ماجرای اختلاف آماری «شگویا»

فردای اقتصاد: پتروشیمی تندگویان به عنوان تنها شرکتی که محصول مهم و استراتژیک PET گرید بطری را در ایران تولید می‌کند، نقش مهمی در صنعت پتروشیمی، پلیمر و پلاستیک ایران ایفا می‌کند. این شرکت در سال ۱۳۷۷ با هدف تولید PET (پلی‌اتیلن ترفتالات) با ظرفیت اسمی ۸۸۷ هزار تن در سال و PTA (اسید ترفتالیک خالص) با ظرفیت اسمی ۷۰۰ هزار تن در سال تاسیس شد. پتروشیمی تندگویان زیر مجموعه هلدینگ بزرگ خلیج فارس می‌باشد و ۴ محصول، اسید ترفتالیک، گرید بطری، گرید الیاف و مواد نخ پلی استر را در سبد فروش این شرکت می‌توان مشاهده کرد.

این شرکت همچنین مواد اولیه خود را که ۸۱ درصد بهای تمام شده محصولاتش را شامل می‌شود از سه پتروشیمی نوری، فناوران و مارون تامین می‌کند. مواد اولیه‌ای که این شرکت به صورت مستقیم در ساخت محصولاتش به کار می‌برد، شامل پارازایلن پتروشیمی نوری (۵۴درصد سهم مواد اولیه PET را شامل می‌شود) و نواتیلــن گالیــگل پتروشیمی مارون (۳۴ درصد مواد مصرفی محصولات این شرکت را شامل می‌شود) می‌شود که قیمت آن‌ها در بهای تمام شده محصولات این شرکت تاثیر بسزایی دارد.

اسید ترفتالیک، گرید بطری و گرید الیاف ۳محصول اصلی تندگویان هستند که عمده تولید و فروش این شرکت را شامل می‌شود. اسید ترفتالیک بیشترین حجم تولید این شرکت را شامل می‌شود که به عنوان ماده اولیه ساخت پت گرید بطری و پت گرید الیاف استفاده می‌شود. گرید بطری و گرید الیاف نیز ۴۹درصد تولید و بیش از ۹۰ درصد فروش این شرکت را شامل می‌شود و دو محصول اصلی این شرکت برای عرضه در بورس کالا به حساب می‌آیند.

وضعیت فروش گرید بطری این شرکت در تیر ماه با میزان ۲۴,۲۰۰ تن، افت ۳۰ درصدی نسبت به خردادماه را ثبت کرده است. پس از شکستن رکورد فروش این شرکت در اردیبهشت ماه با ۳۸ هزار تن و ۳۴هزار تن در خرداد این سطح از کاهش فروش که عمدتا از محل موجودی کالا صورت میگرفت قابل پیش‌بینی بود.

وضعیت تولید این محصول در تیر ماه نیز با ۲۰هزار تن نسبت به اوج تولید این شرکت در اردیبهشت‌ماه با افت ۱۸ درصدی مواجه شده است، همچنین نرخ فروش این محصول در تیر ماه با ۳۵۹ میلیون ریال در هر تن با کاهش ۲.۵درصدی نسبت به خرداد ماه روند کاهشی به خود گرفته است.

پتروشیمی تند گویان در فروش گرید الیاف در تیر ماه توانسته میزان فروش ماه گذشته خود را تکرار کند. اما نسبت تولید تیرماه به بالاترین سطح تولید از ابتدای سال یعنی اردیبهشت ماه کاهش ۲۰ درصدی در گزارش‌های ماهانه این شرکت را نشان می‌دهد. از سوی دیگر در اطلاعیه‌ای که این شرکت در ۱۵ مرداد منتشر کرد، صادرات گرید الیاف بنا بر دستور نهادهای نظارتی به دلیل تقاضای بالا و ایجاد رقابت در بازارهای داخل ممنوع اعلام شد؛ اما از آنجا که این شرکت از ابتدای سال جاری صادرات قابل توجهی در این زمینه ثبت نکرده است به نظر نمی‌رسد اثر قابل توجهی روند فروش و تولید ماه‌های آینده این محصول را شاهد باشیم. نرخ فروش این محصول نیز که از دی ماه۱۴۰۰ رشد ۳۳درصدی را از خود نشان داده بود روند نزولی را در تیر ماه به خود دید و افت ۲.۷درصدی را نسبت به ماه قبل ثبت کرد و به ۶ ماه رشد نرخ این محصول پایان داد.

در نهایت نسبت به وضعیت سودآوری این شرکت در ماه های آینده باید نگاهی به مواد اولیه داشت که در صورت تامین به موقع و مناسب آن میتوان احتمال ادامه روند تولید و فروش این شرکت با روند کنونی را در مرداد ماه پیش‌بینی کرد.

بررسی حواشی پیرامون پتروشیمی تندگویان

همواره شایعاتی مبنی بر صادرات محصولات پتروشیمی تندگویان به خارج از کشور مطرح بوده است. شایعاتی که این شرکت را به تخطی از دستورالعمل وزارت صمت که این شرکت را موظف کرده است تمامی محصولات خود را در بورس کالا عرضه کند، محکوم می‌کرد. بررسی‌های مقایسه‌ای از میزان معاملات بورس کالا و گزارش‌های ماهانه این شرکت در سامانه کدال نشان می‌دهد که این شرکت در ۴ماهه نخست سال سال جاری ۲۰۰هزار و ۷۰۰ تن در بورس کالا تحویل محصول را ثبت رسانده است اما در گزارش‌های ارسالی روی سامانه کدال، ۲۲۱هزار تن فروش محصول را در این بازه زمانی ثبت کرده است. بررسی‌ها اما نشان می‌دهد تفاوت ۲۰هزار تنی در نوع معاملاتی که به صورت سلف در بورس کالا منعقد می‌شوند عمدتا ناشی از معاملاتی است که زمان تحویل آن‌ها در ماه‌های آتی ثبت شده است و یا از تاخیر در تحویل کالاهایی است که زمان تحویل آن‌ها روزهای آخر ماه ثبت شده و با تاخیر چند روزه در فروش ماه بعد ثبت می‌شود.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد شایعات پیرامون این شرکت مبنی بر صادرات پت نساجی به دلیل اشتباه محاسبه قراردادهای این شرکت در آمار معاملات فیزیکی صورت گرفته است که زمان تحویلشان مربوط به ماه‌های آینده است؛ به دلیل اینکه حجم فروش با تاخیر و پس از تحویل به مشتری در صورت‌های مالی و گزارشات فروش ماهانه شرکت خود را نشان می‌دهد.