ضرورت بسترسازی برای رسیدن به نسل چهارم

به گزارش فردای اقتصاد و به نقل از روابط عمومی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان، مهدی احمدی تصریح کرد: هم اکنون کارخانه‌های فولاد قدیمی هستند و برای اینکه این تکنولوژی‌ها به نسل چهارم صنعت، یعنی کارخانه هوشمند برسند، نیاز به بسترسازی است.

وی افزود: صنعت فولاد، یک صنعت قدیمی است و مواد اولیه و انرژی شامل آب، برق و … جزیی از چرخه تولید محصول در این صنعت است. هم اکنون در سطح جهانی برنامه‌ریزی جدی برای حرکت به سمت افزایش بهره‌وری و مصرف بهینه انرژی از طریق هوشمندسازی انجام شده است زیراکه هوشمندسازی کارخانه‌ها و استفاده از تکنولوژی‌های مدرن بسیار مهم است. چیزی که به عنوان هوشمندسازی در صنعت فولاد مطرح است، این است که بتوان فرایند ساخت فولاد را از طریق جمع آوری اطلاعات و داده‌های بزرگ به صرفه‌تر کرد.

مدیر آی‌تی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خاطرنشان کرد: هوشمندسازی بر سه مبنای داده‌های بزرگ، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا است. هم اکنون فرآیندهای فولادی در کشور، در بخش های مختلف شامل فرآوری، برداشت و استحصال، با سیستم های کنترل تولید قدیمی تولید می شود. در اتوماسیون کارخانه، فرایندهای تولید پایش می‌شود. تصمیماتی که در آنجا گرفته می‌شود، توسط افراد خبره تعیین می‌شود. به عبارتی افرادی که با شرایط و پارامترهایی مثل دما، دبی و هر چیزی که بر این مسئله تاثیر می‌گذارد، آشنا هستند، کارخانه را کنترل می‌کنند. این اپراتورها بر مبنای داده‌های تازه و بر خطی که دریافت می‌کنند، تصمیم می‌گیرند هر لحظه چه کنترلی بر روی هر قسمت از فرآیند انجام دهند تا مشکل رفع شود یا خط بهینه شود.

این کارشناس صنعت آی‌تی درباره مراحل هوشمندسازی گفت: در بحث هوشمندسازی صنایع فولادی، ابتدا هدف جمع آوری داده‌ها است. مرحله بعدی پالایش این داده‌هاست. بعد از تمیز کردن داده‌ها، می‌توان با روش‌هایی مانند یادگیری ماشینی، از داده‌ها برای بهینه‌سازی و تصمیم گیری استفاده کرد. در واقع سیستم‌های پشتیبانی تصمیم گیری، از این داده‌ها استفاده می‌کنند تا پیشنهاداتی برای تصمیم گیری در شرایط، در اختیار افراد قرار دهند. بعد از تجزیه و تحلیل کامل، توسط اپراتورهای تصمیم گیری، بدون دخالت افراد تصمیمات گرفته می‌شود. غایت هدف کارخانه‌های فولادسازی، ایجاد خط تولید تمام خودکار است که به جای انسان، ماشین برای بهینه‌سازی تصمیم بگیرد.

وی افزود: در مرحله اول نیاز به کارخانه‌ای است که بتوان داده‌ها را از آن جمع کرد. بخش عمده‌ای از تجهیزات صنعت فولاد، مکانیکی مثل سیستم‌های هیدرولیکی و بازو است. داده‌های جمع شده از این سیستم‌ها بسیار محدود است. برای ورود به بحث هوشمندسازی چون باید داده‌های زیادی وجود داشته باشد تا بتوان بر مبنای آن تصمیم گیری کرد، بنابراین باید از بخش‌های زیادی داده گرفت. در نتیجه باید سنسورهای مختلفی در قسمت‌های مختلف کارخانه نصب کرد. با این کار، کارخانه متصل می شود. بعد از جمع آوری داده، باید این داده های زیاد و متصل را پردازش کرد. مرحله بعدی توسعه الگوریتم‌های هوشمندسازی است. در حال حاضر دانشگاه‌ها به صورت موردی بر روی این موارد بهبود کار می‌کنند. البته مرحله چهارم استفاده از این داده‌ها در فرآیند تولید است.

احمدی تکنولوژی به کار رفته در صنعت فولاد کشور را قدیمی دانست و گفت: هم اکنون کارخانه فولاد نسل سه، انگشت شماری در کشور است و سایر کارخانه‌ها قدیمی هستند. بعنوان مثال تکنولوژی کوره بلند اکنون قدیمی است و کشورهای تولید کننده فولادی متعددی در حال عبور از این فناوری هستند یا از آن عبور کرده اند. بنابراین مهم است که صنعت فولاد ما نیز همپای رقبای جهانی از فناوری قدیمی عبور کند و به سمت حرکت از فناوریهای نوین حرکت کند. چاره ای جز عبور و استفاده از نسل۴ نیست، یعنی باید به کارخانه هوشمند رسید. باید تجهیزات کارخانه را به هم متصل کرده و از آنها داده جمع آوری کرد.

وی ادامه داد: اتفاقاتی که در کارخانه‌ها می‌افتد بسیار موردی است. یک راه حل جامع و کامل برای همه مشکلات وجود ندارد. برای مثال تولید اعلام می‌کند میزان پرت مجاز دو درصد است اما پرت تولید ۵ درصد است. در نتیجه فقط داده‌های بخش تولید جمع شده و با استفاده از هوشمندسازی راه حلی برای آن در نظر گرفته می‌شود. در نتیجه اگرچه از هوشمندسازی در صنعت فولاد استفاده می شود، اما این استفاده موردی است ولی جامع نیست. غایت هوشمندسازی، تاثیر این فرایند بر همه سطوح کارخانه و نه تنها یک بخش کوچک از آن است.

مدیر آی‌تی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان، برنامه ریزی طولانی مدت و سرمایه گذاری را کلید حل مشکل دانست و گفت: برای هوشمندسازی کامل نیاز به یک برنامه حداقل ۱۰ ساله است. اول باید نیازها شناسایی شوند. مرحله بعد گذاشتن سنسورهاست. این کارها نیاز به سرمایه‌گذاری زیادی دارد. به دلیل تحریم‌ها، تامین محصولات با تکنولوژی بالای آی‌تی سخت و هزینه‌بر است. باید زیرساخت‌ها ساخته شوند. برای مثال فیبر نوری وجود داشته باشد و ارتباط بدون قطعی و با سرعت بالا باشد. ‌ چون قرار است داده‌های زیاد و به سرعت دریافت شوند، در نتیجه بستر ارتباطی را باید آماده کرد. چنین کاری نیاز به سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی بلند مدت داردکه امیدواریم با حمایت و برنامه ریزی و سرمایه گذاری کشور ما که دارای پتانسیلهای مهم در حوزه معدن، فولاد و  منابع انسانی است به سرعت به سمت هوشمندسازی گام بردارد.