سازمانی که هدفش تسهیل تجارت آزاد در سطح جهانی است. چه ایده خوبی اما در عمل همه چیز به همین خوبی نیست و مشکلات انتقادهای زیادی در مورد عملکرد آن وجود دارد که برای بسیاری از آنها راهحل قطعی وجود ندارد.
سازمان تجارت جهانی چیست؟ سازمان تجارت جهانی نهادی است که برای تجارت بینالمللی قاعدهگذاری میکند. پس از تأسیس در اول ژانویه ۱۹۹۵، هدف اصلی WTO ایجاد زمین بازی هموار با تعیین و اعمال قواعدی است تا ۱۶۴ کشوری که در حال حاضر عضو هستند بتوانند به راحتی با یکدیگر تجارت کنند. روندهایش به این صورت است:
یک: در تئوری، قوانین را می توان از طریق رای اکثریت ایجاد یا تغییر داد. اما در بیشتر موارد چنین تصمیماتی به اتفاق آرا گرفته میشود.
دو: هر زمان که اختلافاتی ایجاد میشود، سازمان تجارت جهانی سعی میکند آنها را از طریق مذاکره حل و فصل کند.
سه: در صورت لزوم، سازمان حتی می تواند تحریمهایی را علیه کشورهایی که قوانین را زیر پا می گذارند، اعمال کند.
اینها ممکن است عالی به نظر برسند اما مانند هر سازمان دیگری، سازمان تجارت جهانی نیز مورد انتقاد قرار گرفته زیرا:
اولا برخی از شهروندان معتقدند که اجازه دادن به WTO برای ایجاد قوانینی که کشورشان باید از آنها پیروی کند، غیردموکراتیک است. ثانیا در موارد خاص، سازمان تجارت جهانی خطر آسیب رساندن به مردم را برای محافظت از منافع تجاری دارد. برای مثال، کشورهای فقیری که نمیتوانند داروی ثبتاختراعشدهی گرانقیمتی مانند داروهای HIV را تهیه کنند، باید قبل از تولید یا خرید نسخههای ارزانتر، منتظر بمانند تا اعتبار پتنتها منقضی شود. در نهایت WTO آنها را قادر به دور زدن مقررات در شرایط اضطراری ملی میکند. در آخر اینکه در موارد دیگر، سازمان تجارت جهانی در نهایت توسط شرکتهای تجاری متهم میشود، برای مثال، توسط شرکتهای داروسازی که شکایت دارند که اگر کشورها برای دور زدن مقررات ثبت اختراع برای داروهای بیشتر و بیشتر، وضعیت اضطراری ملی اعلام کنند، نمیتوانند پولی را که برای تحقیق و نوآوری سرمایهگذاری کردهاند، پس بگیرند. به این ترتیب، انگیزه برای تحقیق و نوآوری از بین میرود. همانطور که مشاهده می شود کار WTO بسیار دشوار است و بنابراین بحث و جدل همیشه پیرامون این سازمان وجود خواهد داشت.