فردای اقتصاد: بورس تهران معاملات امروز را با رشد هر چند کم‌رمق نماگرها آغاز کرد و شاخص کل تا پایان بازار نیز مثبت باقی ماند با این حال سهامداران شاهد نوسان چندباره در قیمت‌ها بودند. معاملات امروز بازار سهام چندان قوی آغاز نشد اما پس از حدود نیم ساعت از آغاز دادوستدها شاهد بهبود فضای کلی بازار بودیم که یک خبر یا بهتر بگوییم شایعه مجددا شرایط را تغییر داد. یکی از مهمترین خبرهایی که بورس امروز را متاثر کرد و با تغییر مسیر نماگرها و اثرگذار بر کل بازار، در نهایت شاخص هم‌وزن را به سطوح قرمز تابلو هدایت کرد، خبرهای متناقض از سیاست مجلس در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا بود.
ماجرا چه بود؟
صبح امروز رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی خبری در خصوص مخالفت مجلس با عرضه خودرو در بورس کالا منتشر کرده و به نقل از علی جدی، نایب رئیس دوم کمیسیون صنایع و معادن مجلس نوشتند «مجلس موافق عرضه خودرو در بورس نیست». همین خبر کافی بود تا شاهد افزایش عرضه در سهام خودرویی و سرایت این جو منفی که کل بازار باشیم.
یک ساعت بعد اما گفتگوی دیگری از این نماینده مجلس منتشر شد که توانست تا حدودی صف‌های فروش را سبک‌تر کند. گفتگویی که خبر منتشر شده در ساعات میانی بازار را کاملا نقض می‌کرد. علی جدی این‌بار در گفتگو با خبرگزاری تسنیم «تداوم عرضه خودرو در بورس کالا را از الزامات تعادل بازار» خوانده و گفته بود: عرضه محصولات در بورس کالا به شفافیت و رقابت در بخش های واقعی اقتصاد کمک می کند. در حال حاضر کمبود عرضه خودرو، رقابتی نبودن تولید و ممنوعیت واردات عامل شکل‌گیری قیمت‌های کاذب در حاشیه بازار است و بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت‌های فعلی خودرو، نرخ‌های واقعی نیستند.
در این خصوص بخوانید: اظهارات جنجالی یک نماینده درباره خودرو در بورس
به هر حال انتشار دو اظهارنظر متفاوت در عرض یک ساعت توانست تعادل بازار سهام را بر هم زند. در این میان نیز بنا بر تجربیات گذشته، در فضای منفی همیشه خبرهای منفی بازتاب بیشتری پیدا می‌کنند. آن هم خبری که در نگاه دنبال‌کنندگان فضای مجازی، از سویی شخصی موثق و در رسانه‌ای موثق منتشر شده و از این رو قابل اعتماد تلقی می‌شود اما در مدتی کوتاه تکذیب می‌شود.
مقاومت‌های تکراری
عرضه خودرو در بورس کالا شاید تجربه بیرونی (سایر کشورها) نداشته باشد اما می‌توان آن را یکی از مهمترین و مثبت‌ترین اتفاقات اقتصادی کشور طی سال جاری عنوان کرد که امیدها به حذف قیمتگذاری دستوری را نه تنها در این صنعت، بلکه در گروه‌های دیگری که درگیر این موضوع هستند، هم بسیار پررنگ کرده است و قبل از اجرا نیز هر بار خبری از آن به گوش می‌رسید شاهد واکنش مثبت سهامداران و رشد قیمت سهام خودروسازان بورسی بودیم.
با این حالی مدتی است شاهد ایجاد فضایی منفی در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا هستیم. فضایی که در زمان عرضه سایر کالاها در بورس کالا نیز به واسطه برخی مقاومت‌ها به ویژه از سوی سیاستمداران برای بازگشت رانت گذشته، شاهد آن بودیم. نکته جالب توجه اما آنکه بعد از عرضه این کالاها و رقابت در فضایی شفاف، هر گونه اظهار نظر یا مقاومتی از سوی اشخاص و مقامات با واکنش منفی مردم مواجه شده و عموما برچسب «رانت‌خوار» به این افراد زده می‌شود که نشان از تمایل فعالان بازارها و عموم مردم به دادوستد کالاها در فضایی شفاف و رقابتی دارد. این اتفاق در خصوص خودرو نیز در حال تکرار است.
قیمت خودرو طی هفته‌های گذشته متاثر از افزایش انتظارات تورمی و رشد قیمت دلار، روندی صعودی به خود گرفته و در این میان گروهی بورس کالا را متهم اصلی این افزایش قیمت عنوان می‌کنند و در تلاش برای تغییر این رویه هستند.
این در حالی است که بورس کالا، یک بازار و بستر معاملاتی است. یک بازار از دو سمت عرضه و تقاضا تشکیل می‌شود که در صورت عدم دخالت یک عامل خارجی، امکان افزایش یا کاهش قیمت‌ها را ندارد مگر اینکه دو متغیر عرضه و تقاضا با تغییراتی مواجه شوند. بنابراین از این منظر نمی‌توان افزایش قیمت خودرو یا عدم افزایش قیمت متناسب محصولات مختلف را به عرضه این محصولات در بورس کالا ربط داد.
با این حال باید توجه داشت هدف از عرضه خودرو در بورس‌کالا رسیدن به یک قیمت واقعی و کاهش التهاباتی است که طی چند سال اخیر در این صنعت مشاهده شده و در واقع تا زمانی که عرضه‌ها به صورت مداوم و با حجمی به میزان تقاضای بازار نباشند، نمی‌توان به این هدف رسید. از این رو هر گونه سنگ‌اندازی در ابتدای کار و جلوگیری از تداوم این مهم می‌تواند حتی شرایطی نامناسب‌تر از گذشته را حاکم کند و رمز موفقیت طرح عرضه خودرو در بورس کالا نیز ادامه یافتن منظم و مستمر آن با استراتژی برقراری تعادل میان عرضه و تقاضا است.
تبادل نظر