فردای اقتصاد: بیست‌ونهمین همایش ملی و دهمین همایش بین‌المللی بیمه و توسعه با موضوع «توسعه دانش‌بنیان صنعت بیمه» امروز ۱۳ آذرماه در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران برگزار شد. در این رویداد، وزیر اقتصاد بر لزوم افزایش شتاب برای هوشمندسازی صنعت بیمه و جبران سریع عقب‌ماندگی‌ها در خصوص دانش‌بنیان و دیجیتالی شدن صنعت بیمه تاکید کرد و گفت لازم است یکی از جهت‌گیری‌های عمده صنعت بیمه کشور، آماده شدن برای یک تحول دانش‌بنیان و دیجیتال باشد. مجید بهزادپور، رئیس کل بیمه مرکزی ایران نیز با شمردن آمار از سهم بیمه در اقتصاد ایران و جهان، از نقش این صنعت در رشد و توسعه اقتصادی سخن گفت. به گفته وی در حال حاضر ضریب نفوذ بیمه در ایران ۲ درصد و حق بیمه سرانه نیز حدود ۳۲۳ دلار است که در مقایسه با ضریب نفوذ ۱.۷ درصدی منطقه و حق بیمه سرانه ۱۶۳ دلاری از پیش‌گرفتن ایران در این صنعت حکایت می‌کند. با این حال هنوز نسبت به دنیا، مسیری طولانی برای پیمودن وجود دارد. بر اساس اظهارات بهزادپور، کل دارایی بیمه‌ها در دنیا بالغ بر ۳۲ هزار میلیارد دلار است و بیش از ۲۱ هزار میلیارد دلار در بخش‌های مختلف اقتصادی کشورها سرمایه‌گذاری شده که تقریبا به اندازه کل تولید ناخالص داخلی آمریکا است. موضوعی که از نقش تعیین کننده صنعت بیمه در اقتصاد جهان حکایت می‌کند.
لزوم شتاب در هوشمندسازی صنعت بیمه
سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی با ارسال پیامی تصویری در بیست و نهمین همایش ملی و دهمین همایش بین‌المللی بیمه و توسعه که امروز ۱۳ آذر به مناسبت روز ملی صنعت بیمه برگزار شد، عنوان کرد: زمانی که درباره اقتصاد دانش‌بنیان صحبت می‌کنیم، تنها منظور محصولات دانش‌بنیان و تکنولوژی به معنای سخت‌افزار فناوری‌های جدید نیست بلکه به معنای نوعی از نظم اقتصادی است که در آن دسترسی به فناوری و فرایندهای مبتنی بر فناوری‌های نو برای رقابت‌پذیرتر شدن محصولات و خدمات در اقتصاد تسهیل می‌شود. ضمن اینکه اقتصاد دانش‌بنیان به افزایش بهره‌وری و نوآوری در حوزه‌های مختلف نیز کمک‌کننده خواهد بود. از این رو لازم است یکی از جهت‌گیری‌های عمده صنعت بیمه کشور، آماده شدن برای یک تحول دانش‌بنیان و دیجیتال باشد.
وی ادامه داد: در سال گذشته در همین همایش از عنوان بیمه‌گری هوشمند استفاده کردم و با توضیح ابعادی از آن، درخواست کردم شرکت‌های بیمه و بیمه مرکزی تلاش ویژه‌ای در این زمینه انجام دهند. برخی از اقدامات صورت گرفت اما همچنان مسیرهای طی نشده و راه‌های نرفته بسیاری در حوزه هوشمندسازی بیمه و حرکت کردن به سمت یک صنعت بیمه دانش‌بنیان وجود دارد.
وزیر اقتصاد تاکید کرد: درست است که جهت‌گیری‌های درستی در پیش گرفته شده است اما سرعت تحولات با آن چیزی که جامعه نخبه ایرانی از ما توقع داشته و در صدر برنامه‌های دولت است، تناسب ندارد. باید این تحولات پرشتاب دنبال شود و انتظار می‌رود همانطور که در برخی امور همانند پرداخت خسارت آنلاین و کروکی آنلاین و امثال آن پیش‌روی داشته‌ایم، در زمینه‌های دیگر همچون تحول دیجیتال در کسب و کارهای بیمه‌ای، فرآیند و محیط بیمه‌گری و بیمه‌ستانی، رابطه بین مردم و شرکت‌های ییمه و البته بیمه و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی نیز حرکت‌های جدی انجام شود. موضوعی که تا صنعت بیمه متناسب و همجهت با خواسته و مطالبه به حق صاحبنظران و سیاستگذاران که در اسناد بالادستی کشور نیز موجود است، حرکت کرده و عقب افتادگی‌ها را جبران کند. آن زمان است که می‌توانیم شرکت‌های بیمه و صنعت بیمه پویایی داشته باشیم که خود با استقبال از تحولات آتی، زیرساخت‌های لازم را فراهم کند.
نقش تعیین‌کننده صنعت بیمه در اقتصاد جهان
مجید بهزادپور، رئیس کل بیمه مرکزی ایران در این همایش گفت: بیمه همچنان که عامل ارتقای آرامش در نزد مردم و فعالان اقتصادی و عامل ثبات اقتصادی، تجهیز پس‌اندازها و توسعه سرمایه‌گذاری، کاهش هزینه‌های مبادلاتی در اقتصاد و بهبود فضای کسب و کار به شمار می‌آید، باید اذعان داشت که یکی از پیچیده‌ترین محصولات جامعه بشری است.
وی افزود: بیمه همزمان یک ابزار مالی و یک قرارداد حقوقی است که با هم ترکیب شده و در طول رابطه بیمه‌گر و بیمه‌گذار به شکل یک خدمت یا محصول ارائه می‌شود. بیمه نیازمند زیرساخت یا زنجیره تامین فیزیکی همانند صنایع تولیدی نیست اما در برگیرنده سطح مشابهی از وابستگی‌ها و فرآیندهای پیچیده است. در صدر پیچیدگی یک محصول بیمه‌ای چالش ورود به بازار و فروش است. چالشی که ناشی از لزوم معرفی خدمت و محصول و آموزش به مصرف‌کنندگان است.
سهم بیمه از اقتصاد دنیا
رئیس کل بیمه مرکزی ایران در ادامه با ارائه آماری از وضعیت جهانی صنعت بیمه اظهار کرد: امروز صنعت بیمه با حق بیمه تولیدی نزدیک به ۷هزار میلیارد دلار ارزش داشته که ۷ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داده است. سرانه حق بیمه در جهان حدود ۸۷۵ دلار است.
وی افزود: از کل حق بیمه‌ها، ۴ هزار میلیارد دلار مربوط به بیمه‌های غیرزندگی است که ۴۹ درصد آن سهم بیمه درمان و سلامت، ۲۴ درصد بیمه‌های اشخاص و ۲۷ درصد به سایر رشته‌های بیمه‌ای مربوط است.
بزرگترین بازارهای بیمه دنیا
به گفته بهزادپور، در سال ۲۰۲۱، ایالات متحده سپس چین و ژاپن همچنان بزرگترین بازارهای بیمه دنیا را با ۵۶ درصد از حق بیمه کل جهان در اختیار داشته‌اند. همچنین ۹۰ درصد حق بیمه تولیدی جهان در اختیار ۲۰ کشور قرار دارد.
وی تصریح کرد: کل دارایی بیمه‌ها در دنیا بالغ بر ۳۲ هزار میلیارد دلار است و بیش از ۲۱ هزار میلیارد دلار در بخش‌های مختلف اقتصادی کشورها سرمایه‌گذاری شده است. حقوق صاحبان سهام بیمه‌ها نیز در دنیا حدود ۴هزار میلیارد دلار است. از این رو بیمه‌ها تقریبا به اندازه کل تولید ناخالص داخلی ایالات متحده در اقتصاد جهان سرمایه‌گذاری کرده‌اند که از نقش تعیین کننده صنعت بیمه در اقتصاد جهان حکایت می‌کند.
نقش بیمه در اشتغال ایران
رئیس کل بیمه مرکزی در ادامه به تشریح وضعیت صنعت بیمه در کشور پرداخت و گفت: صنعت بیمه ایران نیز در دهه‌های اخیر پیشرفت‌های مهمی را تجربه کرده است. در بخش بیمه بازرگانی ۳۶ بیمه وجود دارد که به جز شرکت بیمه ایران، دیگر شرکت‌ها غیردولتی بوده و ۲۰۰ هزار نفر در شرکت‌های بیمه، شبکه نمایندگی، کارگزاری بیمه و بخش‌های ارزیابی خسارت اشتغال دارند و این نشانگر نقش بسیار مهم بیمه در اشتغال کشور است.
وی افزود: در حال حاضر مجموع سرمایه تحت پوشش بیمه در ایران، فقط در زمینه ریسک‌های بزرگ همچون سیل و زلزله، حمل و نقل هوایی و دریایی، پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها حدود ۵۰۰ میلیارد یورو است. ضریب نفوذ بیمه کشور نیز در حال حاضر ۲ درصد و حق بیمه سرانه نیز در ایران حدود ۳۲۳ دلار رسیده که در مقایسه با ضریب نفوذ ۱.۷ درصدی منطقه و حق بیمه سرانه ۱۶۳ دلاری قابل مقایسه است.
رشد ۶۲ درصدی فروش بیمه‌نامه در ۷ ماهه ۱۴۰۱
بهزادپور ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ صنعت بیمه بالغ بر ۱۱۵ هزار میلیارد تومان حق بیمه تولید کرد که از این رقم بیش از ۶۵ هزار میلیارد تومان، صرف پرداخت خسارت شد و مابقی آن نیز ذخیره و در امور مختلف اقتصادی کشور سرمایه‌گذاری شده است تا در زمان وقوع حوادث در امر پرداخت خسارت مصرف شود. حق بیمه تولیدی صنعت در ۷ ماه نخست سال ۱۴۰۱ با رشد ۶۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، به ۹۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین در پایان ۷ ماه ابتدای سال جاری سهم بخش غیردولتی از بازار بیمه به بیش از ۷۵ درصد افزایش یافته است.
به گفته رئیس کل بیمه مرکزی، در سال گذشته نزدیک به ۲۵ میلیون وسیله نقلیه و رانندگان آنها تحت پوشش بیمه شخص ثالث و حوادث راننده قرار گرفتند و حدود یک میلیون و ۴۶۰ هزار مورد خسارت بابت خسارت‌های جانی و مالی در جریان حوادث رانندگی پرداخت شده است که ارزش ریالی آن بالغ بر ۲۳ هزار میلیارد تومان است. همچنین حدود ۳۶۶۰ میلیارد تومان بابت خسارت‌های بدنی مربوط به آن دسته از مسببین حادثه که در محل حضور نداشته یا بیمه شخص ثالث اختیار نکرده بودند و برخی کمک‌های دیگری پرداخت شده است.
وی اضافه کرد: صنعت بیمه همچنین به منظور کمک به نیروی انتظامی و برخی دیگر از دستگاه‌های برای کاهش حوادث جاده‌ای طی دوره سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، حدود ۳.۷ هزار میلیارد تومان پرداخت مستقیم داشته که ارزش روز آنها نزدیک به ۱۵ هزار میلیارد تومان است.
بهزادپور ادامه داد: در زمینه بیمه درمان هم حدود ۱۷ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر تحت پوشش بیمه درمان تکمیلی هستند که در سال گذشته بالغ بر ۲۲ هزار میلیارد تومان خسارت دریافت کرده‌اند. همچنین صنعت بیمه با پرداخت ۱۰ درصد حق بیمه‌های شخص ثالث به وزارت بهداشت کمک کرده تا مجروجان حوادث رانندگی به صورت رایگان تحت درمان قرار گیرند. صنعت بیمه از این بابت طی دوره ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ بالغ بر ۱۰هزار میلیارد تومان به وزارت بهداشت کمک مستقیم کرده که ارزش روز آن حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان است. در پایان سال ۱۴۰۰، تعداد بیمه شدگان بیمه‌های زندگی به حدود ۲۸ میلیون نفر رسیده است.
نقش صنعت بیمه در رشد و توسعه اقتصادی
رئیس کل بیمه مرکزی در ادامه سخنرانی خود همایش روز ملی بیمه به نقش صنعت بیمه در رشد و توسعه اقتصادی کشور اشاره و گفت: در صنعت بیمه در کنار پرداخت خسارت، نقش مهمی نیز در تامین مالی اقتصاد، سرمایه‌گذاری و رشد و توسعه اقتصادی بازی می‌کنند. این صنعت با در اختیار داشتن ۱۴۰ هزار میلیارد تومان ذخایر بیمه‌ای تا پایان سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۱۲۳ هزار میلیارد تومان در اقتصاد کشور سرمایه‌گذاری کرده است که ارزش روز آن در پایان سال گذشته به بیش از ۱۶۳ هزار میلیارد تومان می‌رسد.
به گفته وی، بیمه در مقابله با تحریم‌های ظالمانه نیز در خط مقدم بوده است. یکی از اصلی‌ترین و نخستین بخش‌هایی که همواره مورد اصابت تحریم‌ها قرار می‌گرفته اما خوشبختانه صنعت بیمه توانست با تدابیری که اندیشید از این مسائل تا حد زیادی عبور کرده و کلیه ریسک‌های فاقد پوشش بیمه‌ای را توسط شرکت‌های بیمه داخلی و سایر سازوکارهای بیمه داخلی تحت پوشش قرار دهد. در زمینه مقابله با حوادث طبیعی و مدیریت ریسک‌های آن نیز بعد از ۱۵ سال نهایتا در سال گذشته صندوق بیمه حوادث طبیعی شروع به کار کرد و امسال، دولت مبلغ قابل توجهی بالغ بر ۲۵۰۰ میلیارد تومان به آن اختصاص داد که با مبلغ اختصاصی سال قبل جمعا به ۵۲۰۰ میلیارد تومان رسید.
اینشورتک‌ها بازار بیمه را به نفع مردم تغییر خواهند داد
به گفته رئیس کل بیمه مرکزی ایران، سه مورد صدور پروانه فعالیت شرکت‌های بیمه تخصصی جدید در حوزه اتکایی و ۲ مورد صدور پروانه در حوزه زندگی، اصلاح آیین‌نامه صلاحیت حرفه‌ای مدیران (آیین‌نامه ۹۰)، آماده‌سازی سامانه نرم‌افزاری ارزیابی ریسک در رشته بیمه خودرو، آماده‌سازی سوییچ بیمه، عنوان یکپارچه کننده صنعت بیمه و اکوسیستم بیمه، آماده‌سازی سامانه کشف تخلف و تقلب مبتنی بر هوش تجاری، آماده‌سازی سامانه ثبت و اعلام تخلفات در صنعت بیمه، تدوین سند پدافند غیرعامل بیمه مرکزی و تدوین چارچوب عرضه محصول تکافل در شرکت‌های بیمه تنها بخشی از عملکردها و اقدامات مهم بیمه مرکزی در ماه‌های سپری شده از سال جاری بدوه است.
وی تصریح کرد: با وجود تمامی این پیشرفت‌ها، وضعیت ما در صنعت بیمه هنوز مطابق انتظارات مردم و دولت و حتی دست‌اندرکاران صنعت نیست و باید تلاش و ابتکارات بیشتری در جهت میل به انتظارات به حق جامعه در راستای سند تحول دولت سیزدهم به کار گرفته شود. محوریت توسعه دانش‌بنیان صنعت بیمه، راهبرد مهم ما برای میل به این هدف خواهد بود.
به باور بهزادپور، شناخت کامل صنعت بیمه، دارا بودن دانش بیمه‌ای و بالا بردن شفافیت در کنار گسترش فناوری‌های نوین مالی به اینشورتک‌ها کمک می‌کند بازار بیمه را به شکلی برنده اداره کنند و مردم نیز از این تسهیلات بیشتر بهره‌مند شوند.
کلمه اینشورتک از دو عبارت بیمه (Insurance) و تکنولوژی (Technology) تشکیل شده و الهام گرفته شده از اصطلاح فین‌تک (Fintech) است. اینشورتک به شرکت‌های بزرگ بیمه کمک می‌کند تا راه‌حل‌های جدیدی را خارج از مدل‌های سنتی تجربه کنند. این راه‌حل‌ها می‌تواند شامل خدمات بیمه‌ای با قیمت‌های مختلف، بیمه برای مشاغل کوچک و بیمه‌های اجتماعی شود. اینشورتک همچنین به شرکت‌های بیمه دسترسی به جریان‌های داده باز با کمک اینترنت اشیا را فراهم می‌کند که یک سیستم قیمت‌گذاری پویا براساس شرایط بازار و رفتار مشتری ایجاد می‌کند.
بهزادپور در ادامه به اهم برنامه‌های بیمه مرکزی در صنعت تحول دولت و به محورهای مهم آن پرداخت و ارتقای جایگاه صنعت بیمه در تعیین مالی سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها، تحول دیجیتالی در عرصه‌های مختلف محصولات و ارائه خدمات و کاهش تصدی‌گری، ارتقا و تقویت نظارت موثر و هوشمند، مقررات‌زدایی و تسهیل فرایندهای اخذ مجوز و فعالیت در حوزه کسب‌وکارهای صنعت بیمه را از مهم‌ترین محورهای این موضوع به شمار آورد. وی افزود: بر مبنای این محورها بیش از ۲۰ پروژه اجرایی از ابتدای امسال در بیمه مرکزی تعریف شده و به اجرا درآمده و مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از پیاده‌سازی شیوه نظارت هوشمند بیمه مقررات‌زدایی و کاهش تصدی‌گری دولت از طریق اصلاح مقررات و آیین‌نامه‌های مربوط، اجرای پروژه ارزیابی آنلاین خسارت و پرداخت الکترونیکی خسارت موسوم به بیمانی، راه‌اندازی مرکز نوآوری صنعت بیمه، ایجاد نطام بیمه‌های تکافل در قالب عرصه محصولات جدید بیمه‌ای، ایجاد زمینه‌های قانونی برای انتشار اوراق بهادار بیمه‌ای با همکاری سازمان بورس، اجرای طرح تامین پوشش بیمه‌های درمانی تکمیلی، تجمیع اطلاعات بیمه‌شدگان درمان تکمیلی یا هاب درمان، ارائه خدمات الکترونیکی تصادف یا کروکی آنلاین، اتصال به پنجره ملی خدمات هوشمند دولت، و توسعه مرکز داده پشتیبان در مواقع بحران.
رئیس کل بیمه مرکزی در پایان تاکید کرد: برای برنامه هفتم به دنبال افزایش ضریب نفوذ، افزایش سهم بیمه‌های زندگی، اصلاح قوانین به منظور فراهم کردن امکان تاسیس و فعالیت سایر عرضه‌کنندگان خدمات بیمه‌ای از جمله موسسات بیمه تمام دیجیتالی و مجازی، تقویت زمینه‌های قانونی نظارت تداوم کاهش بیمه اتکایی اجباری، حذف عوارض دریافتی از بیمه‌های بازرگانی و معافیت از مالیات بر ارزش افزوده، ایجاد موسسات تضمین تحت نظارت بیمه مرکزی و تاسیس مراکز داوری بیمه‌ای هم هستیم.
در بخش دیگری از رویداد سید محمد کریمی، دبیر کل سندیکای بیمه‌گران ایران با تاکید بر اهمیت سرمایه انسانی و مدیریت ریسک در صنعت بیمه توضیح داد: در این صنعت باید به نخبه‌گزینی عادت کنیم و برای نیروی انسانی موجود هم ایجاد انگیزه کنیم. وی ادامه داد: گواهینامه‌هایی که در آیین‌نامه ۹۰ تدارک دیده شده و همچنین آموزش‌هایی که در سندیکای بیمه‌گران در دست اقدام است باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد تا پویایی و اجرای صحیح‌تر قوانین بهتر امکان‌پذیر شود.