فردای اقتصاد: آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین گزارش ماهانه خود از وضعیت بازار نفت می‌نویسد که با گذشت نزدیک به یک سال از حمله روسیه به اوکراین، بازارهای جهانی نفت در آرامش نسبی به سر می‌برند. قیمت نفت به استثنای گازوئیل به سطح قبل از جنگ بازگشته است. به نظر می‌رسد عرضه جهانی تا نیمه اول سال ۲۰۲۳ از تقاضا فراتر رود، اما با بهبود تقاضا به دنبال افزایش مصرف سوخت در چین و بسته شدن مقداری از تولید روسیه، تعادل بازار نفت می‌تواند به سرعت به کسری تغییر یابد.
در این گزارش با تاکید بر اینکه جریان تولید و صادرات نفت روسیه با وجود تحریم‌ها به خوبی ادامه یافته، تصمیم این کشور برای کاهش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای تولید از ماه آینده، تلاشی برای افزایش قیمت‌ها برای جبران کاهش درآمدهای نفتی مسکو عنوان شده است. به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی با وجود اینکه جریان تولید و صادرات نفت روسیه افت چندانی نداشته اما درآمدهای صادراتی این کشور نسبت به ژانویه ۲۰۲۲ یعنی پیش از شروع جنگ افت ۳۶ درصدی را تجربه کرده است. این در حالی است که قیمت‌های شاخص‌های جهانی نفت هم نسبت به ژانویه ۲۰۲۲ افتی را ثبت نکرده‌اند و کاهش درآمدهای نفتی روسیه تحت تاثیر تخفیف‌های قیمتی و تلاش برای یافتن مشتریان جدید رخ داده است.
آخرین گزارش از جریان صادرات نفت روسیه
آنطور که در گزارش آژانس آمده است: تولید و صادرات نفت روسیه علیرغم تحریم‌ها نسبتا خوب بوده است. این کشور توانسته است مسیر محموله‌های نفت خام به آسیا را تغییر دهد و به نظر می‌رسد سقف قیمتی G۷ برای نفت خام به حفظ جریان نفت کمک می‌کند.
صادرات نفت روسیه در ژانویه به ۸.۲ میلیون بشکه در روز افزایش یافت و تولید نفت این کشور تنها ۱۶۰ هزار بشکه در روز نسبت به سطح قبل از جنگ کاهش را نشان می‌دهد. علیرغم کاهش ۴۵۰ هزار بشکه‌ای در ارسال محموله‌های نفت‌خام مسکو به اتحادیه اروپا، صادرات نفت خام آن نسبت به دسامبر ۲۰۲۲ نزدیک به ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
بارگیری فرآورده‌های نفتی این کشور اما در حدود ۳.۱ میلیون بشکه در روز ثابت ماند. این آمار مربوط به ژانویه یعنی پیش از اعمال سقف قیمتی گروه ۷ بر محصولات نفتی روسیه است و ممکن است در ماه جاری صادرات فرآورده‌های نفتی روس‌ها با کاهش همراه شود.
اما با وجود اینکه میزان صادرات نفت‌خام این کشور افزایش یافته و صادرات فرآورده‌ها تغییری نداشته، درآمدهای نفتی مسکو کاهش چشم‌گیری را تجربه کرده است. درآمدهای صادراتی ماهانه ۱۳ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که نسبت به دسامبر بیشتر است اما نسبت به ژانویه سال قبل ۳۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
در ژانویه، مسکو مجبور شد نفت صادرات خود را با تخفیف زیادی بفروشد. بودجه سال ۲۰۲۳ روسیه بر اساس قیمت اورال (یکی از گریدهای مهم نفت روسیه) ۷۰.۱۰ دلار در هر بشکه تنظیم شده است، اما قیمت صادراتی این گرید به طور متوسط در ماه گذشته میلادی فقط ۴۹.۴۸ دلار در هر بشکه بوده این در حالی است که برنت حدود ۸۲ دلار در هر بشکه معامله شده بود.
آژانس می‌نویسد در نتیجه افت قیمت اورال درآمدهای مالی روسیه از عملیات نفتی در ژانویه با ۴۸ درصد کاهش نسبت به سال گذشته به ۳۱۰ میلیارد روبل (یا ۴.۲ میلیارد دلار) رسید، در حالی که درآمدهای صادراتی با کاهش ۳۶ درصدی ۱۳ میلیارد دلار بود.
الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر، در اوایل فوریه گفت که روسیه در ماه مارس تولید خود را به‌جای فروش به کشورهایی که محدودیت‌های قیمتی G۷ را رعایت می‌کنند، ۵۰۰ کیلو بشکه در روز کاهش خواهد داد. آژانس بین‌المللی انرژی بر این باور است که «این کاهش ممکن است تلاشی برای تقویت قیمت نفت باشد.»
برآورد آژانس از رشد عرضه و تقاضای نفت در ۲۰۲۳
آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین گزارش خود از وضعیت ماهانه نفت برآورد خود از رشد تقاضا برای این کالا را ۱۰۰ هزار بشکه نسبت به گزارش قبلی افزایش داده است. در این گزارش آمده است که تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۳ حدود ۲ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت و به ۱۰۱.۹ میلیون بشکه در روز خواهد رسید. بر اساس این گزارش، منطقه آسیا-اقیانوسیه با رشد ۱.۶ میلیون بشکه‌ای تقاضا مهمترین عامل افزایش رشد تقاضای جهانی نفت است. چین که اخیرا محدودیت‌های کووید صفر را لغو کرده در این رشد سهم ۹۰۰ هزار بشکه‌ای خواهد داشت.
در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی آمده است که عرضه جهانی نفت در ژانویه ۲۰۲۳ تا حد زیادی ثابت ماند و حدود ۱۰۰.۸ بشکه در روز بود. انتظار می‌رود تولید جهانی نفت در سال جاری میلادی ۱.۲ میلیون بشکه در روز رشد کند اما این رشد از سوی کشورهای غیرعضواوپک پلاس خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود عرضه اوپک پلاس به دلیل حضور روسیه در این گروه و احتمال تاثیر تحریم‌ها بر عرضه نفت این کشور کاهش یابد.
در این گزارش آمده است که تاثیر تحریم اتحادیه اروپا و سقف قیمتی که در ۵ فوریه بر محصولات نفتی روسیه اجرایی شد، عاملی کلیدی برای تامین رشد تقاضا خواهد بود. عامل کلیدی دیگر موضع پکن در مورد فعالیت پالایشگاه‌های داخلی و صادرات محصولات در بحبوحه بازگشایی اقتصاد این کشور است. انتظار می‌رود که پالایشگاه‌های جدید در آفریقا و خاورمیانه و همچنین چین وارد عمل شوند تا رشد تقاضای محصولات پالایش شده را تامین کنند. اگر سقف قیمت محصولات به نصف سقف نفت خام موفقیت آمیز باشد، بازارهای محصول ممکن است طوفان را پشت سر بگذارند - اما برای جلوگیری از کاهش مجدد ذخایر در اواخر سال به عرضه بیشتر نفت خام نیاز است.
تبادل نظر