سواد حکمرانی اقتصادی | قسمت ۱۳ | بسته نظام مالی (۳)
فردای اقتصاد: بانک‌ها فقط بخشی از نظام‌های مالی مدرن را تشکیل می‌دهند و نمی‌توانند پاسخگوی تمام نیازهای جامعه برای پس‌انداز، سرمایهگذاری و قرض‌گرفتن باشند. واسطه مالی مهم دیگری که در این قسمت به آن می‌پردازیم، بازار سهام است. اما بازار سهام چگونه نقش یک واسطه مالی مفید را بازی می‌کند؟
بیایید بحثمان را در مورد واسطه‌های مالی با نگاهی به بازارهای سهام ادامه دهیم. سهام، سهم‌های مالکیت یک شرکت هستند و در بازارهای سازمان‌یافته‌ای به نام بورس اوراق بهادار معامله می‌شوند. بیایید به مثالی که قبلاً استفاده کردیم، یعنی استارباکس، برگردیم. یکی از مردم عادی می‌توانست ابتدا سهام استارباکس را در سال ۱۹۹۲، پس از تکمیل عرضه عمومی اولیه یا IPO خریداری کند. اگر مالک سهام استارباکس هستید، مالک بخشی از شرکت استارباکس هستید و حق دریافت سهمی از سود شرکت را دارید. گاهی اوقات شما این سود را مستقیماً به صورت حق سود دریافت می‌کنید. همچنین می‌توان سود را مجدداً در کسب‌وکار سرمایهگذاری کرد تا باعث رشدش شود، که در صورت تصمیم به فروش، ارزش سهامتان را بیشتر می‌کند.
توجه به این نکته مهم است که وقتی ما در مورد تبدیل پس‌انداز به سرمایهگذاری از طریق خرید سهام فکر می‌کنیم، منظورمان خرید و فروش معمول سهام موجود نیست. این کار فقط مالکیت را از یک سهامدار به سهامدار دیگر منتقل می‌کند. در واقع به این معنا نیست که استارباکس واقعاً پول بیشتری برای سرمایهگذاری دارد. بلکه زمانی سرمایهگذاری است که سهام جدید منتشر و فروخته می‌شود که طی آن پس‌انداز به سرمایهگذاری تبدیل می‌شود. این اتفاق در عرضه اولیه، یا انتشار سهام جدید، اغلب به عنوان بخشی از برنامه‌ای برای جمع‌آوری پول برای سرمایهگذاری در سرمایه‌گذاری‌های تجاری جدید رخ می‌دهد. وجود بازارهای سهام یک نهاد کلیدی برای تشویق کارآفرینی است.
فروختن سهام مستقیماً برای تأمین مالی ایده‌های بزرگ پول جمع می‌کند - این واضح است. اما نکته غیربدیهی این است که عرضه‌های اولیه برای بنیانگذاران و سرمایه‌گذاران خطرپذیر که زمان و پول خود را در زمانی که شرکت فقط یک استارتاپ پرخطر بود سرمایهگذاری کرده‌اند، بازده بزرگی را فراهم می‌کند. هنگامی که یک شرکت سهامی عام می‌شود، بنیانگذاران و سرمایه‌گذاران اولیه می توانند بخشی از مالکیت خود را بفروشند تا دارایی‌های خود را متنوع کنند. در اینجا یک تفاوت مهم بین بانک‌ها و بازارهای سهام وجود دارد. وقتی سهامی را خریداری می‌کنید، انگار روی موفقیت آن شرکت شرط‌بندی می‌کنید. بنابراین وقتی نوبت به بازار سهام می رسد، بعضی از پس‌اندازکنندگان خوشحال و برخی دیگر کمی غمگین خواهند شد. بنابراین بازار سهام می‌تواند روش سرمایهگذاری پرریسک‌تری نسبت به سرمایهگذاری از طریق بانک‌ها باشد. پس‌اندازکنندگان بانک‌ها معمولاً مجبور نیستند با فراز و نشیب‌های ریسکی در ارزش سپرده‌های خود دست و پنجه نرم کنند. در قسمت بعدی، نوع دیگری از واسطه‌های مالی را بررسی خواهیم کرد؛ بازار اوراق قرضه.
