در بخش اول برنامه شمارش معکوس امروز همراه با حسین جواهری کارشناس بازار سرمایه به بررسی نامه اخیر رئیس سازمان بورس پرداختیم.
فردای اقتصاد: مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار هفته گذشته در نامه‌ای رسمی خطاب به محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور به واکاوی شرایط کنونی بازار سرمایه در ایران پرداخت. در متن نامه ارسالی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به معاون اول رئیس جمهور، چالش‌ها و عوامل نگرانی در بازار سهام در شرایط فعلی در هشت محور ارائه شده است و در تشریح مهمترین چالش‌ها و عوامل ایجادکننده نگرانی‌های بازار سهام به محورهای هشت‌گانه «روند افزایشی نرخ سود بانکی و تاثیر آن بر خروج نقدینگی از بازار»، «کاهش حاشیه سود شرکت‌های ناشی از افزایش نرخ خوراک و حامل‌های انرژی»، «قیمت‌گذاری دستوری محصولات صنایع از قبیل خودرو، شوینده، لاستیک و ...»، «انجام معاملات شرکت پالایش و پخش در بورس انرژی»، «نوسان در نرخ ارز و تاثیر آن در افزایش نااطمینانی‌های صنایع برای توسعه فعالیت»، «واگذاری سهام در شرکت‌های خودروسازی»، «اتخاذ تصمیمات برای شرکت‌های صادرات محور بدون درنظرگرفتن منافع کلان اقتصادی» و «قطعی برق در تابستان و گاز در زمستان و آثار منفی آن بر تولیدو بهای تمام شده» اشاره شده است. در پایان این نامه ۷ صفحه‌ای پیشنهادهایی برای مدیریت نااطمینانی‌ها در بازار سهام نیز در ۶ محور با عنوان «تثبیت نرخ سود بین بانکی در کانال از پیش تعیین شده»، «حذف نرخ هاب اروپایی از فرمول قیمت‌گذاری نرخ خوراک و سوخت گاز»، «حذف قیمت‌گذاری دستوری»، «شفاف شدن روابط مالی فیما بین دولت و بنگاه‌های اقتصادی»، «تعیین تکلیف واگذاری سهام خودروها» و «واریز مابقی تعهدات صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار» ارائه شده است.
حسین جواهری معتقد است این چالش‌ها می‌توانند نوسانات قابل توجهی را در بازار سرمایه ایجاد کنند و این ضرورت وجود دارد که جهت بازگشت اعتماد از دست رفته سهامداران به بازار سهام و کاهش ریسک‌ها در جهت رفع این موارد قدم‌های موثری برداشته شود.
وی تاکید کرد: دولت به دلیل شرایط اقتصادی موجود توجه ویژه‌ای به بازار سرمایه ندارد. کاهش سود بین‌بانکی، حذف قیمت‌گذاری دستوری و ... امری است که در کوتاه‌مدت نمی‌تواند برطرف شود اما تبعات آن در بلندمدت شرایط را سخت‌تری می‌کند.
چرا نرخ بهره بین‌بانکی برای بورس مهم است؟
این کارشناس بازار سرمایه درباره ریسک افزایش نرخ بهره بین‌بانکی برای بورس تهران اعتقاد دارد: افزایش تقاضای پول مهمترین عامل افزایش نرخ بهره است و با توجه به اینکه نرخ بهره بدون ریسک یک رقیب اصلی برای بازار سرمایه محسوب می‌شود، روند صعودی نرخ بهره رکود بازار سهام را به دنبال دارد.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد دولت به دلیل کسری بودجه قابل ملاحظه‌ای که به دلیل تحریم‌ها و کمبود منابع ارزی با آن روبروست، جهت تامین مالی در راستای انتشار اوراق و افزایش نرخ بهره قدم برمی‌دارد. از سوی دیگر با توجه به تورم ناشی از حذف ارز ترجیحی و همچنین انتقال تورم جهانی به داخل اقدام دولت به مانند سایر کشورهای توسعه یافته سیاست افزایش نرخ بهره را دنبال می‌کند.
چالش قیمت‌گذاری دستوری برای شرکت‌های بورسی
جواهری، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری اعتلا البرز در رابطه با دلیل تاکید دولت بر قیمت‌گذاری دستوری در صنایع خاطرنشان کرد: قیمت‌گذاری دستوری چه در عمل و چه در روی کاغذ یک سیاست شکست‌خورده است و در بلندمدت تاثیر قابل توجهی در کنترل قیمت‌ها نخواهد داشت.
او تصریح کرد: سیاست کنترل قیمت‌ها تنها در کوتاه‌مدت و به صورت محدود می‌تواند یکی از اهداف دولت‌ها برای حمایت از اقشار ضعیف در شرایط تورم‌های سنگین را محقق کند، اما این سیاست در اقتصاد ایران تا به حال نتیجه‌ای نداشته چراکه سیاست‌گذار باید در راستای ریشه‌یابی دلیل اصلی تورم گام‌های موثر بردارد و چاپ پول و نقدینگی را کنترل کند.
واریز مابقی تعهدات صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار
جواهری در رابطه با پیشنهاد سازمان بورس مبتنی بر واریز مابقی تعهدات صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار جهت کمک به رونق بورس عنوان کرد: حمایت دولت با تزریق پول از طریق صندوق‌های تثبیت و توسعه به بازار سرمایه به صورت مشابه در سایر کشورها نیز انجام می‌شود و می‌تواند برای حمایت از بورس راهگشا باشد؛ اما نحوه اجرای این سیاست و بی‌نظمی‌هایی که در پرداخت تعهدات به این صندوق‌ها وجود دارد، موجب از دست رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران به سیاست‌گذار شده تا این اقدامات حمایتی اثرات خود را در بازار نشان ندهد.