حدود ۲۵ سال پیش بود که اکونومیست آلمان را مرد مریض یورو نامید. ترکیبی از عوامل مانند اتحاد مجدد، مشکلات بازار کار و کاهش تقاضای صادرات همگی بر اقتصاد آلمان فشار آوردند و نرخ بیکاری دورقمی شد. حالا نیز دوباره بزرگترین اقتصاد اروپا در حال درجا زدن است. برای سومین فصل متوالی اقتصاد این کشور کوچک شده و ممکن است در سال ۲۰۲۳ تنها اقتصاد بزرگ دنیا باشد که با رشد منفی مواجه بوده است. البته مساله فقط کوتاه‌مدت نیست، IMF اعلام کرده آلمان طی پنج سال آینده رشدی کمتر از آمریکا، بریتانیا، فرانسه و اسپانیا خواهد داشت. چهار نفر از هر پنج نفر در نظرسنجی‌ها می‌گویند آلمان جای زندگی نیست. اما این کشور با چه ریسک‌هایی مواجه است؟
منتخب اکونومیست را هر روز در رادیو فردای اقتصاد بشنوید:
ریسک ژئوپلیتیک: بین کشورهای غربی، آلمان بیش از همه به چین وابسته است و سال گذشته ۳۱۴ میلیارد دلار تجارت بین دو کشور انجام شده است. خودروسازان آلمان در حال از دست دادن بازار خود در چین هستند که پیشتر در مقاله‌ای مفصل بحث کردیم (فولکس واگن به سرنوشت نوکیا دچار می‌شود؟). همچنین، اختلافات میان چین و غرب، بیش از همه به آلمان آسیب خواهد رساند.
گذار به انرژی پاک: بخش صنعتی آلمان حدودا دو برابر اقتصاد دوم اروپا انرژی مصرف می‌کند و مصرف‌کنندگان آلمانی نیز سهم بیشتری در انتشار کربن دارند. بنابراین، گذار به انرژی برای آنها پرهزینه خواهد بود، به ویژه آنکه گاز ارزان روسیه نیز دیگر در اختیار آنها نیست.
نیروی انسانی متخصص: پنجره جمعیتی (baby boom) بعد از جنگ جهانی دوم نشان می‌دهد حدود ۲ میلیون نفر، ۵ سال بعد بازنشسته می‌شوند. همچنین کشور ۱.۱ میلیون نفر مهاجر اوکراینی، عمدتا کودک و زن پذیرفته است. پیش از این نیز، ۴۰ درصد کارفرمایان آلمانی از نبود نیروی انسانی متخصص گلایه داشتند.
بنابراین، اقتصاد آلمان بیش از هر زمانی نیاز به تغییراتی برای سازگاری با شرایط جدید دارد.
تبادل نظر