انتشار تصاویر علی فروغی در میان حمله‌کنندگان به سفارت انگلیس در تهران، بار دیگر بحث واقعه حمله به این سفارت خانه در دهه سوم انقلاب را بر سر زبان‌ها انداخت. اگر در دهه ۵۰ شمسی (دهه ۷۰ میلادی) حمله به سفارتخانه کشورها (خصوصا آمریکا) در جهان به یک مد در میان فعالان انقلابی چپ تبدیل شده بود، اما سه دهه بعد و در زمانی که ایران پیشگام تئوری «گفت‌وگوی تمدن ها» بود، حمله به سفارتخانه کشورهای مختلف نه توجیه انقلابی داشت، نه توجیه دیپلماتیک. با این حال حمله به سفارت انگلیس ضمن مخفی نگاه داشتن اسامی گردانندگان آن، تبدیل به پله ترقی مهمی برای برخی افراد شد. این درحالی بود که اتفاقا این حمله چند ماه بعد با مخالفت رهبر انقلاب روبه رو شده بود. رهبر انقلاب بعدها در دیدار با دانشجویان گفتند: «در قضیه اخیر اشغال آن سفارت خبیث [انگلیس]، احساسات جوانان درست بود، ولی رفتنشان [به داخل سفارتخانه]درست نبود. من اجتماعات دانشجویی را تأیید می‌کنم، اما با تندروی در این اجتماعات مخالفم.»
با این حال ظاهرا آنها که سفارت انگلیسی را در سال ۹۰ تخریب کردند، هیچگاه حتی مورد بازخواست نیز قرار نگرفتند. بلکه از مواهب این اقدام نیز بهره‌مند شدند.
چرا حمله اتفاق افتاد؟
۸ آذر سال ۱۳۹۰ درحالی که چندماهی بود اختلافات میان اصولگرایان و تیم احمدی نژاد بالا گرفته بود، با هماهنگی و سازماندهی صورت گرفته عده‌ای که با عناوین بسیج دانشجویی شناخته میشدند، به سفارت انگلیس حمله کرده و ضمن پایین کشیدن پرچم این کشور، وسایل سفارت را تخریب کردند. همزمان با این حله به باغ سفارت انگلیسی در محله قلهک تهران نیز حمله شد و شش تن از کارمندان سفارت گروگان گرفته شدند. گروگان‌ها البته بعد از چند ساعت با حضور پلیس دیپلماتیک در محل آزاد شدند.
بهانه دانشجویان این بود که «احتمال دست داشتن دولت انگلیس در ترور دکتر مجید شهریاری» وجود دارد. همچنین آنها از اقدام مجلس در کاهش روابط با دولت انگلیس حمایت کرده بودند. دو روز قبل از آن یعنی یکشنبه ۶ آذرماه مجلس مصوبه کاهش روابط بین ایران و بریتانیا به سطح کاردار تصویب کرده بود. روز بعد نیز شورای نگهبان بلافاصله مصوبه مجلس را تایید کرد. اما بهانه مجلس چه بود؟ روز جمعه ۴ آذرماه جورج آزبورن، وزیر دارایی بریتانیا، از اعمال تحریم‌های مالی تازه علیه ایران خبر داده بود و این سرآغاز اقدام کسانی شد که ضمن داشتن حمایت در نهادهایی، چون مجلس و بسیج دانشجویی دست به اقدام خرابکارانه زدند.
در این زمینه مجلس نقش مهمی داشت که بعدها نیز احمدی نژاد آنها را متهم کرده بود که به عمد چنین اتفاقی را رقم زدند. از مهم‌ترین حامیان این حمله در مجلس می‌توان به علاءالدین بروجردی، اسماعیل کوثری، حمید رسایی که البته شهردار فعلی تهران علیرضا زاکانی اشاره کرد.
زاکانی همان زمان گفته بود: اقدام خودجوش دانشجویان در اعتراض به سفارت انگلیس، برآمده از یک خشم مقدس بود.
عوامل حمله چه کسانی بودند؟
باوجود آنکه یک دهه از حمله به سفارت انگلیس گذشته هنوز وقایع مربوط به آن روز ناگفته‌هایی دارد که بیرون آمدن تنها یک عکس بار دیگر موضوع را بر سر زبان‌ها انداخت. اخیرا تصاویر مربوط به حضور علی فروغی از اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق در حال ورود به سفارت انگلیس منتشر شده است. او مزد حمله به سفارت را با نشستن بر کرسی ریاست یکیاز مهم‌ترین شبکه‌های صداوسیما دریافت کرده است.
اما آیا او تنها کسی بود که از خوان این نعمت بهره‌مند شد؟
محمد مهدی تهرانی فرمانده وقت بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس بعدها اعتراف کرده بود در آن حمله «نیروهای بسیج دانشجویی تنها نبودند» بلکه «بسیاری از نهادهای امنیتی، اطلاعاتی، سیاسی و دولتی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم نقش داشتند»
تهرانی مشخصا به نام هایی، چون «شهردار وقت تهران، اعضای شورای شهر تهران، برخی نمایندگان مجلس، پلیس، بسیج و برخی کارمندان روزنامه ایران» اشاره کرده است.
به گفته فرمانده سابق بسیج تربیت مدرس، مرتضی طلایی، عضو شورای شهر تهران در زمان حمله همراه بولدوزر شهرداری مقابل باغ قلهک حضور داشت و اسماعیل کوثری، علیرضا زاکانی و حمید رسایی ازجمله نمایندگانی بودند که او مدعی شد حامیان این حمله بودند.
تهرانی بعدها در این سمت‌ها فعالیت کرد: عضو شورای سردبیری سایت خبری رجانیوز، عضو شورای سردبیری هفتهنامه ۹دی، عضو شورای سردبیری نشریه برداشت اول متعلق به مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری، معاون سردبیر ایرانزمین (بخش استانی روزنامه ایران) و عضویت شورای نظارت بر تشکلهای دانشجویی در دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)
مجتبی امینی ارمکی: مجتبی امینی از بازیگری در چند نقش فرعی در سینما بعد از این اتفاقات به تهیه کنندگی دو فصل از سریال «گاندو» ارتقاء پیدا کرد. او بعدها به هیات مدیریه موسسه فرهنگی شهید آوینی منصوب شد و در انتخابات سال ۱۴۰۰ مسئولیت بخش فرهنگی ستاد ابراهیم رئیسی به او سپرده شد. حالا نیز احتمال منتظر پست جدید خود نشسته است.
از دیگر چهره‌هایی که در تصاویر پخش شده از حمله به سفارت می‌توان یافت تصویر حسین دلیریان، است. او دبیر دفاعی و امنیتی سابق خبرگزاری «تسنیم» است. تصویر او در حالی در شبکه‌هایی اجتماع دست به‌دست می‌شود که با مشت‌های گره کرده‌اش غنیمتی که از باغ سفارت برداشته را پیروزمندانه بر سر دست گرفته است.
براساس گفته‌های مهدی تهرانی فرمانده وقت بسیج دانشگاه تربیت مدرس در زمان وقوع حمله، وحید شاکری، مدیرکل امور رسانه‌های معاونت ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری در دولت دهم و همچنین حسین قدیانی، فرمانده سابق سازمان دانشجویی نیز در زمان حمله آنجا حاضر بودند.
حسین قدیانی: حسین قدیانی یکی دیگر از حاضران در حمله به سفارت بود. او رئیس وقت سازمان بسیج دانشجویی بود. او با قدیانی نویسنده روزنامه وطن امروز متفاوت است. قدیانی بعدها به ریاست سازمان «بسیج علمی پژوهشی و فناوری» کشور رسید تا اموران نخبگانی زیردستش اداره شود. قدیانی در سال ۹۴ و در تایید اقدام خود در حمله به سفارت انگلیس با افتخار اعتراف کرده بود: برای نخستین بار بعد از ابتدای انقلاب دانشجو جسارت کرد که مانند اول انقلاب روحیه انقلابی از خود نشان بدهد این یک نگاه ارزشی از نظر بنده است. یعنی دانشجو احساس کرد در این نظام نقش دارد و حتی حاضر شد هزینه‌های آن را هم بدهد.»
امین اسدی: او از فعالان فضای مجازی اصولگرایان است که در جریان اشغال سفارت انگلیس می‌توان تصویر او را دید. اسدی هم اخیرا به سمت مشاوره رئیس سازمان دامپزشکی کشور منصوب شده و خبرگزاری‌های اصولگرا مرتبا اخبار مربوط به او را به صورت پررنگ بازتاب می‌دهند.
سیدحسین میر اسماعیلی: سال ۹۸ و در حالی که جریان اصلاحات برای نخستین بار تمام اعضای شورای شهر تهران را در اختیار داشت، انتصاب یکی از حمله‌کنندگان به سفارت انگلیس در روابط عمومی شهرداری منطقه ۴ بسیاری را در شوک فرو برد. این اقدام نشان می‌داد پله‌های ترقی برای حمله‌کنندگان به سفارت در هیچ دوره و دولتی محدودیت ندارد.
علی جمشیدی: خبرنگار خبرگزاری فارس بود که اخیرا مزد حضورش در حمله به سفارت انگلیسی را با انتصاب در مدیریت عامل شرکت کارخانجات زمزم دریافت کرده است. کارخانجات زمزم که در زمان رژیم پهلوی با عنوان «پپسی کولا» بنیانگذاری شده بود مجموعه کارخانجاتی است با ۱۶ شرکت که در تملک بنیاد مستضعفان است.
همچنین گفتنی است اسامی زیر از اعضای شورایی بودند که خود را «شورای متحصنین لانه فتنه گری روباه پیر» خوانده بودند.
۱. محمد جواد نیک روش؛ بعدها مسئول بسیج دانشگاه امام صادق و مسئولیت بسیج دانشجویی کل کشور را برعهده گرفت. او همچنین در ابتدای دولت از سوی برخی به عنوان گزینه‌ای برای استانداری گیلان مورد حمایت بود.
۲. محمد سعید سرافراز؛ فعال دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف که در آبان سال ۹۸ عضو هیأت مدیره همراه اول شد.
۳. علی نورایی؛ فعال دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی
۴. امین حسنی؛ فعال دانشجویی دانشگاه علم و صنعت
۵. مصطفی مستاجران؛ فعال دانشجویی دانشگاه خواجه نص یر
۶. حسین پیشوا؛ دبیر سابق شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی، مسئول ۲ دوره بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر
۷. محمد مهدی صفار؛ فعال دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران: او فرزند صفار هرندی از معاونان موسسه کیهان و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
در نتیجه اقدامات این افراد ایران ناگزیر شد یک میلیون و ۳۰۰ هزار پوند غرامت به انگلستان پرداخت کند. رقمی که معادل امروز آن به ریال چیزی در حدود ۵۰ میلیارد تومان را خواهد بود.
منبع: انتخاب