انتخاب: مهدی قمیشی، استاد دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز، درباره معیار استاندارد مصرف آب و تفاوت آن با میزان مصرف در ایران گفت: اصل مسئله این است که ما منابع آبی که در کشورمان داریم به‌طور متوسط از نظر هیدرولوژیک مقداری است که به همان میزان آب شیرین سالیانه داریم. بحث مقداری بارش‌ها نیست، مقدار بارش‌ها در کشور ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است، اما چقدر از آن قابل مصرف است؟ یعنی آنچه به عنوان آب چشمه و چاه در دسترس داریم یک زمانی از نظر تاریخی ۱۳۰ میلیارد مترمکعب بود الان به خاطر مسائل اقلیمی به ۱۰۰ میلیارد رسیده است؛ بنابراین ما ۱۰۰ میلیارد مترمکعب آب شیرین قابل مصرف داریم که باید صرف آب شهری، صنعت و کشاورزی و محیط زیست شود.
اخبار مربوط به خشک شدن تالاب‌ها، میزان نرخ فرونشست، خشک شدن دشت‌ها و رودخانه‌ها بیش از قبل شنیده می‌شود، اما سوال اساسی اینجاست که این آب دقیقا در کدام نقاط بیشتر هدر می‌رود؟ آیا مصرف آب در نقاط پرمصرف باعث سودآوری نیز شده است؟
مهدی قمیشی، استاد دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز، درباره معیار استاندارد مصرف آب و تفاوت آن با میزان مصرف در ایران به «انتخاب» گفت: اصل مسئله این است که ما منابع آبی که در کشورمان داریم به‌طور متوسط از نظر هیدرولوژیک مقداری است که به همان میزان آب شیرین سالیانه داریم. بحث مقداری بارش‌ها نیست، مقدار بارش‌ها در کشور ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است، اما چقدر از آن قابل مصرف است؟ یعنی آنچه به عنوان آب چشمه و چاه در دسترس داریم یک زمانی از نظر تاریخی ۱۳۰ میلیارد مترمکعب بود الان به خاطر مسائل اقلیمی به ۱۰۰ میلیارد رسیده است؛ بنابراین ما ۱۰۰ میلیارد مترمکعب آب شیرین قابل مصرف داریم که باید صرف آب شهری، صنعت و کشاورزی و محیط زیست شود. در دنیا می‌گویند اگر از نظر زیست محیطی می‌خواهید دچار مشکل نشوید ۴۰ درصد آن را می‌توانید استفاده کنید، یعنی از آن ۱۰۰ میلیارد باید ۴۰ میلیارد آن را استفاده کنیم و باقی آن را در بستر طبیعت باقی بگذاریم. اما تقریبا سالیانه ۱۰۵ میلیارد مترمکعب آب استفاده می‌کنیم. باقی این آب کجا مصرف می‌شود؟ از آب‌های زیرزمینی تاریخی که نباید استفاده شود و اجازه نداریم از آن‌ها استفاده کنیم به همین خاطر چاه‌ها را عمیق‌تر می‌کنیم. ما تعادل را در استفاده از آب رعایت نکردیم و روند طبیعی را بهم زده‌ایم که باعث افزایش سطح فرونشست و خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها می‌شود.
وی در ادامه در رابطه با محل مصرف عمده آب در ایران اشاره کرد: عمده مصرف ما در بخش کشاورزی است. ما ۹۰ درصد آب را در کشاورزی از بین می‌بریم؛ بنابراین جایی که می‌توان خیلی راحت روی آن کار کرد کشاورزی است که باید مقدار مصرف آب در بخش کشاورزی را کاهش دهیم. یا باید کشاورزی را محدود کنیم یا با روش‌های نوین آبیاری آشنا شویم و کشت‌های گلخانه‌ای را توسعه دهیم. استفاده از پسآب‌ها نیز مطرح است؛ بنابراین باید یک جایی جلو زیادشدن مصرف آب در کشاورزی را بگیریم.
قمیشی در پایان درباره مصرف آب در صنایع و شهرها گفت: در بخش صنعت تنها ۵ درصد آب مصرف می‌شود، اما باز هم بخش صنعت مانند بازچرخانی آب می‌تواند صرفه جویی کند. نیاز صنعت به آب در خنک کنندگی است که می‌تواند با استفاده از بازیافت و پسآب‌ها صورت بگیرد. نتیجتا بخش زیادی از آب صنعتی می‌تواند کنترل شود. در هر صورت بخش صنعت بیش از ۵ درصد از کل آب کشور را مصرف نمی‌کند. در بخش شرب و بهداشت هم ۵ تا ۶ درصد مصرف می‌کند که با فرهنگسازی و تصحیح شبیه توزیع می‌توانیم صرفه‌جویی کنیم. در دنیا متوسط مصرف ۱۵۰ لیتر در روز است، اما در کشور ما بیش از ۳۰۰ لیتر برای هر فرد است.
تبادل نظر