تحلیل متفاوت فرید زکریا از انتخابات ترکیه

فردای اقتصاد: بسیاری از ما امید زیادی به انتخابات عمومی اخیر ترکیه داشتیم و معتقد بودیم که پیروزی قاطع اپوزیسیون می‌تواند نشانه‌ای از پایان روند جهانی حرکت به سمت دموکراسی غیرلیبرال باشد. اما شاید همه ما گمراه شده بودیم، فریفته انتخابات آزاد بودیم و در نهایت به اراده مردم اعتماد داشتیم. در واقع، آنچه در هفته گذشته در ترکیه رخ داد، آخرین و نگران‌کننده‌ترین رخداد، از روند رو به رشد دموکراسی‌های غیرلیبرال باشد.

با وجود اینکه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور کنونی در دور اول انتخابات پیروز نشد، اما همزمان نتایج این انتخابات، حاکی از نوعی پیروزی برای او نیز به شمار می‌رود. او بهتر از پیش‌بینی‌ نظرسنجی‌ها عمل کرد و به با اختلاف آرای مناسبی از رقیبش پیش بود و به احتمال زیاد در دور دوم انتخابات که قرار است یکشنبه هفته آینده برگزار شود، به پیروزی نهایی دست خواهد یافت. عملکرد او در انتخابات بسیار خیره‌کننده است، به خصوص اگر به یاد داشته باشیم که وضعیت اقتصادی ترکیه فاجعه‌آمیز است و تورم در سطح بسیار بالایی قرار داد. همچنین نباید فراموش کنیم که انتخابات اخیر به تنها چند ماه پس از زلزله شدید این کشور برگزار شد که عملکرد دولت اردوغان در آن بسیار بد بود.

با این حال باید به زمینه‌ها و شرایط برگزاری این انتخابات توجه کرد. اردوغان در مقابل کمال قلیچداراوغلو، کاندیدای اپوزیسیون، که یک بوروکرات کسل‌کننده، و بدون کاریزما و فاقد مهارت سخنوری است قرار داشت. اما اپوزیسیون گزینه‌های اندکی داشت. اردوغان پیشتر قدرتمندترین رقیب بالقوه خود یعنی اکرم امام اوغلو را که یک سیاستمدار کاریزماتیک از همان حزب قلیچداراوغلو است و  احتمال بسیاری برای پیروزی‌اش وجود داشت را از میدان رقابت خارج کرده­بود. در سال ۲۰۱۹، امام اوغلو به راحتی در انتخابات شهرداری استانبول پیروز شد، پستی محوری که برای رسیدن به سمت ریاست‌جمهوری که خود اردوغان هم از آن مسیر به قدرت رسید.

در همان انتخابات اما، حزب اردوغان به استناد به دلایلی واهی،  ادعای تقلب کرد و شورای انتخابات دستور تکرار انتخابات را صادر کرد. امام اوغلو در انتخابات دوم با اختلاف بیشتری پیروز شد. امام اوغلو پس از این انتخابات به توهین به مقامات دولتی در جریان برگزاری انتخابات متهم و توسط یک دستگاه قضایی ترکیه محاکمه شد که به طور گسترده تحت کنترل وفاداران حزب اردوغان است. همانطور که انتظار می‌رفت،در ماه دسامبر سال گذشته، دادگاه امام اوغلو را از فعالیت‌های سیاسی منع و او را به مدت تقریباً سه سال به زندان محکوم کرد. این رای اکنون در روند تجدیدنظر است. در این میان اما امام اوغلو از نامزدی انتخابات ریاست ­جمهوری منع شد.

زمین بازی سیاسی ترکیه به شدت به نفع اردوغان  تغییر کرده‌است. دولت به حامیان او کمک مالی می کند و رسانه­های دولتی به طرز برده گونه‌ای، طرفدار او هستند. بیشتر رسانه‌های بزرگ ترکیه توسط مدیران تجاری حامی اردوغان خریداری شده‌اند. (بزرگترین گروه تجاری که فاصله خود را با رئیس جمهور حفظ کرد به طور مرموزی با اتهامات کلان فرار مالیاتی مواجه شد و در نهایت دارایی‌های رسانه‌ای خود را به مالکی سازگارتر با اردوغان فروخت.)

تلویزیون دولتی، منبع اصلی پخش اخبار کشور، بی وقفه از فضایل اردوغان و حزبش تمجید و دستاوردهای دولت را در بوق و کرنا می کند. در ماه آوریل، تلویزیون دولتی ۳۲ ساعت به اردوغان و در مقابل ۳۲ دقیقه به رقیبش زمان اختصاص داد. در میان همه دموکراسی‌ها، ترکیه بیشترین روزنامه‌نگاران زندانی را دارد. دولت ترکیه بیش از ۳۰ هزار پرونده به اتهام «توهین به رئیس‌جمهور» - تنها در یک سال (۲۰۲۰) - تشکیل داده‌است.

دولت اردوغان به طور سیستماتیک، نهادهای ظاهراً مستقل، از جمله دادگاه‌ها و نهادی که انتخابات را کنترل می‌کند، در اختیار گرفته­است. (مطمئن باشید که اگر در  دور دوم انتخابات نامزد مخالفان بتواند از اردوغان پیشی بگیرد، او درخواست تجدید نظر خواهد داد و مقامات انتخاباتی هم به نفع او رای خواهند کرد، همانطور که در مورد شهردار استانبول چنین کردند.) سازمان‌های غیردولتی به شدت تحت نظارت‌های شدید دولتی هستند، موضوعی که توانایی آنها را برای فعالیت محدود می‌کند. دولت قوانینی را تصویب کرده‌ که به آن قدرت کنترل شدید بر رسانه‌های اجتماعی را می‌دهد. در روزهای منتهی به انتخابات ،دولت از توییتر خواسته‌بود تا حساب‌های ده‌ها چهره مخالف را مسدود کند. پس از زلزله ماه فوریه، زمانی که دولت با انتقاد شدید در رسانه‌های اجتماعی به دلیل مدیریت نادرست این فاجعه مواجه شد، به راحتی توییتر را برای مدتی فیلتر کرد.

این یک نوآوری جدید در دموکراسی‌های غیرلیبرال است. رؤسای جمهور و نخست وزیران منتخب از اکثریت خود برای تصویب قوانینی استفاده می کنند که به آنها مزیت ساختاری پایدار در مقابل مخالفانشان می‌دهد. آنها از بودجه دولتی استفاده می‌کنند تا منفعت حامیان خود را تامین کنند. آنها پرونده‌های مالیاتی و نظارتی علیه گروه‌های رسانه‌ای مستقل تشکیل می دهند، از روزنامه نگاران و سازمانهای غیردولتی بازجویی می‌کنند، و سازمان‌ها و دادگاه‌های مستقل را به عوامل سازگار با حزب حاکم تغییر کاربری می‌دهند. آنها سپس، انتخابات «آزاد» برگزار می کنند.

تاکتیک‌های اردوغان برای شهروندان بسیاری از دموکراسی‌ها در سراسر جهان به طرز غم‌انگیزی آشناست. به هند نگاه کنید، که زمانی خانه رسانه های شدیدا مستقل بود. امروز در شاخص آزادی مطبوعات جهان که توسط گزارشگران بدون مرز منتشر شده‌است، به رتبه ۱۶۱ سقوط کرده است. به مجارستان نگاه کنید، جایی که دولت و شرکت‌های طرفدار دولت تقریباً همه رسانه‌های کشور را کنترل می‌کنند و نهادی که بر قوه قضاییه نظارت می‌کند عملاً به بازوی حزب حاکم تبدیل شده و خشم اتحادیه اروپا را برانگیخته‌است. (نخستین رئیس این نهاد، پدرخوانده بزرگ‌ترین فرزند ویکتور اوربان، نخست‌وزیر بود.) مکزیک را ببینید، جایی که رئیس‌جمهور تلاش کرده تا قدرت انتخاباتی مستقل آن را از بین ببرد.

وقتی انتخابات در این شرایط برگزار می‌شود و ناظران بین‌المللی  تاکید می‌کنند که آرا به درستی به صندوق ریخته و شمارش شده و سپس تأیید می‌کنند که چنین انتخاباتی رقابت واقعی است، به دنیا جفا می‌کنند. برای توصیف این پدیده، به واژگان جدیدی نیاز داریم. آیا چنین انتخاباتی آزاد است؟ از نظر فنی، بله - اما آنها همچنین عمیقاً ناعادلانه هستند.

منبع: واشنگتن پست/ سی.ان.ان

برای جزییات بیشتر کلیک کنید:
معنای شکست اردوغان برای منطقه و جهان به روایت اکونومیست
عملکرد ناامید کننده مخالفان اردوغان
ترفند عجیب رقیب اردوغان برای پیروزی در انتخابات