحالی است که خرید طرح حزب ممکن است یک پیشنهاد غیرجذاب باشد. حتی قبل از اینکه دولت شروع به ایفای نقش بیشتر می‌کند، بازارهای چین عملکرد ضعیفی داشتند. جدا از چند رونق و رکود سریع، شاخص‌های اصلی سهام چین در دهه گذشته به سختی ارزش خود را افزایش داده‌اند. حدود ۲۷ درصد از شرکت‌هایی که بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ به صورت سهامی عام درآمدند، اکنون کمتر از قیمت اولیه سهام خود معامله می‌شوند. با سرازیر شدن سرمایه دولتی به بازار، این رقم در میان آن‌هایی که اخیرا فهرست شده‌اند به ۴۴ درصد می‌رسد. در بورس اوراق بهادار پکن، زاییده افکار شی جین پینگ، این مقدار به رقم ناامید کننده ۶۰ درصد ناامید کننده رسیده است.
شانگهای و شنژن ممکن است به مقصد جهانی پیشرو برای عرضه اولیه‌های فناوری تبدیل شده باشند، اما آنها این کار را با سرمایه جهانی بسیار کمی انجام داده‌اند. به دلیل نگرانی‌ها در مورد قوانین سختگیرانه کووید-۱۹ چین و متزلزل بازار املاک، سرمایه‌گذاران خارجی دسته دسته کشور را ترک کرده‌اند. بر اساس گزارش موسسه مالی بین المللی، یک انجمن تجاری، تنها در ماه اکتبر ۷.۶ میلیارد دلار سرمایه بین‌المللی از بازارهای سهام این کشور خارج شده است. رونق بازار در نیویورک و هنگ کنگ معمولاً سرمایه هوشمند را از طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران جهانی جذب می‌کند. در مقابل، انفجار بزرگ شی جین پینگ به طرز شدیدی جزیره‌ای به نظر می‌رسد. او معتقد است که دولت می‌تواند نقشی را که تامین کنندگان مالی خارجی ایفا می‌کنند، بازی کند. حداقل می‌توان گفت این یک آزمایش جسورانه است.