رویترز نوشت: یورش‌های روز شنبه در بغداد، نخستین آزمون نخست وزیر محمد السودانی است که در ماه اکتبر پس از یک سال بن‌بست سیاسی به قدرت رسید و اکنون باید مسیر دیپلماتیک ظریفی را طی کند.
بانک مرکزی آمریکا در ماه نوامبر کنترل‌های شدیدتری را بر معاملات بین‌المللی دلار توسط بانک‌های تجاری عراق اعمال کرد. این اقدام به منظور توقف انتقال دلار به ایران و اعمال فشار بیشتر همراه با تحریم‌های آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای تهران انجام شد و تهران را در تامین دلار با مشکل مواجه کرد.
عقیل الفتلاوی، نماینده شیعه مجلس عراق، واشنگتن را به استفاده عمدی از مقررات جدید به عنوان یک سلاح سیاسی متهم کرد. او گفت: "آمریکایی‌ها از محدودیت‌های سفت و سخت نقل و انتقال دلار به عنوان پیام هشداردهنده به نخست وزیر سودانی استفاده می‌کنند تا با منافع آمریکا همراه باشد. پیام آمریکا در واقع این است که فعالیت علیه منافع ما می‌تواند منجر به سرنگونی دولت شما شود".
یک مقام ارشد بانکی گفت که ایالات متحده پیام روشنی به مقامات عراقی ارسال کرد: قوانین جدید را رعایت کنید وگرنه بانک مرکزی عراق با جریمه مواجه خواهد شد.
سودانی متکی به نظر مثبت واشنگتن جهت حصول اطمینان از تداوم دسترسی به درآمدهای نفتی و منابع مالی کشورش است. او همچنین برای مبارزه با شبه نظامیان داعش به کمک واشنگتن نیاز دارد.
این درحالیست که سودانی با حمایت شبه‌نظامیان قدرتمند و تحت حمایت تهران به قدرت رسید، بنابراین نمی‌تواند ایران را از خود دور کند. به گفته احمد یونس، تحلیلگر سیاسی مستقر در بغداد، نخست وزیر عراق با چالشی درهم تنیده در مورد چگونگی سیاست ورزی متوازن با دو دشمن قدیمی یعنی واشنگتن و تهران، است که در عین حال دوستان عراق هستند. انجام این کار بسیار سخت است و السودانی در حال عبور از طنابی بسیار نازک است.»
شبکه‌های قاچاق ارز
تهران برای تثبیت اقتصاد خود به دلار نیاز دارد، زیرا تحریم‌های آمریکا از سال ۲۰۱۸ و خروج ناگهانی آمریکا از برجام، بسیار تشدید شد. ریال ایران از ۱۶ سپتامبر، حدود ۳۰ درصد ارزش خود را از دست داده است. برای سال‌ها، ایران از شرکت‌های کاغذی از عراق تا ترکیه برای به‌دست آوردن دلارهای مورد نیاز خود برای معاملات بین‌المللی و تامین مالی نمایندگان خود در سراسر خاورمیانه استفاده کرده است.
دو مشاور بانک‌های خصوصی عراق که به‌طور منظم در جلسات بانک مرکزی شرکت می‌کنند و نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که ایران حدود ۱۰۰ میلیون دلار در ماه از تاجران عراقی دریافت می‌کند.
مقامات امنیتی تحت نظر نخست وزیر عراق می‌گویند که «شواهد روشنی» دارند مبنی بر اینکه قاچاقچیان به ویژه از اواسط ژانویه مقادیر زیادی دلار از بازارهای ارز بغداد می‌خرند و از طریق گذرگاه‌های مرزی به ایران قاچاق می‌کنند.
یک سرهنگ پلیس مرزی عراق مستقر در گذرگاه شلمچه در نزدیکی جنوب می‌گوید ده‌ها قاچاقچی، دلار را از بازارهای ارز بغداد می‌خرند و از طریق کوله پشتی مدرسه‌ای آن را منتقل می‌کنند، سپس آنها را با قرار دادن در خودروهای دودیفرانسیل به مرز بصره می‌برند.
هزینه اقتصادی
بر اساس محدودیت‌های جدید، بانک‌های عراقی باید از یک پلتفرم آنلاین برای اعلام تراکنش‌های خود استفاده کنند و جزییات مربوط به فرستنده و ذینفعان را فاش کنند. مقامات ایالات متحده می‌توانند به درخواست‌های انتقال ارزی مشکوک اعتراض کنند. نبیل المرسومی، استاد اقتصاد در دانشگاه بصره، می‌گوید سیستم جدید سرعت معاملات دلار را کاهش داده است.
تدابیر مبارزه با قاچاق کالا نیز حفره‌ای را در امور مالی عمومی ایجاد کرده است. به گفته مقامات بانکی، بانک هایی که از ثبت نام در پلتفرم آنلاین خودداری کردند، برای خرید دلار به بازارهای آزاد بغداد متوسل شده و به دلیل پیشی گرفتن تقاضا از عرضه، باعث کمبود دلار در بازار شدند.
در همین حال قیمت کالاهای مصرفی افزایش یافته و پول عراق تضعیف شده است. این مسئله، احساسات ضد آمریکایی را در میان سیاستمداران در عراق عمیق تر کرده است، عراقی که تقریباً ۲۰ سال پس از تهاجم به رهبری ایالات متحده و سرنگونی صدام حسین بی‌ثبات است.
جمعه الحلفی یک دلال ارز در بازار می‌گوید دینار عراق دارد قربانی عرضه دلار به ایران و سوریه می‌شود.
دینار عراق قبل از محدودیت‌های جدید نقل و انتقال، در برابر دلار ۱۴۷۰ دینار فروخته می‌شد اما در ماه دسامبر به حدود ۱۶۲۰ دینار در هر دلار قبل از شروع سرکوب در آخر هفته کاهش یافت. خبرگزاری دولتی عراق روز دوشنبه اعلام کرد که نخست وزیر عراق پس از کاهش ارزش دینار، رئیس بانک مرکزی را تغییر داد.
سودانی تلاش کرد به مردم عراق اطمینان دهد که دینار و اقتصاد آنها به خوبی در برابر سرکوب ارزی و مقررات ایالات متحده محافظت خواهد شد. وی روز شنبه گفت: «ما مجموعه‌ای از تصمیمات جسورانه را برای تقویت و تثبیت دینار عراق اتخاذ کرده‌ایم و به هر کسی که بخواهد از بحران سوء استفاده کند، هشدار می‌دهیم».
هادی علی، مدیر حسابداری در یک بانک خصوصی در بغداد، بدبین است. او می‌گوید: «پیروی از شرایط جدید آمریکا به این معنی است که ما باید صبر کنیم تا نقل و انتقالات ما تایید شود. این برای تجارت ما مضر است. تقریباً تمام نقل و انتقالات دلار نهایتا وابسته به تجارت با ایران است و این از کسی پوشیده نیست.»
منبع: انتخاب
تبادل نظر