واشینگتن پست در گزارشی ضمن پرداختن به ترور "ایمن الظواهری" رهبر گروه تروریستی القاعده در کابل پایتخت افغانستان در قالب یک حمله پهپادی به دست نیروهای آمریکایی، به طور خاص به این مساله اشاره کرده که دولت بایدن با این اقدام سعی داشته تا نوعی اعتبار را برای خود در بحبوحه سِیلی از بحران هایی که با آن ها رو به رو است، بخرد.
با این حال، حضور رهبر شبکه تروریستی القاعده در کابل یعنی همان شهری که آمریکایی ها بیش از ۲۰ سال را در آن حضور داشتند و هدف اصلی خود را از این حضور، پاکسازی افغانستان از نیروهای القاعده و دیگر گروه های تروریستی عنوان کرده بودند، بزرگترین شکست و ناکامی برای دولت بایدن است. در واقع، حضور الظواهری در کابل، جلوه ای عینی از ناکارآمدی سیاست های دولت آمریکا در قبال افغانستان بوده است.
واشینگتن پست در این رابطه می نویسد: «"جو بایدن" رئیس جمهور آمریکا روز دوشنبه گذشته اعلام کرد که خبرِ کشته شدن ایمن الظواهری رهبر القاعده در جریان یک حمله پهپادیِ آمریکا به منطقه ای در کابل، خبری بسیار خوب و خوشایند بوده است. فردی که به گفته بایدن، تروریستی خطرناک بود و تهدیدی جدی علیه هزاران آمریکایی به شمار می رفت. بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا فرمان ترور الظواهری را صادر کرد و از این طریق به نوعی سعی داشته تا اعتبارِ این مساله را در بحبوحه بحران های جاری آمریکا، برای دولتش بخرد. وی تصریح کرده که ایمن الظواهری در منطقه ای در مرکز شهر کابل پایتخت افغانستان حضور داشته است.
در این نقطه یک سوال اساسی مطرح می شود: ایمن الظواهری در مرکز شهر کابل چه می کرده است؟
القاعده از افغانستان خارج شده است!
پس از خروج فاجعه بارِ دولت آمریکا از افغانستان در تابستان سال گذشته میلادی، بایدن مدام تاکید داشت و به افکار عمومی آمریکا این اطمینان را می داد که القاعده از افغانستان خارج شده است. در این راستا بایدن در ماه اگوست سال قبل گفت: "بیایید یک مساله را به صورت جدی مورد توجه قرار دهیم. در شرایطی که القاعده از افغانستان رفته، ما دیگر چه منافعی در این کشور داریم؟ ما به افغانستان رفتیم تا این کشور را از شرِ القاعده نجات دهیم و چنین هم کردیم". در همان ماه، وزیر خارجه آمریکا "آنتونی بلینکن" هرگونه حضور گروه القاعده در افغانستان را تا حد زیادی رد کرد و تاکید نمود که اندک بقایای القاعده در این کشور، هیچ خطری را برای آمریکا به همراه ندارند.
با این حال تقریبا یک سال بعد، درست زمانی که آمریکا در حال جشن گرفتن به دلیل ترور دست راستِ "اسامه بن لادن" و جانشین وی یعنی "ایمن الظواهری" است، سوالات فروانی مطرح می شوند: الظواهری در کوه های هندوکش مخفی نشده بود بلکه وی در قلب پایتخت افغانستان که در کنترل طالبان است حضور داشت. وی در این شهر چه می کرده است؟ چه کسی او را دعوت کرده بود؟ او با چه فرد یا افرادی دیدار کرده است؟ و در نهایت اینکه حضور وی در کابل چه پیام هایی را در مورد بازگشت القاعده به افغانستان مخابره می کند؟
جو بایدن در جریان سخنرانی خود در دوشنبه شبِ گذشته خطاب به ملت آمریکا گفت که "الظواهری در اوایل سال جاری میلادی، در مسیر خود به پایتخت افغانستان رهگیری شده بود. وی به مرکز شهر کابل رفته بود تا با برخی اعضای خانواده خود دیدار کند". یک مقام آمریکایی در این رابطه به نشریه پولیتیکو گفته است که در ماه میِ سال جاری میلادی این مساله به تایید نهادهای اطلاعاتی آمریکا رسید که ایمن الظواهری در کابل پایخت افغانستان حضور دارد. در این نقطه باید پرسید که واقعا این مساله به چه معناست؟ تنها اندکی پس از عقب‌نشینی خفت بار و فاجعه برانگیز دولت بایدن از افغانستان، رهبر القاعده و خانواده اش به کابل پایتخت افغانستان نقل مکان کرده اند.
روز دوشنبه، بایدن گفت که الظواهری در هفته های اخیر ویدئوهایی را منتشر کرده بود و در قالب آن ها از پیروانش می خواست تا به ایالات متحده آمریکا و متحدان آن حمله کنند. اگر دولت آمریکا از ماه مِی اطلاع داشته که الظواهری در کابل حضور دارد و به قول خودِ این دولت در هفته های اخیر الظواهری در قالب ویدئوهایی از حامیانش خواسته تا به منافع آمریکا و متحدان آن حمله کنند، این بدان معناست که ایمن الظواهری اقدام به برنامه ریزی و تحریکِ عملیات های خارجی علیه منافع ایالات متحده آمریکا از داخل خاک افغانستان کرده است(اقدامی که بر اساس شواهد، با حمایت جدی طالبان از وی صورت گرفته است). البته که اگر بایدن در مساله خروج از افغانستان فاجعه خلق نمی کرد و به توصیه های مشاوران نظامی خود گوش می داد، آمریکا اکنون با یکچنین بحران قابل توجهی رو به رو نمی شد.
آمریکا دیگر هیچ نفوذ و قدرتی در خاک افغانستان ندارد
در این راستا، یک سوال اساسی که مرح می شود این است که الظواهری برای چه عملیات هایی برنامه ریزی انجام می داد؟ متاسفانه احتمالا ما هیچوقت در این رابطه مطلع نخواهیم شد. برخلاف حمله سال ۲۰۱۱ نیروهای آمریکایی به مخفی‌گاه سامه بن لادن و قتل وی، عملیاتی که منجر به کشته شدن ایمن الظواهری شد، توسط نیروهای ویژه آمریکایی انجام نشده است.
دلیل اصلی این مساله نیز این است که به لطف بایدن، ایالات متحده آمریکا دیگر هیچ نفوذ و قدرتی در خاک افغانستان ندارد. الظواهری در قالب یک حمله پهپادی کشته شده که این بدان معناست که آمریکا هیچ دسترسی پس از ترور الظواهری، به اطلاعات همراه با وی نظیر هاردهای رایانه ای، تلفن های همراه، اسناد یا دیگر منابع اطلاعاتی ندارد(برخلاف آنچه در جریان ترور اسامه بن لادن شاهد بودیم). نباید فراموش کنیم که ترور بن لادن میزان قابل توجهی از اطلاعات را به نهادهای اطلاعاتی آمریکا منتقل کرد که این اطلاعات در نوع خود راه را برای آشنایی بیشتر با: اهداف جاریِ القاعده، عملیات های آتی آن، اشخاص گوناگون در قالب گروه القاعده و چهارچوب‌های اطلاعاتی القاعده، هموار ساختند. این در حالی است که ترور رهبر گروه تروریستی القاعده با پهپاد، عملا حجم قابل توجهی از اطلاعاتِ همراه با وی را نیز دود کرد و به هوا فرستاد.
القاعده به افغانستان بازگشته است
برخی درس هایی که از این ترور ناشی می شود کاملا روشن هستند: القاعده بار دیگر به افغانستان بازگشته است. مسااله ای که باید با نکوهش شدیدِ دولت بایدن همراه شود زیرا الظواهری عملا به شهری بازگشته بود که آمریکا پس از ۲۰ سال حضور در آن و آنچه آزادسازی اش از شر گروه های تروریستی نظیر القاعده می خواند، ادعا داشت که دیگر اثری از گروه تروریستی القاعده نه تنها در این شهر، بلکه در کل افغانستان وجود ندارد.
اگر بایدن به خوبی به توصیه های مشاوران نظامی اش گوش می داد و فاجعه خروج از افغانستان را به بار نمی‌آورد، اکنون الظواهری نیز در افغانستان حضور نداشت. باید توجه داشت که شاید دولت بایدن بخواهد کشتنِ "ایمن الظواهری" را یک پیروزی بزرگ برای خود قلمداد کند با این حال، این حقیقت که رهبر القاعده در کابل حضور داشته، در نوع خود بزرگترین شکست و ناکامی برای بایدن و دولتش به حساب می آید.»
منبع: الف
تبادل نظر