فردای اقتصاد - ایوان اشپیگل مدیر اسنپ (Snap) در نامه‌ای که بعدا در شبکه‌های اجتماعی لو رفت پیش بینی کرده بود که «واقعیت‌های اقتصادی در سال ۲۰۲۲ گریبان این شرکت را سخت خواهد گرفت». بخش تکنولوژی بعد چند سال رشد قابل توجه حالا با عقبگرد بزرگی مواجه شده است. شاخص نزدک که مجموعه‌ای از شرکتهای اینترنتی کاربرمحور تحت آن قرار دارند تنها در ۱۲ ماه گذشته ۳۰ درصد افت کرده است. شاخص صنعتی داو جونز اما با افت کمتری ( حدود ۱۰ درصد ) مواجه بوده است.
سایت کرانچ بیس پیش بینی کرده که امسال ۴۵ هزارنفر از کارکنان صنعت تکتولوژی شغلشان را از دست می‌دهند.
تورم و اوضاع نابسامان اقتصاد خرد در کنار افزایش نرخ بهره وام‌ها باعث شده که توان خرید بسیاری از مردم کاهش پیدا کند و همین روی درآمدهای شرکتهای تکنولوژی تاثیر منفی داشته است.
آلفابت، آمازون، اپل ومایکروسافت در یکسال گذشته بالغ بر ۲ تریلیون دلار از ارزششان را از دست داده‌اند با این حال اوضاع و احوال شرکتهای نه چندان بزرگ در این صنعت به مراتب بدتر است. شرکتهایی مانند دورداش، نتفلیکس، اسپاتیفای و اسنپ از این جمله‌اند. شرکت متا ( صاحب فیس‌بوک و اینستاگرام) را هم می‌توان در همین زمره به حساب آورد چراکه این شرکت با از دست دادن دو سوم ارزشش از کلوب شرکتهای تریلیون دلاری خارج شده است.
اوضاع اما می‌تواند از این هم بدتر شود. چند روز قبل اوبر گزارش مالی جدیدی منتشر کرد که نشان می‌داد بزرگترین تاکسی اینترنتی جهان به رغم رشد درآمدی یک فصل دیگر مالی را هم با ضرر پشت سر گذاشته است.
دورداش که بزرگترین شرکت سفارش آنلاین غذاست نیز همچنان در حال عقبگرد از نظر مالی است و نتفلیکس مهمترین شرکت ارایه خدمات استریم ویدیو نیز امسال تنها ۶ درصد رشد درآمدی داشته در حالی که متوسط رشد درآمدی سالانه این شرکت ۲۰ درصد بوده است.
اوبر اعتقاد داشت که امتیازش در تجارت تاکسی‌های آنلاین به این شرکت مجوزی برای رسیدن به ثروت زیاد می دهد؛ مسافران و رانندگان بیشتر به معنای اتلاف وقت کمتر برای هر دو خواهد بود و کاربران بسیار بیشتری را به یک گرداب بی‌وقفه خواهد کشاند.
در مقابل، این شرکت با هزینه تمام‌شده بالا و کاهش نرخ بازگشت این هزینه‌ها مواجه شد: کاهش متوسط زمان انتظار از دو دقیقه به یک دقیقه، به دو برابر راننده بیشتر نیاز داشت، حتی اگر اغلب مسافران به سختی متوجه این تفاوت بشوند
تاثیر شبکه‌ای معکوس
افت تاثیر شبکه‌ای (Network effect) چیزی است که حالا همه از آن صحبت می‌کنند. تاثیر شبکه‌ای در ادبیات استارتاپی به این موضوع گفته می‌شود که با افزایش تعداد کاربران یک سرویس یا شرکت ارزش آن هم افزایش پیدا می‌کند. این موضوع توضیحی بر این است که چرا بسیاری از استارتاپها به دنبال رشد سریعی هستند که هزینه‌های زیادی را هم به آنها تحمیل می‌کند. در واقع انها به دنبال تاثیرات شبکه‌ای ناشی از افزایش کاربران هستند.
با این حال تاثیر شبکه‌ای ضعف‌های خود را هم دارد به خصوص در هنگام رکود، تاثیر منفی آن می‌تواند مانند چرخه‌ای بر خروج کاربران از سرویس تاثیر سریع‌تری بگذارد. شرکت متا یکی از مثال‌های این موضوع است وقتی تنها در فصل آخر سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۱ میلیون کاربر را از دست داد.
چالش بعدی، سهولت ورود به برخی عرصه‌های تکنولوژی است این موضوع باعث می‌شود محصولات شرکتها به راحتی و با هزینه کمتر توسط دیگر شرکتها کپی و پیاده سازی شود. محصولات مشابه با ارایه تخفیف‌های گسترده می‌تواند سرویسهای اصلی را به حاشیه ببرد.
در حوزه استریمینگ دو شرکت نتفلیکس و اسپاتیفای هزینه سنگینی برای خرید لایسنس محتوا داده‌اند اما برخی رقبای آنها از این هم بیشتر روی محتوا هزینه کرده‌اند.به عنوان مثال دیزنی سالانه ۳۰ میلیارد دلار روی خرید محتوا هزینه می‌کند در حالی که هزینه کرد نتفلیکس سالانه ۱۷ میلیارد دلار است. خرید محتوا بخش عمده سود شرکتهای پخش آنلاین فیلم را می‌بلعد مثلا دیزنی در فصل دوم مالی امسال ۱.۱ میلیارد دلار ضرر نشان داد و بر اساس گفته مدیران این شرکت، پلتفرم دیزنی پلاس تا سال ۲۰۲۴ سودده نخواهد شد.
تبادل نظر