فردای اقتصاد - آخرین آمار حاکی از آن است که در هشت ماه سال جاری بیش از ۹ میلیون دستگاه تلفن همراه وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود دو میلیون کاهش داشته است.
آمارهای هشت ماهه گمرک حاکی از آن است از ابتدای سال جاری تا انتهای آبان‌ماه، بیش از ۹ میلیون و ۱۴ هزار دستگاه تلفن همراه وارد کشور شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که بیش از ۱۱ میلیون و ۶۴۳ هزار دستگاه تلفن همراه وارد کشور شده بود، با کاهشی بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاهی مواجه بوده است.
وزن بیش از ۹ میلیون دستگاه تلفن همراهی که در بازه زمانی مذکور وارد کشور شده بیش از سه میلیون و ۲۸۴ کیلوگرم بوده است، درحالی که ۱۱ میلیون و ۶۴۳ هزار دستگاه تلفن همراهی که در مدت مشابه سال گذشته وارد کشور شده بود بیش از چهار میلیون و ۵۶۲ هزار کیلوگرم وزن داشتند.
همچنین ارزش دلاری گوشی‌های همراه وارد شده در ۸ ماه سال جاری حدود یک میلیارد و ۸۳۷ میلیون و ۹۷۲ هزار و ۹۵۲ دلار بوده که این میزان در مدت مشابه سال گذشته حدود دو میلیارد و ۶۵۱ میلیون و ۲۵ هزار و ۴۵۸ دلار بوده است.
واردات موبایل در حالی امسال با افت روبه رو شده که سال گذشته گوشی تلفن همراه با ۴ میلیارد و ۱۶۲ میلیون دلار در صدر لیست واردات قرار داشته است که نسبت به سال ۱۳۹۹ از نظر ارزش ۷۱درصد رشد نشان می‌داد.
طبق قوانین، برای واردات هر دستگاه تلفن همراه کم‌تر از ۶۰۰ دلار، چهاردرصد حقوق گمرکی، ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده و چهار درصد از واردکنندگانی که طبق فرمول مالیاتی خوشنام نیستند اخذ می‌شود.
برای هر دستگاه تلفن همراه بیشتر از ۶۰۰ دلار نیز ۱۲ درصد حقوق گمرکی، ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده و چهاردرصد نیز از واردکنندگانی که خوشنام نیستند دریافت می‌شود.
بر اساس گزارش مدیران گمرک تا پنج ماه نخست امسال اساسا واردات آیفون به کشور ممنوع بود و همین یک دلیل اصلی افت واردات به حساب می آید. با این حال تنها در یک ماه اخیر با رشد انفجاری میزان واردات مواجه هستیم. به بیان دیگر در یک ماه اخیر تقریبا نزدیک به کل ماه‌های اخیر گوشی وارد کشور شده است.
پیوند دلاری خشکبار و موبایل
کارشناسان معتقدند که سیاست‌های تامین ارز واردات از طریق یک بخش صادراتی خاص یکی از دلایل عمده کاهش واردات است.
بر اساس مقررات جدید، واردات تلفن همراه باید بر اساس ارز حاصل از صادرات خشکبار صورت گیرد و این موضوعی است باعث چالش‌های زیادی برای واردات این محصول شده است. برخی شنیده‌ها حاکی است برخی واردکنندگان موبایل برای تامین ارز مشخص شده به صادرات برخی اقلام خشکباری روی آورده‌اند. عدم کار تخصصی واردات در ماه‌های گذشته چالش‌های زیادی را برای هر دو حوزه ایجاد کرده است.
کارشناسان معتقدند گاهی حتی صادرکنندگان که تامین ارز کشور را انجام می‌دهند با این قانون جدید از کار اصلی و تخصصی خود باز می‌مانند چراکه صادرات یا واردات کالای تخصصی آنها وابسته به پیدا کردن صادرکننده یا واردکننده غیر تخصصی است.
از طرفی با توجه به نامتقارن بودن تقاضا و میزان واردات و صادرات این دو رسته محصولی واردکننده یا صادرکننده دچار مشکل می شود همین باعث شده که واردکنندگان موبایل که توانایی تامین ارز مورد نیاز خود را دارند مجبور به خرید کالای خشکباری شوند. برخی فعالان بازار می‌گویند برخی واردکنندگان موبایل حتی به صادرات اقلام خشکباری بی کیفیت و ارزان روی آورده‌اند.
نتیجه سیاست‌های دولت برای افزایش صادرات محصولات خشکباری حالا به کاهش واردات موبایل منجر شده است.
دلار، فیلترینگ و رشد قیمت
هرچند برخی فعالان بازار معتقدند رشد تورم در طی سال جاری باعث کاهش فروش محصولات تکنولوژیک مثل موبایل شده برخی دیگر معتقدند که تقاضا در این بازار ( اگر دو ماه اخیر ناشی از اعتراضات را در نظر نگیریم ) تغییری نکرده است. نتیجه این موضوع کاهش تعداد کالا و افزایش قیمت‌هاست. مصداق این موضوع را می‌توان در گوشی‌های پرچمدار بازار مشاهده کرد. در حالی که واردات رسمی و رجیستری برخی گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار مانند آیفون ۱۴ ممنوع شده شاهد افزایش قیمت گوشی‌های مدل پایین‌تر مانند آیفون ۱۳ و ۱۲ در بازار هستیم.
در حال حاضر قیمت آیفون ۱۳ پرو و پرو مکس با قیمت آیفون ۱۴ رجیستر نشده در بازار برابر شده است. اتفاقی که تا پیش از این در بازار موبایل شاهد آن نبودیم. تاکید دولت بر دریافت عوارض و مالیات از واردات گوشی مسافری یا تقسیم واردکنندگان به خوشنام وغیرخوشنام هم بر پیچیدگی‌های این بازار افزوده است.
ممنوعیت گوشی‌های با قابلیت ارتباط با ماهواره ؟
طی سالهای اخیر بحث ممنوعیت یا محدود شدن واردات گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار بارها مطرح شده است. همچنین بحث ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون به دلیل آمریکایی بودن آن نیز در دستور کار قرار داشته هرچند در نهایت هیچ گاه این ممنوعیت‌ها به طور کامل اجرا نشده است. با این حال از ابتدای وارد شدن گوشی‌های آیفون ۱۴ مشخص شد که دولت به دنبال به رسمیت شناختن واردات این محصول نیست. با گذشت چندین ماه حالا به نظر می‌رسد عزم دولت بر جلوگیری از رجیستر شدن گوشی‌های آیفون ۱۴ است و تاکنن نیز گشایشی در این زمینه صورت نگرفته است.
عضو هیات مدیره اتحادیه فناوران رایانه خاطر نشان کرد: ارز برای واردات آیفون ۱۴ تخصیص داده نمی‌شود؛ و امروز هم کسانی‌که به صورت چمدانی یا مسافری اقدام به واردات این نوع گوشی می‌کنند نمی‌توانند آن را ریجستر کنند و مدت فعال بودن این مدل از تلفن همراه ۱۵ روزه تا یک ماهه است.
احسان بیات، با بیان اینکه از تاکنون هیچ شرکتی به شکل قانونی اقدام به واردات آیفون ۱۴ نکرده است، گفت: ارز برای واردات آیفون ۱۴ تخصیص داده نمی‌شود؛ و امروز هم کسانی‌که به صورت چمدانی یا مسافری اقدام به واردات این نوع گوشی می‌کنند نمی‌توانند آن را ریجستر کنند و مدت فعال بودن این مدل از تلفن همراه ۱۵ روزه تا یک ماهه است.
دلیل ممنوعیت رجیستری آیفون ۱۴ مشخص نیست و مقامات هم به طور رسمی از اظهار نظر در این باره خودداری کرده‌اند اما برخی گمانه زنی‌ها حاکی است که دولت قصد دارد جلوی رجیستر شدن دستگاه‌های با قابلیت ارتباط با ماهواره را بگیرد. در حال حاضر به جز آیفون ۱۴ یک گوشی هواوی و احتمالا در آینده نزدیک یک پرچمدار سامسونگ امکان ارتباط مستقیم با ماهواره را دارند. هرچند این ارتباط به معنی اتصال مستقیم به اینترنت نیست اما همین دارا بودن قابلیت ارتباط با ماهواره می‌تواند موضوعی امنیتی تلقی شود.