فردای اقتصاد - طی هفته‌های اخیر و همزمان با تلاطم‌های بازار ارز، قیمت برخی محصولات دیجیتالی از جمله گوشی موبایل نیز با رشد سریع قیمت روزانه و گاه ساعتی مواجه شده‌اند.
بررسی‌های میدانی و گفت‌وگو با فعالان بازار حاکی از آن است که عمده فروشان موبایل حتی قبل از ساعت ۱۴ قیمت‌های جدید روز را اعلام نمی‌کنند و منتظر مشخص شدن قیمت دلار در بازار آزاد می‌مانند و صرفا بعد از رشد ابتدایی قیمت دلار اقدام به اعلام قیمت می‌کنند. گزارش‌ها حاکی است بعضی از گوشی‌های میان‌رده قیمت‌شان درکمتر ۳۰ دقیقه با نوسانات میلیونی مواجه می‌شوند.
به دلیل نوسانات شدید دلار شاهد آن هستیم که بازار گوشی‌های تلفن همراه دسته دوم نیز در مدت اخیر رونق بالایی گرفته و بسیاری از مردم به دلیل افزایش قابل توجه قیمت‌های گوشی‌های نو، روی به بازار ثانویه آورده‌اند.
جدا از موضوع نوسانات ارز که شاید مهم‌ترین عامل افزایش قیمت گوشی‌های هوشمند در هفته‌های اخیر است، مشکل رجیستر نشدن آیفون ۱۴ هم بر رشد قیمت‌ها بر این بازار تاثیر گذاشته است. محصولات اپل، به ویژه محصولات خانواده آیفون که به صورت سنتی میان کاربران ایرانی از محبوبیت بالایی برخوردار است. به طور کلی افزایش قیمت محصولات این برند تجاری تاثیر قابل توجهی را بر کلیت بازار موبایل می‌گذارد.
بررسی تغییرات قیمت برخی از گوشی‌های میان رده و پرچمدار نیز تاثیر قیمت دلار را بر بازار موبایل تایید می‌کند. تغییرات قیمت ۴ گوشی، آیفون ۱۳ پرو مکس (نماینده خانواده اپل)، گلکسی اس۲۲ اولترا، گلکسی A۱۳ و شیاومی ردمی نوت۱۱ پرو نشانگر آن است که تلاطمات قیمت دلار کاملا در قیمت‌های این بازار منعکس شده است.
در حالی که برخی از مسوولان بر سیاست دلارزدایی بازار داخلی و تعیین قیمت بدون توجه به نوسانات دلار تاکید دارند اما وابستگی مستقیم قیمت تلفن‌های هوشمند به قیمت دلار عملا این بازار بزرگ را به طور مستقیم به دلار پیوند زده است.
بر اساس آمارهای گمرک گوشی موبایل در رده نخست واردات کالا در یازده ماه نخست امسال را تشکیل می‌دهند. بر این اساس ۴.۸۵ درصد کل واردات بالغ بر ۲ میلیاردو ۶۰۰ میلیون دلار گوشی وارد کشور شده است.
به طوری که با رشد و فراگیر شدن تکنولوژی در جهان و ایران، گوشی تلفن همراه تبدیل به یک کالای استراتژیک و اساسی برای مردم شده و بخش عمده‌ای از نیازهای روزمره هر فرد را پاسخ می‌دهد. این میزان واردات نشان دهنده وابستگی مستقیم مردم به این کالاست. از این رو فعالان اقتصادی معتقدند سیاستگذار این عرصه باید در جهت تسهیل دسترسی و همچنین پوشش و برقراری تعادل عرضه و تقاضای این کالای استراتژیک گام بردارد.
با اینحال مجموع سیاست‌های اعمال شده باعث افزایش قیمت موبایل برای خریداران نهایی شده است. روز گذشته نمایندگان مجلس در جریان تصویب لایحه بودجه میزان تعرفه واردات موبایل را از ۱۲ به ۱۵ درصد افزایش داده‌اند.
رشد میان رده‌ها بالاتر از رشد دلار
بررسی تغییرات قیمتی چهار گوشی از رده‌های مختلف قیمتی نشان دهنده رشد ناگهانی آنها در هفته‌های اخیر است.
هرچند که احتمالا بسیاری از این گوشی‌ها قبل‌تر در قیمت پایین‌تری از دلار وارد کشور شده‌اند اما فروشندگان این گوشی‌های همراه، ناگزیر برای اینکه بتوانند مجددا همین گوشی‌ها را جایگزین کنند، باید قیمت فروششان را افزایش دهند. همچنین بررسی قیمت گوشی‌ها نشانگر این است که میزان رشد قیمت موبایل‌های میان رده بسیار بیشتر از میزان رشد قیمت موبایل بوده است. به نظر می‌رسد با افزایش قیمت ارز و ثابت ماندن قدرت خرید مردم بخشی از تقاضا برای گوشی‌های گران قیمت و پرچمدار به سمت گوشی‌های میان رده منتقل شده است.
برای بررسی دقیق‌تر موضوع التهابات بازار موبایل و تاثیر آن بر قیمت گوشی‌های تلفن همراه، ۴ گوشی را به عنوان نماگر و شاخصی از این بازار انتخاب کردیم که دو گوشی، از گوشی‌های پرچمدار و دو گوشی از میان گوشی‌های میان رده و پرطرفدار انتخاب شده است و نمودار تغییرات میانگین قیمت این گوشی‌ها آمده است.
گوشی شیائومی ردمی نوت ۱۱ پرو، از اوایل آذر ماه رشد خود را همزمان با رشد قیمت دلار آزاد شروع کرده است. در ۶ آذر امسال (۱۴۰۱) میانگین قیمت این گوشی در سایت ترب ۸ میلیون و ۴۹۰ هزار تومان بود و در ۶ اسفند امسال به ۱۴ میلیون و ۵۸۷ هزار تومان رسیده است که معادل رشد بیش از ۷۱ درصدی قیمت این گوشی تلفن همراه است. در همین بازه قیمت دلار در بازار آزاد رشد ۶۰.۷۳ درصدی را به خود دیده است. یعنی میزان رشد قیمت این گوشی ۱۰ درصد بیشتر از رشد دلار در همان بازه بوده است.
گوشی گلکسی اس ۲۲ اولترا، پرچمدار گوشی‌های سامسونگ در بازار ایران است. البته مدل بعدی این گوشی هم معرفی شده است اما به موجب اینکه زمان زیادی از ورود این گوشی به بازار ایران نمی‌گذرد هنوز حباب قیمتی اولیه آن به واسطه جدید بودنش در بازار تخلیه نشده و به سطح تعادلی نرسیده است.
این گوشی هوشمند از تاریخ ۲ آبان ۱۴۰۱ رشد قیمتی خود را شروع کرده است و براساس نمودار تغییر میانگین قیمت این گوشی در سایت ترب از تاریخ مذکور تا ۴ اسفند، این گوشی از قیمت ۴۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تا قیمت ۵۹ میلیون و ۳۶۵ هزار تومان رشد کرده است. این رشد قیمتی معادل افزایش حدودا ۳۹ درصدی قیمت این گوشی است. جالب اینجاست که در همین بازه تاریخی قیمت دلار در بازار آزاد رشد ۶۰.۶۲ درصدی را به خود دیده است. این بدان معناست که این گوشی حدود ۱۰ درصد کمتر از دلار رشد کرده اما همبستگی خود با روند رشد دلار را حفظ کرده است.
به نظر می‌رسد تحولات در بازار گوشی‌های ارزان قیمت بسیار بیشتر است.
گوشی گلکسی A۱۳ یکی از گوشی‌های میان رده و پرطرفدار سامسونگ در بازار ایران است. قیمت این گوشی از تاریخ ۱۳ آذر ۱۴۰۱ با قیمت ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تا تاریخ ۷ اسفند امسال به قیمت ۸ میلیون و ۳۶۸ هزار تومان رسیده است. این افزایش قیمت بیانگر رشد قیمت ۹۴ درصدی این گوشی در این بازه تاریخی است. در همین مدت قیمت دلار در بازار آزاد رشد ۵۸ درصدی داشته است. یعنی قیمت این گوشی نسبت به دلار ۳۶ درصد رشد بیشتری به خود دیده است.
گوشی آیفون ۱۳ پرو مکس آخرین پرچمدار اپل در بازار ایران که رجیستر شده از تاریخ ۷ آبان ۱۴۰۱ با قیمت ۵۲ میلیون و ۵۲۰ هزار تومان رشد خود را شروع کرده و در تاریخ ۷ اسفند امسال به ۱۰۲ میلیون و ۷۱ هزار تومان رسیده است که بیانگر رشد ۹۴ درصدی است. در همین بازه تاریخی قیمت دلار در بازار آزاد رشد ۵۹ درصد رشد داشته است. یعنی قیمت این گوشی ۳۵ درصد نسبت به دلار بیشتر رشد کرده است. در رشد بیشتر قیمت این گوشی نسبت به دلار می‌توان اثر رجیستر نشدن مدل بعدی این گوشی را ردیابی کرد.
تبادل نظر