فردای اقتصاد: در آستانه دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه، کمال قلیچدار اوغلو، نامزد مشترک احزاب اپوزیسیون، پیامی مبنی بر امید، همه جانبه‌نگری و بهبود اقتصادی در مبارزات انتخاباتی به رای‌دهندگان ارسال کرد. برای انتخابات دور دوم اما، او کمپین رادیکال‌تری پیش می‌برد. قلیچدار اوغلو وعده‌های خود را برای اخراج میلیون‌ها پناهجوی سوری که به ترکیه پناه برده‌اند، با شدت بیشتری تکرار و مذاکرات صلح با شورشیان جدایی‌طلب کرد را رد می‌کند.
دو هفته پیش، قلیچداراوغلو اولین سیاستمداری بود که رجب طیب اردوغان را که بیش از ۲۰ سال بر ترکیه حکومت کرده بود، ناچار به شرکت در دور دوم انتخابات کرد. اما او عملکرد بسیار پایین‌تری از حد انتظارات از خود نشان داد. رهبر حزب چپ میانه جمهوری خواه خلق (CHP) 44/9 درصد آرا را به خود اختصاص داد که بسیار کمتر از میزانی بود که نظرسنجی‌های پیش از انتخابات برآورد می‌کردند. این در حالی بود که اردوغان موفق شد 49/5 درصد آرا را به دست آورد. قلیچداراوغلو امیدوار بود که اکثریت مطلق را به دست آورد تا کار به دور دوم کشیده نشود. در عوض، تنها موفقیت او در دور اول انتخابات این بود که شکست سختی متحمل نشد.
قلیچداراوغلو برای جبران این عقب افتادگی، تلاش کرد تا آرای راست افراطی را به سمت خود سرازیر کند. در ۱۷ مه، این بوروکرات سابق، که قبلاً در ویدئوهایی که در خانه اش ضبط شده بود، حامیان خود را خطاب قرار داد، در مقابل تصویری از کمال آتاتورک، بنیانگذار ترکیه مدرن ظاهر شد و ناسیونالیست نهفته خود را کانالیزه کرد. او با بیان اینکه تعداد پناهجویان سوری و سایر مهاجران در ترکیه به ۱۰ میلیون نفر رسیده‌است، گفت: «به محض اینکه به قدرت برسم، همه پناهندگان را به خانه‌هایشان خواهم فرستاد.» او بدون ارائه دلیل گفت: «گر آنها در ترکیه باقی بمانند، ۱۰ میلیون نفر دیگر هم به ترکیه خواهند آمد.» قلیچداراوغلو همچنین پیشنهاد کرد که برخلاف اردوغان که بیش از یک دهه پیش مذاکرات محرمانه با شورشیان حزب کارگران کردستان (PKK) را پیش برد، هرگز با «تروریست‌ها» پای یک میز نخواهد نشست.
به عنوان یک سیاست انتخاباتی، طرح موضوع پناهندگان، کاری عبث و بدون نتیجه است. مطالعات نشان می‌دهد که تنها تعداد اندکی از ۶/۳ میلیون سوری که در دهه گذشته به ترکیه پناه آورده‌اند، می‌خواهند به کشورشان بازگردند. هرگونه تلاش برای اخراج اجباری پناهجویان، ترکیه را به یک کشور منفور تبدیل و روابط ترکیه و اروپا را متشنج خواهد کرد.
به‌عنوان یک استراتژی اضطراری انتخاباتی، چرخش شدید قلیچدار اوغلو به سمت راست، موفقیت محدودی داشته‌است. اومیت اوزداغ، رهبر حزب «پیروزی»، که حزبی آشکارا بیگانه‌هراس است، و موفق شد تنها ۲/۲ درصد آرا را به دست آورد و از کسب کرسی در پارلمان بازماند، در ۲۴ مه از قلیچداراوغلو، حمایت کرد. با این حال، چند روز قبل از آن، سینان اوغان ملی‌گرا، که با کسب ۲/۵ درصد آرا، به عنوان سومین نامزد دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری معرفی شد، از هوادارانش خواست در دور دوم به اردوغان رأی دهند.
قلیچداراوغلو بدون حمایت حزب اصلی کردهای ترکیه، یعنی حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP) و پنج میلیون رای‌دهنده آن، هیچ بختی برای برنده شدن در انتخابات ریاست جمهوری نخواهد داشت. اما اردوغان تهدید کرده‌است که حمایت HDP - که اکثر ترک‌ها، به‌ویژه ناسیونالیست‌ها آن را به عنوان شاخه سیاسی پ.ک..ک می‌شناسند - بهای سنگینی خواهد داشت. او برای هفته‌ها این ایده را مطرح کرده است که اپوزیسیون به نحوی با حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) متحد است. مجبوبیت رئیس‌جمهور ترکیه پس از آنکه در یک راهپیمایی در هفتم مه، با نمایش ویدئویی دستکاری شده که نشان می‌داد جنگجویان پ.ک.ک سرود انتخاباتی قلیچداراوغلو را می‌خوانند، به پایین‌ترین میزان خود رسید.
علی کارکوغلو، تحلیلگر سیاسی، می گوید همین که قلیچداراوغلو خود را موظف به پاسخ دادن به چنین اتهامات بی‌پایه و اساسی می‌داند، نشان می‌دهد وضعیت مناسبی ندارد. نتایج دور اول انتخابات را ببینید. اردوغان نه تنها در موقعیت برتر قرار گرفت، بلکه در انتخابات پارلمانی نیز به پیروزی چشمگیری دست یافت. ائتلاف او، ۳۲۳ کرسی از ۶۰۰ کرسی را به دست آورد. باد آشکارا به بادبان او می‌وزد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که مرد قدرتمند ترکیه، پس از انتخابات دور اول ، برتری خود را نسبت به قلیچداراوغلو نه تنها حفظ کرده، که افزایش نیز داده‌است.
جناح راست ملی در انتخابات پارلمانی عملکرد خوبی داشت. از هر چهار شهروند ترکیه، یک نفر به یک حزب ملی‌گرا رأی داده است: حزب جنبش ملی، یکی از اعضای ائتلاف اردوغان (۱۰.۰ درصد آرا). حزب خوب (۹.۷%)، بخشی هم به احزاب متحد قلیچداراوغلو یا سه گروه کوچکتر دیگر، از جمله حزب پیروزی رای دادند. خود اردوغان سال‌ها پیش، آرمان ملی‌گرایان را پذیرفت، مذاکرات صلح با حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) را متوقف کرد، هزاران فعال کُرد را پشت میله‌های زندان انداخت و جبهه جدیدی را در شمال سوریه در جنگ بی‌پایان کشورش علیه شورشیان گشود.
ناسیونالیسم همواره بخشی از فرهنگ سیاسی ترکیه بوده‌است. اما آنچه که انتخابات امسال نشان می‌دهد این است که ناسیونالیست‌های کشور، اگرچه در چندین حزب پراکنده شده‌اند، به اندازه کُردها در سرنوشت انتخابات، تعیین‌کننده هستند. اگر سخنرانی‌های دقیقه نودی قلیچداراوغلو، نظر آنان را تغییر ندهد، باید منتظر ادامه قدرت اردوغان ماند.
منبع: اکونومیست
برای جزییات بیشتر کلیک کنید:
ترفند عجیب رقیب اردوغان برای پیروزی در انتخابات
تحلیل متفاوت فرید زکریا از انتخابات ترکیه
حمایت اوغان از اردوغان
دلارپاشی اردوغان در آستانه انتخابات
تبادل نظر