مازاد تولید فولاد کشور مشتری ندارد؟

فردای اقتصاد: برخی تولیدکنندگان پروفیل نسبت به نحوه خرید از بورس کالا انتقاد دارند، چراکه نمی‌توانند به صورت اسنادی خرید کنند که منجر به ایجاد برخی چالش‌ها در جهت تامین مواد اولیه آنها شده است.

به گفته امیر صباغ، مدیر توسعه سرمایه گذاری و اقتصادی ایمیدرو، ما در ایران در بحث تولید و عرضه ورق گرم فولادی با کسری مواجه هستیم و در سال‌های گذشته به صورت متوسط ۲ الی ۲.۵ میلیون تن واردات ورق داشتیم که این واردات از شمال از کشورهای روسیه، قزاقستان و از جنوب از کشورهای هند و چین بوده است. از زمانی که با بحران ارزی مواجه شدیم و قیمت ارز بالا رفت، ورق‌های وارداتی صرفه اقتصادی خود را از دست داد. دلیل آن هم ریشه در هزینه‌ بالا حمل و جابه‌جایی آنها دارد که ۱۰ الی ۱۵ درصد از بهای تمام شده ورق گرم را به طور مشخص تشکیل می‌دهد. فلذا یک بخشی از تقاضا مشتریانی هستند که از خرید ورق گرم صادراتی منصرف شده‌اند.

وی افزود: شورای رقابت هم به این موضوع ورود کرده و قیمت ورق گرم را همتراز قیمت‌های جهانی (متوسط قیمت FOB صادراتی چین و CIS) تعیین کرده است. پس اگر در عرضه و تقاضا هم‌اندازه باشند در بهترین حالت هیچ رقابتی شکل نمی‌گیرد و با نرخ پایه‌ای که مساوی با نرخ‌های جهانی است، فروش انجام می‌شود. بنابراین هر میزان از رقابت مساوی با نرخ‌هایی بالاتر از نرخ‌های جهانی است. این اتفاق سبب می‌شود محصولاتی که با استفاده از این ورق‌ها تولید می‌شوند، در بعد جهانی مزیت رقابتی خود را از دست بدهند.

به گفته وی، در نتیجه برای اینکه بتوان قیمت این محصول را کنترل کرد، ۲ الی ۳ روش وجود دارد. بحث اول «بهین‌یاب» است که در این سامانه تولیدکنندگان متناسب با نیازشان اقدام به خرید می‌کنند در حال حاضر این موضوع از طریق سامانه قابل رصد است و به مرور زمان پیشرفته‌تر هم شده است.

صباغ ادامه داد: الگوی دیگری که در راستای این اتفاق مورد استفاده قرار گرفته است، افزایش عرضه است که چون تولیدات ما در داخل محدود است، افزایش عرضه را از طریق واردات اجرایی کرده‌ایم. مسئله‌ای که اینجا پیش می‌آید، این است که بین قیمت ورق‌های وارداتی و تولیدشده در داخل تفاوت قیمتی به وجود می‌آید که باعث تقاضای بیشتر برای ورق‌های ارزان‌تر می‌شود. راه‌حلی که وزارت صمت برای این موضوع دیده، این بود که قیمت را به صورت موزون از تلفیق تولیدات داخل و واردات تعیین می‌کند.

دو راه حل مذکور سبب شده است که قیمت و میزان رقابت در بورس کالا کنترل شود. اینگونه هم تولیدکننده و هم واردکننده سود می‌برد چراکه برای آنها هم اسپرد سود دیده شده است.

از آنجایی که پیشتر طرحی که از جانب شرکت فولاد مبارکه پیش برده می‌شد اینگونه بود که بخشی پیش دریافت می‌شد و مابقی سه ماهه دریافت می‌شد، خریداران از شیوه فعلی ناراضی هستند. ریشه آن هم ناشی از اختلالاتی مثل قطع برق صنایع و کاهش تولید آنها می‌آید که در حال حاضر این بحران حل شده است و این شرکت با حداکثر ظرفیت در حال تولید است و احتمالا مجددا تسویه اعتباری از جانب این شرکت ارائه خواهد شد. البته باید به این نکته توجه داشت دولت طرح‌های متعددی را جهت آبرسانی به استان‌هایی که مشکل آب دارند، در دست دارد و میلیاردها تومان در این راستا خرج کرده است. به همین دلیل تقاضایی بالغ بر ۷۰ هزار تن در ماه برای ورق گرم از این جهت اضافه شده است. بنابراین اگر نحوه عرضه و تسویه مدیریت نشود قیمت‌ها می‌تواند حدود ۲۰ الی ۴۰ درصد افزایش پیدا کند.

به احتمال قوی و در طی جلساتی با شرکت فولاد مبارکه گذاشته است، این شرکت در ماه آتی نحوه تسویه ورق گرم خود را به صورت اعتباری مجددا از سر خواهد گرفت.

آیا ایران به سوی تولید فولادهای کیفی خواهد رفت؟

امیر صباغ، مدیر توسعه سرمایه‌گذاری و اقتصادی ایمیدرو در این رابطه توضیح داد که طرح‌های زیادی در این راستا تعریف و در حال پیگیری است. از این رو می‌توان به طرح‌ ورق هسته ترانس یا ورق الکتریکی که در فولاد مبارکه تعریف شده است اشاره کرد که اسلب آن هم تولید شده است و تولید این ورق نیاز به سرمایه‌گذاری بالایی وجود دارد.

در حال حاضر فولادهای آلیاژی متعددی در ایران تولید می‌شود و فعلا با کسری عرضه مواجه هستیم و خیلی از مشتریان فولادهای آلیاژی گلایه قیمت بالا و دیررسیدن محصولات را دارند. با توجه به سرمایه‌گذاری‌های خوبی که در این حوزه انجام شده است از سال آینده ظرفیت جدیدی وارد بازار خواهد شد.

دیگر آنکه در بحث لوله‌های CRA یا لوله‌های بدون درز مورد استفاده در صنعت نفت، سرمایه‌گذاری‌هایی در حال مطالعه است که اگر به نتیجه برسد ایران را از واردکننده بودن در این حوزه تبدیل به صادرکننده می‌کند و ارزش افزوده قابل توجهی را حاصل خواهد کرد.

باید توجه داشت که در بازار جهانی اسلب حدود ماهی حدود ۱.۸ میلیون تن است و این تناژ اگر به نتیجه برسد، در صادرات آن احتمالا به مشکل خواهیم خورد و تولیدکنندگان باید به سمت تولید محصولات متنوع و پایین دستی پیش بروند.