فردای اقتصاد: آلومینیوم ششمین فلز انعطاف‌پذیر و دومین فلز چکش‌خوار موجود روی زمین است. این فلز به عنوان یک رسانای الکتریکی خوب شناخته می‌شود، بنابراین اغلب در خطوط انتقال الکتریکی مورد استفاده می‌گیرد. علاوه بر این، به دلیل چگالی انرژی حجمی بالا، به عنوان پیشران اولیه برای موتور تقویت‌کننده موشک جامد در شاتل فضایی استفاده می‌شود. مقاومت در برابر خوردگی، بازتاب‌پذیری و قابلیت بازیافت از دیگر ویژگی‌های آلومینیوم است که آن را به گزینه‌ای مطلوب برای کاربردهای مختلف صنعتی تبدیل می‌کند. استفاده از آلومینیوم به دلیل نسبت مناسب وزن به مقاومت، شکل‌پذیری، رطوبت و مقاومت در برابر خوردگی، به طور مداوم در صنایع مختلف تولید محصولات نهایی در حال افزایش است.
فلز آلومینیوم نیز همچون دیگر فلزات و کامودیتی‌ها، طی دو سال گذشته با نوسانات بالایی همراه شد و در برهه‌هایی سوار بر قطار صعودی بازارها اوج گرفت و پس از آن نیز در مسیری نزولی به راه خود ادامه داد. از زمان شروع همه‌گیری ویروس کرونا در اقتصادهای بزرگ دنیا، این فلز پرکاربرد نیز همراه با افت شدید فعالیت صنایع و تولید جهانی، با کاهش قیمت نسبتا زیادی مواجه شد و در بحبوحه کرونا، قیمت‌های زیر ۱۵۰۰دلار را نیز در دفتر تاریخی خود به ثبت رساند. پس از کاهش همه‌گیری کووید و برگشت صنایع به شرایط قبل از کرونا، تقاضا بار دیگر در صنایع مختلف برای این فلز اوج گرفت و قیمت آن را به مدار صعودی قدرتمندی وارد کرد که پس از شروع جنگ روسیه و اوکراین به سقف قیمتی نزدیک به ۳۵۰۰دلاری دست یافت که رکوردی تاریخی برای آن محسوب می‌شد. اما دیری نپایید که این رویای آلومینیومی جای خود را به روزهای سختی داد و قوت گرفتن جنگ میان بانک‌های مرکزی و تورم، قیمت این فلز پرتقاضا را تا مرز ۲هزار دلار کاهش داد.
انقباض قیمت‌ها در مسیر مقابله با تورم
شروع روند کاهشی قیمت فلزات و آلومینیوم از زمانی رخ داد که فدرال رزرو و دیگر بانک‌های مرکزی در کشورهای توسعه یافته، برای مقابله اژدهای تورم دست به کار شدند و نرخ‌های بهره خود را با سرعتی تاریخی افزایش دادند. نرخ تورم در کشور آمریکا با سرعت بالایی افزایش یافته بود و در ماه مارس سال جاری با ثبت عدد ۹.۱درصدی یک رکورد ۴۰ساله از خود به جای گذاشت. بانک مرکزی ایالات متحده در همین راستا و برای کنترل افزایش قیمت‌های صورت گرفته، تاکنون طی ۶مرحله نرخ بهره را به ۴درصد افزایش داده است که از سال ۲۰۰۷ تاکنون تکرار نشده بود. همین موضوع باعث شد که بازارهای سرمایه‌گذاری در کلاس‌های دارایی مختلف، با کاهش قیمت نسبتا شدیدی مواجه شوند و آلومینیوم نیز شرایط یکسانی را تجربه کرد.
اکنون اما به نظر می‌رسد که شرایط کمی تغییر کرده باشد. نرخ تورم در ماه اکتبر با کاهش ۱.۴درصدی نسبت به سقف ۴۰ساله خود، نشان داد که تلاش‌های فدرال رزرو بدون نتیجه نمانده است و شاخص قیمت مصرف‌کننده با فاصله گرفتن از سقف خود در مسیری نزولی قرار گرفته است. جرومی پاول رئیس فدرال رزرو در سخنرانی خود در حاشیه آخرین نشست افزایش نرخ بهره ماه نوامبر، بر تداوم سیاست‌های انقباضی تا رسیدن تورم به هدف ۲درصدی خود تاکید کرد، اما همچنین در بخشی از سخنان خود به احتمال کاهش شتاب اقدامات در نشست‌های بعدی نیز اشاره داشت. این موضوع نشان می‌دهد که بانک مرکزی آمریکا پس از ۴مرتبه افزایش ۰.۷۵درصدی، از این پس با سرعت کمتری به رشد این نرخ خواهد پرداخت که می‌تواند تا حدی از فشارهای موجود بر بازارها بکاهد.
تقاضای بالا محرک صعود است
ارزش بازار جهانی آلومینیوم در سال ۲۰۲۱ به ۱۴۸.۱میلیارد دلار رسید و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۱ به ۲۵۸.۳میلیارد دلار برسد. فلز آلومینیوم تقاضای زیادی در بین تولیدکنندگان در صنایع بسته‌بندی، برق و هوافضا دارد. بخشی از قیمت این فلز با افزایش بازار کالاهای بسته‌بندی شده و استفاده رو به گسترش از آلومینیوم به جای فولاد ضدزنگ توسط خودروسازان هدایت می‌شود و استفاده از آلومینیوم در نتیجه افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی و تولیدکنندگان OEM در حال گسترش است. با این حال، پیش‌بینی می‌شود که وقفه در زنجیره توزیع ناشی از بسته شدن دوره‌ای معادن ممکن است به گسترش بازار این فلز آسیب برساند. رکود نسبی در اقتصاد جهانی و کاهش تولید ناخالص داخلی، فعالیت تولید آلومینیوم را بیشتر از قبل کاهش داده است. عملیات استخراج سنگ معدن بوکسیت به حالت تعلیق درآمده و به دلیل کمبود پرسنل در بخش تولید و کاهش تقاضا از سوی صنایع خودروسازی و هوافضا، تمایل مصرف‌کنندگان به کالاهای نیمه تمامی مانند آلومینیوم در حال کاهش است.
با این حال، از آنجایی که افراد بیشتری از غذاهای بسته‌بندی شده استفاده می‌کنند، تقاضا شرکت‌های تولیدکننده فویل و قوطی رشد مطلوبی دارد. با وجود استفاده طولانی‌مدت در خودروها، بسیاری از خودروهای جدید اکنون از آلومینیوم ساخته می‌شوند. این ماده به دلیل توانایی آن در کاهش آلایندگی و بهبود بهره‌وری سوخت، مورد علاقه طراحان و مهندسان صنعت خودرو است و سازندگان خودروهای برقی از این فلز برای سبک کردن وسایل نقلیه خود و افزایش برد عملکرد آنها استفاده می‌کنند. به دلیل ترکیب سبک وزن و ویژگی‌های فیزیکی مشابه با فولاد ضدزنگ، خودروسازانی مانند BMW و مرسدس بنز نیز آن را جایگزین دیگر فلزات می‌کنند. با این حال، تیتانیوم، فولاد و منیزیم می‌توانند جایگزین آلومینیوم در مصارف سازه‌ای و حمل و نقل زمینی شوند. وجود تعداد زیاد جایگزین‌ها در بازار مانع از رشد قیمت آلومینیوم می‌شود. از سمتی دیگر، بازیافت آلومینیوم تنها ۵درصد انرژی مورد نیاز در تولید فلز اولیه را مصرف می‌کند و در نتیجه از انتشار مضر گازهای گلخانه‌ای جلوگیری می‌کند. افزایش کارخانه‌های بازیافت آلومینیوم و افزایش استفاده از ضایعات قدیمی برای همین امر بر تقاضای ضایعات آلومینیوم تأثیر مثبتی می‌گذارد که انتظار می‌رود بازار را در دوره پیش‌بینی تقویت کند.
از این رو با توجه به نکات ذکر شده، به نظر می‌رسد که وجود محرک‌ها و موانع در بخش‌های مختلف، انتظار یک روند کم‌نوسان را برای قیمت آلومینیوم رقم بزند. از طرفی بانک‌های مرکزی با وجود احتمال بالای کاهش سرعت افزایش نرخ بهره در نشست‌های بعدی، فعلا به سیاست‌های انقباضی خود ادامه خواهند داد. تحلیلگران گلدمن ساکس در آخرین پیش‌بینی خود از هدف نرخ بهره فدرال رزرو در سال آینده، عدد ۵درصد را متصور هستند که بیشتر از آخرین پیش‌بینی‌ها است. همین موضوع باعث می‌شود که برای مدتی شاهد فشار بر شاخص بازارهای کالایی و قیمت کامودیتی‌ها باشیم. از سمت دیگر تقاضای بالا برای آلومینیوم در صنایع مختلف و روند رو به رشد آن، می‌تواند محرک مهمی برای افزایش قیمت باشد و در کنار آن کاهش سرعت فعالیت معادن نیز این موضوع را تشدید می‌کند. بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که در کوتاه‌مدت روندی خنثی و کم‌نوسان در انتظار این فلز باشد، اما در میان‌مدت انتظار می‌رود که تقاضا، قیمت را با خود افزایش دهد.