فردای اقتصاد: روز یکشنبه نشست مشترک دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق‌بهادار و دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری برگزار شد. در این نشست سعید اسلامی بیدگلی و محمدرضا دهقانی احمدآباد پاسخگوی سوالات خبرنگاران بودند. در این میان در پاسخ به سوال «فردای اقتصاد» مبنی بر اینکه آیا این دو نهاد در ارسال سیگنال و پیگیری مطالبات به واسطه نقش پررنگ اعضای تصمیم‌گیر خود دچار سوگیری می‌شوند، این موضوه مطرح شد که «موارد و عواملی وجود دارد که می‌تواند جلوی این اتفاق را بگیرد. اما قطعا هیچ نهاد و سازمانی در دنیا از این قاعده مستثنی نخواهد بود.»
حرکت کانون‌ها در جهت منافع کلی بازار سرمایه
در جریان این نشست، دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران با تاکید بر اینکه توسعه بازار سرمایه به توسعه کلی اقتصاد کشور کمک خواهد کرد، گفت: همه تلاش ما این است تا فارغ از منافع یک نهاد مالی خاص بتوان به توسعه بازار سرمایه و ارتقای آن در اقتصاد کشور کمک کنیم.
سعید اسلامی بیدگلی تصریح کرد: اگرچه طی سال‌های گذشته همیشه همکاری نزدیک با کانون کارگزاران داشتیم و همراه یکدیگر بودیم، اما همیشه در برنامه‌هایی مانند مجلس، کانون‌ها را به صورت جداگانه دعوت می‌کردند که این امر باعث شده بود تا اظهارنظرهای متفاوتی را نسبت به بازار ارائه دهیم.
وی اظهار داشت: کانون‌ها به دنبال این هستند تا در جهت منافع کلی بازار سرمایه حرکت کنند و اظهارنظرها همیشه با مشورت یکدیگر بوده است.
اسلامی تاکید کرد: برگزاری این جلسه برای آن است تا سیگنال جدی به ارکان بازار سرمایه دهیم که باید در جهت توسعه منافع بلندمدت بازار سرمایه و ارتقای جایگاه بازار سرمایه در کل اقتصاد کشور حرکت کنیم.
دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران اعلام کرد: منافع کانون‌ها با یکدیگر تفاوت دارد و برای کسب نظر واحد پافشاری می‌کنیم تا تصمیمی که به نفع بازار سرمایه است، اتخاذ شود، زیرا در صورت رشد بازار، همه بازیگران که در حال ایفای نقش در این بازار هستند، در بلندمدت دارای منفعت خواهند شد.
وی گفت: رشد بازار سرمایه کمک‌کننده به کارگزاران، شرکت‌های سبدگردان و حتی رسانه‌ها خواهد بود و به لحاظ اقتصادی هم در بلندمدت این اتفاق به نفع همه است. همه تلاش ما این است تا فارغ از منافع یک نهاد مالی خاص بتوان به توسعه بازار سرمایه و ارتقای آن در اقتصاد کشور کمک کنیم.
دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران ادامه داد: گروه‌های پیچیده‌ای که در اقتصاد کشور رخ داده و وجود آنها به صورت طولانی‌مدت در آمده است، نیاز دارد تا همه بازارهای به درستی کار خود را انجام دهند که این امر کمک می‌کند تا گره بازار سرمایه هم باز شود. فعالان رسانه‌ای امسال نقش بسیار پررنگ‌تری را نسبت به ٤ سال گذشته دارند که این نقش پررنگ‌تر هم خواهد شد.
وی به برنامه‌های کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران اشاره کرد و افزود: طی سال های گذشته نهادهای سرمایه گذاری تلاش کرده تا نقش بهتری در ارکان بازار داشته باشد و با همکاری کانون کارگزاران توانستیم در برخی از موارد به صورت قانونی نماینده داشته باشیم و تلاش می کنیم تا کیفیت تصمیم گیری را ارتقا دهیم. با دانشگاه های مختلف مانند دانشگاه شریف در حال انعقاد قراردادهای پژوهشی هستیم و تجربیات به دست آمده منتقل خواهد شد.
دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران اظهار داشت: تقویت بدنه کارشناسی و حضور جدی تر در عرصه های بین المللی جزو برنامه های جدی ما برای امسال و سال آینده است.
وی ادامه داد: امروز جایگاه هر دو کانون در بازار خوب است اما هنوز صدای مجموعه بازار در بیرون از بازار کمتر شنیده می شود و باید به جایی برسیم که سازمان برنامه و بودجه، مجلس شورای اسلامی، دولت در تدوین قوانین و مقررات تاثیرگذار بر بازارهای پولی و مالی به طور جدی نظر کارشناسی کانون ها را جویا شود و نظرات آنها را اعمال کند. تا این جایگاه کمی فاصله داریم اما نیاز داریم تا کیفیت کارشناسی را ارتقا دهیم.
وی به قیمت گذاری دستوری اشاره کرد و افزود: نظر همه اهالی بازار سرمایه در زمینه قیمت‌گذاری دستوری مشخص است و همیشه به صورت واضح نظرات خود رادر این زمینه بیان کرده ایم.
اسلامی بیدگلی ادامه داد: امروز شرکت ها با زیان انباشته همراه هستند و سهامداران بسیاری از شرکت‌ها به دلیل اعمال قیمت‌گذاری دستوری با زیان و ضرر مواجه هستند که این موضوع نشان از عدم توسعه بازار در کشور دارد.
سوگیری نهادها در تصمیم‌گیری؟
در جریان این نشست «فردای اقتصاد» این سوال را مطرح کرد که با توجه به اینکه اعضای این دو کانون خود عضو یک نهاد مالی با ابزارهای گوناگونی هستند و بدیهتا این موضوع شامل رؤسای این دو کانون هم که در روند پیگیری مطالبات و ارسال سیگنال‌های خود به سیاست‌گذاران نقش پررنگی دارند هم می‌شود. بنابراین این سوال به وجود می‌آید که آیا این موضوع سبب ایجاد سوگیری مدیران و نحوه مطرح شدن مطالبات خواهد شد و این دو کانون چه رویه‌هایی را برای عدم شکل‌گیری سوگیری‌های مذکور ایجاد کرده است؟
محمدرضا دهقانی احمدآباد، دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در پاسخ به این سوال به این نکته پرداخت که هدف‌گذاری انجام شده در این دو نهاد توسعه بازار سرمایه است و کانون هیچگاه موضوعی را پیگیری نمی‌کند که به بازار ضربه زند. البته که ممکن است تفاوت رویکرد وجود داشته باشد که سعی می‌کنیم به واسطه کارگروه‌های تخصصی متفاوت این مشکل را حل کنیم. نکته بعدی آنجاست که سایر نهادهای ناظر هم بر مصوبات و خروجی‌های این دو کانون نظارت می‌کنند و این فیلتر هم می‌تواند جلوی این اتفاق را بگیرد.
سعید اسلامی بیدگلی، دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران نیز در پاسخ به سوال «فردای اقتصاد» به این نکته اشاره داشت که در این دو کانون نهادهای متفاوتی وجود دارد. اما ممکن است زمانی که یک گروه خاص سهم بیشتری را در مدیریت این نهاد پیدا کند و طبیعتا در این زمان شاهد سوگیری تصمیمات به سوی آن دسته از اعضا خواهیم بود. در این زمان سایر کارگروه‌های عضو می‌توانند اعتراضات خود را اعلام کنند و طرح یا موضوع مذکور به نتیجه نخواهد رسید. البته که تمام سعی و تلاش بر این است که شاهد این اتفاق نباشیم اما خواه یا ناخواه این اتفاق ممکن است در هر سیستم مدیریتی به وجود آید.
توسعه بازار سرمایه بر توسعه کلی اقتصاد کشور چه تاثیری می‌گذارد؟
در ادامه دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: دو کانون کارگزاران و نهادهای سرمایه‌گذاری هماهنگ با یکدیگر در حال فعالیت هستند و ما به دنبال این هستیم تا از طریق تصمیمات اتخاذ شده کمکی در جهت توسعه بازار سرمایه باشیم.
دهقانی احمدآباد اضافه کرد: اگر بازار سرمایه بزرگ شود همه ذی‌نفعان بازار سرمایه از این بازار منتفع خواهند شد؛ بنابراین اگر همه اهالی بازار سرمایه هدف توسعه بازار سرمایه را دنبال کنند باعث توسعه و انتفاع از این بازار خواهند شد.
دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: کانون‌های سرمایه‌گذاری وظیفه خود می‌دانند که در این بازار دخالت و اطلاع‌رسانی کنند و مواردی که کلیت بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد اجماع کنند و اخبار را به افرادی برسانند که منفعتی از این بازار ندارند.
وی ادامه داد: توسعه بازار سرمایه به توسعه کلی اقتصاد کشور کمک خواهد کرد.
دهقانی احمدآباد به برنامه های کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار اشاره کرد و ادامه داد: این کانون در سه حوزه کلی باید به ادامه فعالیت ها بپردازد، در ابتدا این کانون در حوزه کلیت بازار به دنبال ارتقای کارایی این بازار است.
دبیرکل کانون کارگزاران بورس به تنظیم سند کارگزاری اشاره کرد و اظهار داشت: ابزارهای مختلفی را از گذشته داشتیم و در جریان قانون بازار سرمایه یک کارگروه تشکیل دادیم که از فعالین بازار سرمایه و مدیران نهادهای مالی در این نهاد دعوت کردیم و ٢٠ جلسه را برای قانون بازار سرمایه تشکیل دادیم.
وی افزود: تفاوتی که با سال های گذشته خواهیم داشت در حوزه مطالعات تطبیقی است، ادعای ما این است که در بازار سرمایه در حال چرخیدن به دور خود هستیم و قطب نمایی نداریم که بتوانیم سریعتر حرکت کنیم.
دهقانی احمدآباد خاطرنشان کرد: قطب نما می تواند بازارهای توسعه یافته در دنیا باشند که با مطالعات تطبیقی برای روش هایی که در این بازارها وجود دارد می توانیم به رشد و توسعه بازار سرمایه کمک کنیم.
برنامه‌های آتی این دو کانون چیست؟
دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار گفت: در چند حوزه گام برداشتیم که امیدواریم بتوانیم حوزه ها را تقویت کنیم، همچنین در حوزه آموزش و فرهنگ سازی جدی تر ورود کردیم.
وی ادامه داد: در حوزه بودجه جلساتی را سازمان برنامه و بودجه و کمیسیون اقتصادی مجلس برای تعیین نرخ خوراک برگزار کردیم و گزارشاتی را در سایر حوزه های تاثیرگذار بر سود آوری ها شرکت ها تهیه کردیم که با توجه به این اتفاقات تاثیرگذار بودیم اما با ایده آل ها فاصله داشتیم.
دهقانی احمدآباد گفت: وزارت اقتصاد، وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه با تاثیر مستقیم بر کلیت اقتصاد کشور همراه هستند که باید روشی را جا بیندازیم که قبل از هر مصوبه و قانونی پیش نویسی تهیه شود.
تاثیر تصمیم‌گیری ها بر اقتصاد کشور
دهقانی احمدآباد گفت: وزارت اقتصاد، وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه با تاثیر مستقیم بر کلیت اقتصاد کشور همراه هستند که باید روشی را جا بیندازیم که هر مصوبه،قانونی یا پیش نویسی نیازمند گزارش باشد.
دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: در خصوص بودجه نامه ای را آماده کردیم و در آن به ۸ مورد مانند مالیات بر سپرده‌های حقوقی اشاره کردیم و اعلام شد که اثر آن مبهم است و بهتر است گزارشی که اثر آن بررسی شده را ارائه دهید، این مسأله باعث تغییر نرخ سود بین‌بانکی شد و اکنون مقامات دولت می‌خواهند از این نظر خود برگردند.
مخالف قیمت‌گذاری دستوری هستیم
وی در مورد قیمت‌گذاری دستوری گفت: همه فعالان حاضر در بازار سرمایه مخالف قیمت‌گذاری دستوری هستند، متاسفانه اکنون برخی از مقامات هیچ اعتقادی به ساز و کار بازار ندارند.
دهقانی احمدآباد اظهار داشت: قیمت گذاری کالاهایی که در بورس کالا عرضه می شود باید از طریق ساز و کار عرضه و تقاضا انجام شود.
سهم بازار سرمایه از تأمین مالی اقتصاد کشور
دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار به سهم بازار سرمایه از تأمین مالی اقتصاد اشاره کرد و گفت: بر اساس آخرین آماری که مقامات بانک مرکزی اعلام کرده‌اند اقتصاد ایران بانک‌محور است و حدود ۹۳ درصد تأمین مالی از طریق بانک انجام می‌شود و کمتر از ۱۰ درصد از تامین مالی از طریق بازار سرمایه انجام می‌شود.
وی بر الزام در افزایش وزن بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: عمده اقتصاد کشور بانک‌محور است و گاهی در این میان شاهد تضاد منافع میان بازار پول و بازار سرمایه هستیم.
تبادل نظر